Hámarks-og lágmarkshiti hvers mánaðar á landinu

Hér birtist hámark-og lágmarkshiti hvers mánaðar á landinu allt frá 1873. Til 1879 var þó aðeins mælt á þremur til fjórum stöðum svo lítið vit er í því að birta mælingar hvers mánaðar þann tíma. Þess í stað sýnir efsti dálkurinn mesta og minnsta hita hvers mánaðar sem mælst hafði til ársloka 1879. Sérstaklega skal tekið fram að þó hitinn í Grímsey 26,2 stig í ágúst 1876 sé grunsamlega hár var mjög hlýtt þennan dag (þ. 18.) og mældist 22,0 stig í Stykkishólmi og 21,6  í Reykjavík sem var ágústmet þar allt til árins 2004. Í flipum við nöfn stövðanna má sjá hvaða ár hæsti hitinn mældist í hverjum mánuði 1873-1879. Sama á við um lágmarkshitann.

Frá árinu 1880 er hér sýndur mesti og minnst hiti hvers mánaðar en þetta ár voru hámarksmælingar gerðar á 12 stöðum á landinu en nokkru fleiri lágmarksmælingar. Alla nítjándu öld var fjöldi stöðva svipaður eða jafnvel færri. Árið 1907 voru þær 13 en á stríðsárunum fyrri fækkaði þeim en fjölgaði aftur fljótlega eftir að Veðurstofan tók til starfa 1920 og voru orðnar 16 í árslok 1924. 

Árið 1937 fjölgaði stöðvunum mjög og voru þá kringum 28 í lok ársins. Eftir seinni heimsstyrjöld fjölgaði stöðvum enn og í ársbyrjun 1955 voru þær orðnar um 45, tæplega 60 árið 1961 og yfir 80 árið 1971 og nokkru fleiri eftir 1976. Þá voru þær einna flestar, en upp úr 1990 fór þeim að fækka og núna aðeins rúmlega 20. 

Mælingar á fáeinum sjálfvirkum stöðvum hófust árið 1995 en nú eru þær fjölmargar orðnar. Hér eru þá í dálkunum eingöngu mælingar frá mönnuðum stöðvum er mældu á kvikasilfursmæla til ársloka 1994. Frá1995 koma sjálfvirku stöðvarnar líka inn í og nú mælist mesti og minnsti hiti hvers mánaðaar yfirleitt á þeim. Fyrir neðan aðalldálkana eru dálkar sem sýna eingöngu mesta og minnsta hita sem mældist á mönnuðum stöðvum. Fjallastöðvar í óbyggðum eru ekki þarna með hvað lágmarkshita varðar nema Hveravellir sem var mönnuð stöð samfellt frá því í júlí 1965 til maí 2005 og í flipum árin 1973-1978 eru lágmarksmælingar frá mönnuðu fjallastöðvum sem þá voru starfræktar.   

Nokkrar vafasamar mælingar eru ekki hér með en sjá má þær sumar í flipum þegar þær koma fyrir. Sömuleiðis sést í flipum þegar sami hiti mælist á fleiri en einni stöð. 

Hitinn var áður fyrr mældur á skýli sem fest var á húsveggi og er talið að það hafi stundum truflað mælingarnar miðað við þau skýli sem standa á bersvæði eins og nú tíðkast. Slíkt skýli kom í Reykjavík árið 1947 og síðan bættust aðrar stöðvar smám saman við uns allar stöðvarnar voru búnar að fá slíkt skýli árið 1964.

Til gamans er hér mynd frá því fyrir 1939 af gamla mælaskýlinu á Húsavík og við það stendur vægast sagt töff athugunarmaður, sjálfur Benedikt Jónsson frá Auðnum. Myndin er úr Sögu Veðurstofu Íslands.  Á hinni myndinni er maðurinn ekki nándar nærri því eins töff, en hann er bloggarinn sjálfur í góðum félagsskap við sérstæða hitamælaskýlið á Staðarhóli í Aðaldal  í júlí 1987. 

Heimildir fyrir þessum tölum eru hin danska Meteorologiske Arbog  til 1919, Íslenzk veðurfarsbók 1920-1923 og Veðráttan frá 1924 til 2006 en tölurnar eftir það voru teknar úr daglegum upplýsingum um veðurathuganir Veðurstofunnar á vefsíðu hennar á netinu og skrám sem ég hef fengið frá Veðurstofunni. Fyrir einstaka mánuði 1907-1919, aðallega fyrir Seyðisfjörð, er dálítið tekið úr bók Trausta Jonssonar Veður á Íslandi í 100 ár sem kom út 1993. Villur geta verið þarna og eru þær allar á mína ábyrgð.

Hámarkshitinn er á blaði 1 en lágmarkshitinn á blaði 2.

 

  

   

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• islmax-1.xls

Athugasemdir

[Lára Hanna Einarsdóttir, 20.2.2008 kl. 15:14]

Þetta er skemmtileg samantekt, takk.

[Emil Hannes Valgeirsson, 20.2.2008 kl. 19:31]

Gagnlegar og miklar upplýsingar að venju. Takk fyrir.