Tveir hlýir dagar á suðurlandi

Í dag og í gær hefur hiti víða farið yfir 20 stig á svæðinu frá Öræfum vestur til Hvalfjarðar. Stöðvarnar má sjá hér fyrir neðan, fyrst stöðvar Veðurstofunar en svo stöðvar Vegagerðarinnar.Í Surtsey fór hitinn í dag í 17,5 stig sem er ekki alveg hversdagslegt.

26	22,9		Skaftafell			27	22,7		Eyrarbakki
26	20,9		Hella			27	22,7		Hella
26	20,5		Þykkvibær			27	22,6		Þingvellir
26	20,3		Kirkjubæjarklaustur			27	22,3		Geldinganes
26	20,1		Kálfhóll			27	22,0		Hólmshheiði
26	20,2		Sámsstaðir			27	22,0		Korpa
26	20,9		Vatnsskarðshólar	kl. 20		27	21,2		Reykjavík
26	20,2		Önundarhorn	kl 21		27	20,5		Reykjavík búveðurstöð
26	20,9		Hvammur			27	20,8		Reykjavíkurflugvöllur
26	20,9		Markarfljót			27	21,6		Skrauthólar
26	20,1		Steinar			27	21,5		Kirkjubæjarklaustur
26	20,8		Selvogur			27	21,6		Skaftafell
26	20,8		Mýrdalssandur			27	21,3		Árnes
26	20,5		Eldhraun			27	21,3		Grindavík
26	20,1		Skálholt			27	21,7		Mörk á Landi
						27	20,6		Sámsstaðir
						27	21,6		Þykkvibær
						27	20,8		Þyrill
						27	20,5		Hjarðarland
						27	21,7		Kálfhóll
						27	21,2		Bræðratunguvegur
						27	20,1		Festarfjall
						27	20,3		Grindavíkurvegur
						27	21,1		Ingólfsfjall
						27	21,8		Kjalarnes
						27	22,0		Skálholt
						27	20,8		Blikadalsá
						27	20,4		Gjábakki
						27	21,0		Sandskeið
						27	20,6		Selvogur
						27	21,6		Þjórsárbrú
						27	20,3		Eldhraun
						27	20,0		Lyngdalsheiði

Hitabylgjan æfintýralega í júli 1944

Sú hitabylgja sem náð hefur til hlutfallslega flestra veðurstöðva, a.m.k., fram á þessa öld, kom í júlí 1944. Þá mældust einhvers staðar á landinu tuttugu stiga hiti eða meira dagana 17.-23. Reyndar naut bylgjan sín best á suður og vesturlandi þó hún kæmi víða við.

Manudaginn 17. tók hlýtt loft úr suðri eða suðaustri að berast til landsins vegna áhrifa hæðarsvæðis austan við land og lægðar suðvestur af því og fór hitinn í 25 stig á Hallormsstað. Skýjað var í austanátt og um tíma rigndi norðaustast á landinu. Næsta dag mældu 13 veðurstöðvar inn til landsins,  af alls 28 stöðvum með hámarksmæla, tuttugu stiga hita eða meira, mest 24,5 stig á Hallormsstað og meðalhitinn var þar 18.0 stig. Reyndar er til ótraust mæling á Egilsstöðum upp á 27 stig á hádegi.Hitabylgjuvísitalan, hlutfall veðurstöðva með hámarksmæla sem mældu 20 stiga hita, var komin í 46% sem þykir mikið. Meðaltal hámarkshita á landinu var 19,1°en lágmarkshita 11,0°og meðaltal þessa 15,0 stig. Loftþrýstingur fór nú hækkandi og alla dagana 18.-22. var hægviðri og breytileg átt og víða bjartviðri. Hlýtt loft var í háloftunum yfir landinu.Kortið sýnir ástandið við sjávarmál og í 500 hPa fletinum þegar hlýja loftið var að berast til landsins. Stækkar við smell.

Næsti dagur bætti um betur með hitann en þá var helmingur veðurstöðva með hámarksmæla með tuttugu stiga hita eða meira, víðast hvar um land nema á Vestfjörðum og mið norðurlandi. Hlýjast varð 26,4 stig á Kirkjubæjarklaustri og fór hiti ekki hærra þar þessa heitu daga en meðalhitinn á staðnum var 19,6 stig. Meðaltal hámarks-og lágmarkshita á landinu var hins vegar 19,9 og 9,3 stig með meðaltal upp á 14,6 stig. Alls staðar var bjartvirði nema hvað þokulofts gætti við Breiðafjörð. 

Fimmtudagurinn 20. var hámark hitabylgjunnar hvað fjölda stöðva varðar sem mældu 20 stiga hita. Þær voru hvorki meira né minna en 22 af 28 stöðvum með hámarksmæla eða 79%. Það er einfaldlega í beinum tölum hæsta hlutfall með 20 stiga hita nokkurn dag síðan Veðurstofan var stofnuð, en ekki er kannski hægt að bera það hiklaust saman við hitabylgjuhlutfallið í hinum miklu hitabylgjum síðari ára. En ljóst er  þessi hitabylgja er með þeim allra mestu fyrr og síðar. Sólin skein glatt næstum því alls staðar en hafgola fór að leita inn á land fyrir norðan er leið á daginn. Meðaltal lágmarks-og hámarkshita á landinu var 21,5 og 9,8 stig eða 15,7 stig að meðaltali. Hlýjast varð 26,4 stig á Þingvöllum (25,0 kl. 17). Á Hæli í Hreppum var hitinn 24,5 á hádegi en því miður féllu hámarksmælingar þar niður í þessum mánuði.Hitinn í Reykjavík fór í 20,3 stig en sólarhringsmeðaltalið reikna ég 16,3 stig.

Á föstudeginum 21. mældist mesti hitinn á veðurstöð í bylgjunni,26,7 stig,í Síðumúla í Hvítársíðu, sem er mesti hiti sem þar var mældur meðan stöðin var í gangi,en færri stöðvar en daginn áður mældu yfir 20 stig,eða 57%. Meðaltal lágmarks-og hámarkshita var 20,8° og 10,8° og meðaltal þess 15,8 stig. Landsmeðalhiti gerist ekki mikið hærri en líklega hefur landsmeðalhiti allra stöðva þó verið eilítið lægri  en meðaltal lágmarks-hámarkshita stöðva með slíka mæla. Hitinn fór í 22,3 stig í Reykjavík. Meðalhiti sólarhringsins þar var 17,1 stig og bæði þessi dagur og dagurinn á undan, sem voru sólbjartir frá morgni til kvölds, eru metdagar að meðalhita að mínum skilningi fyrir viðkomandi daga í borginni og að mínu viti hafa aðeins tíu dagar (allt árið)verið hlýrri en seinni dagurinn frá stofnun Veðurstofunnar 1920. Á Hæli, þar sem ekki var hámarksmælir, var hitinn 24,6 stig kl. 17 og 24,0 á hádegi og hefur hámarkshitinn áreiðanlega farið ansi hátt. Á Þingvöllum fór hitinn í 26,5 stig. Um kvöldið á miðnætti var útreiknuð þykktin upp í 500 hPa flötin 5605 metrar yfir miðju landi eða nákvæmlega sú sama og þegar 30 stiginn mældust í Hallormsstað 17. júlí 1946 eins og sagt er frá í síðasta hitabylgjupistli. Meira skýjað  var fyrir norðan og austan þennan dag en daginn áður og þokuloft leitaði inn á land á Vestfjörðum og við Breiðafjörð og sums staðar annars staðar við sjóinn. Bjart var á öllu suður og vesturlandi og síðdegis glaðnaði til fyrir norðan með ágætum hita inni í sveitunum. Sjá fylgiskajalið. Kortið til vinstri sýnir hitann í 850 hPa fletinum á miðnætti daginn sem hitinn fór hæst. Landið er umlukið mjög hlýju lofti. 

Næsta dag voru norður og austurland alveg dottin út með hitann en heilmikill kraftur var enn í hitabylgjunni á suðurlandi og vesturlandi með mestan hita upp á 24,0 stig á Sámsstöðum i Fljótshlíð. Í Reykjavik fór hitinn í 20,2 stig og var það þá þriðji dagurinn í röð sem hitinn þar náði tuttugu stigum en metið er fjórir dagar í ágúst 2004. Hitabylgjuvísitalan þennan dag var 29%.Um morguninn mældist mest loftvægi í mánuðinum, 1028,6 hPa á Akureyri.

Alla dagana 18.-22, var mikið sólskin á Akureyri og þ. 23.var það einnig talsvert. Hitabylgjan náði sér þó á Akureyri ekki eins vel á strik og á suður og vesturlandi. Aðeins einn dag náði hitinn þar tuttugu stigum. 23,0 stig þann 20. Varla þarf að taka það fram að hlýtt var þessa daga líka á veðurstöðum þó þær hafi ekki mælt 20 stiga hita. Á Stórhöfða í Vestmannaeyju fór hitinn t.d. í 19,0 stig þ. 20. og 19,5 stig sama dag í Fagradal i Vopnfirði,en 16,8 stig mældust í Grímsey þ. 19. Eins og sjá má í fylgiskjalinu mældu 8 veðurstöðvar sem ekki voru með hámarksmæli 20 stiga hita á einhverjum athugunartímum (Hæll talinn hér með stövum með hámarksmæli þó hann hafi raunar ekki verið það). Veðurstöðvarnar sem mældu með fullri vissu 20 stiga hita eða meira voru sem sagt 36 af 49 veðurstöðvum sem voru í gangi þennan mánuð. (Vandræðastöðin Lambavatn ekki talin með). Ef við segjum að þær stöðvar sem eftir eru hafi ekki ná náð 20 stiga hita verður hlutfallið samt 73% af öllum 49 stöðvunum. Ýmsar stöðvar án hámarksmælis sem mældu háan hita á athugunartímum, en þó undir tuttugu stigum, hefðu vel getað mælt 20 stig ef þær hefðu verið búnar hámarksmælumm jafnvel flest allar. Þetta má sjá í viðauka fylgiskjalsins.     

Sunnudaginn 23. var hitabylgjan að syngja sitt síðasta en þá mældust 20,7 stig á Hallormsstað. Hins vegar mældist þá mesti hiti alls mánaðarins á Suðureyri 17,5 stig og á Þórustöðum í Önundarfirði var hitinn 18,0 stig kl.14. Segja má þó að hitabylgjan hafi ekki snert Vestfirði norðan við Patreksfjörð. Þar var oft skýjað og þoka að flækjast þessa hlýju daga eins og var líka við sjóinn á norður og austurlandi. En alls staðar var úrkomulaust á landinu meðan mesta  hitabaylgjan stóð yfir. 

Í heild var þessi júlí vel hlýr, sérstaklega á suður og vesturlandi. Bæði á Hæli í Hreppum og Sámsstöðum í Fljótshlíð er hann talinn sá næst hlýjasti með meðalhita upp á 13,4 og 13,0 stig. Í Reykjavík var meðalhitinn 12,6 stig. En ekki var þó hlýtt alla daga. Aðfaranótt hins 27. var mjög köld og þá mældist mesta frost sem mælst hefur á veðurstöð á láglendi á landinu í júlí, -4,0 stig á Núpsdalstungu í Miðfirði og víða var frost inn til landsins á norður og austurlandi. Minna þessir "öfgar" á það hvað veðurlag getur verið breytilegt í einum og sama sumarmánuðinum á Íslandi, hvað þá í öðrum mánuðum.

Fylgiskjalið juli 1944 sýnir tuttugu stiga hita hvern dag sem mældist á veðurstöðvum með hámarksmæla og einnig skáletrað álestur á athugunartímum er náðu tuttugu stigum á veðurstöðvum sem ekki voru með hámarksmæla.

Fylgiskjal merkt 1944 sýnir veðurkort af Íslandi kl. 17 21.júlí 1944, daginn sem hitabylgjan var útbreiddust. Kortið er ansi magnað og stækkar mjög ef smellt er á það.

 

 

 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• 1944.png
• juli_1944.xlsx

Hitabylgjan í júní 1939

Mesti hiti sem mælst hefur á Íslandi svo trúverðugur þyki er 30,5 stig á Teigarhorni við Berufjörð, rétt norðan við Djúpavog þann 22. júní 1939. Sama dag mældust 30,2 stig á Kirkjubæjarklaustri. Þetta eru einu dæmin um það að yfir 30 stiga hiti mælist á  fleiri en einni veðurstöð á landinu sama daginn.  Gerðist þetta í mikilli hitabylgju sem stóð í fáeina daga. 

Laugardaginn 18. júní var norðaustan og austan átt á landinu og nokkur rigning á norðausturlandi. Engin hitabylgjublær var í lofti en  mesti hiti varð 17,6 og var það í Reykjavík. Þar var rúmlega hálfskýjað síðdegis og loftþrýstingur 1007,8 hPa síðla dags. Lægð var suðaustur af landinu en langt suður í hafi sá til mikillar hæðar yfir Azoreyjum. Daginn eftir  var vaxandi hæðin og hlýindi hennar farin að teygja sig vel í norður suðvestur af landinu. Loftvægi  á landinu sjálfu var mjög hækkandi og var orðið 1023,2 hPa síðdegis í höfuðstaðnum. Á einni veðurstöð náði hitinn yfir tuttugu stig, 22,5 stig á Hallormsstað. Í Reykjavík voru 16,5 stig og sólin skein þar í sjö klukkustundir.                           

Þann 20. teygði hryggur úr hæðinni, sem færðist norðar, yfir landið og allt til norðaustur Grænlands en grunn lægð var vestur undan. Klukkan  8 að morgni (kl. 9 eftir núverandi klukkustillingu) var hlýjast 16 stig á Blönduósi og Kirkjubæjarklaustri en sex veðurstöðvar mældu síðar um daginn 20 stiga hita eða meira, mest 24,5 á Hallormsstað en hinar stöðvarnar voru m.a. Akureyri, Reykjahlíð við Mývatn og Kirkjubæjarklaustur. Hitinn fór þennan dag hærra í Reykjavík (ásamt þeim 24.) en nokkurn annan dag í þessari hitasyrpu, 18,7 stig, þó sólar gætti ekki að ráði, og einnig kom mesti hitinn þessa daga á Kjörvogi við Reykjarfjörð á Ströndum, 18,9 stig. Hægviðri var um allt land. Á þessum tíma voru veðurstöðvar sem  mældu hámarkshita 31 að tölu og  nokkrar  stöðvar til viðbótar mældu hita á föstum  athugunartímum þó þær væru ekki búnar hámarksmælum. Í þessari talningu sem hér fer á eftir er stöðin á Lambavatni á Rauðasandi ekki  talin með en hámarksmælingar þar á þessum árum voru mjög ótrúverðugar en Grímsey er höfð með þó tímaritið Veðráttan hafi eitthvað hikað við það. Ekki mældu allar stöðvar heldur á sama tíma, allar þó kl 8 að morgni en skeytastöðvar einnig klukkan 12 og 17 en veðurfarsstöðvar kl. 14 og 21 (22 eftir núverandi klukkustillingu).

Þann 21. júní, hafði hæðin náð sér vel á strik með miðju rétt fyrir sunnan landið og raunveruleg hitabylgja var á landinu. Hæð 500 hPa flatarins  yfir landinu var yfir 5900 metrar sem er einsdæmi. Skýjað var vestanlands og á Vestfjörðum en léttskýjað annars staðar. Meðalhiti allra stöðva klukkan 8 um morguninn var 15,3 stig og hitinn var þá þegar orðinn 24 stig á Akureyri, 21 á Kirkjubæjarklaustri og  og  Fagurhólsmýri og 20 á  Grímsstöðum á Fjöllum og Hólum í Hornafirði. Kaldast var 9 stig á Dalatanga. Seinna um daginn fór hitinn á Akureyri í 28,6 stig sem varð mesti hiti á landinu þennan dag og methiti í júní á Akureyri til 1974. Sólarhringsmeðalhitinn var þar 20,9 stig.  Á Kirkjubæjarklaustri fór hitinn í 28 stig, var það kl. 17,  og þar var meðalhitinn 21,8 stig. Á Hallormsstað fór hitinn  í 26 stig og 25 á Mælifelli í Skagafirði, Hlíð í Hrunamannahreppi og Vík í Mýrdal. Hitinn í Vík er mesti hiti sem þar hefur mælst í júní enn þann dag í dag. Í Miðfirði mældist einnig mesti hiti sem þar um slóðir hefur mælst í júní, 24,0 stig í Núpsdalstungu inni í dalnum. Þetta var besti dagurinn við Húnaflóa og kl. 14 var 20 stiga hiti á Blönduósi en þar var ekki hámarksmælir. Í Skagafirði var hitinn jafn mesta hita sem þar hefur mælst i júní. Hlýtt var einnig á suðurlandsundirlendi. Á Sámsstöðum fór hitinn í 22,6 stig sem þar er júnímet á mönnuðu stöðinni sem mjög lengi var starfrækt en var lögð niður fyrir nokkrum árum. Á Þingvöllum voru 21,0 stig (sama næsta dag) og Eyrarbakka, 21,9 stig og fór hitinn þarna hærra en aðra daga í  syrpunni. Í Hornafirði var þetta líka hlýjasti dagurinn ,23,1 stig, svo og í  Bakkafirði, 23,4 og í Fagradal í Vopnafirði,23,5 stig. Á Suðureyri við Súgandafjörð fór hitinn  hæst í þessari syrpu, 17,5 stig (aftur þ. 23.). Á Flateyri voru 18,8 stig lesinn á mæli kl. 14 en þar var ekki hámarkshiti en ekki er útilokað að hiti hafi þar farið í raun í 20 stig. Þar var þó skýjað og jafnvel súldarvottur. En hvergi mældist meiri hiti en þetta á Vestfjörðum í þessari hitabylgju. Í Síðumúla í Hvítársíðu mældist líka mesti hitinn í bylgjunni, 18,0 stig, sem verður að teljast lítið á þeim stað. En hitabylgjan náði sér aldrei á strik á vesturlandi.

 

Á myndinni, sem stækkar við smell,sést loftvægi við sjávarmál og hæð 500 hPa flatarins kl. 24 þann 21. Loftþrýstingur var afar mikil. Í Stykkishólmi var  mesti loftþrýstingur sem mælst hefur á landinu í júní, 1040,4 hPa þ. 21. Geysimikil hæðarmiðja sunnan við land teygði  sig yfir landið og norður fyrir Grænland og Svalbarða og austur til Skandinavíu.  Hitinn var 10 stig í 850 hPa fletinum yfir öllu sunnanverðu landinu. Olli hitinn miklum vaxtavöxtum í ám fyrir norðan. Við Grjótá á Öxnadalsheiði tepptist vegurinn vegna vatnavaxta og snéru áætlunarbílar við. Mikill vatnagangur var á þessum slóðum næstu daga. Meðaltal lágmarkshita á landinu var 11,0 en hámarkshita 21,7 og meðaltal þessa 16,3 stig. Ekki mun það fara langt frá sólarhringsmeðalhitanum, en líklega þó dálitlu  hærra en hann. Af  31 veðurstöð með hámarksmæla mældu 22 stöðvar  tuttugu stig eða meira eða  71 af hundraði stöðva. Þar fyrir utan var 20 stiga hiti eða meira lesin af mælum á athugunartímum á þremur stöðvum á sem ekki voru búnar  hámarksmælum. Sjá fylgiskjal. Af bæjarlífinu í Reykjavik var það helst að frétta að kappleikur fór fram milli breska knattspyrnuliðsins Islington Corinthians ,sem lék hér nokkra leiki, og úrvalsliðs Reykjavíkur. Bretarnir unnu 1:0. Þeir hafa löngum verið seigir og vitað hvað þeir vilja!

Miðvikudaginn 22. náði hitabylgjan hámarki enda mjög hlýtt loft yfir öllu landinu, 10-12 stig i 850 hPa fletinum sem var í um 1600 metra hæð. Ameríska endurgreiningin reiknar þykktina 5670 metra yfir miðju landi sem er meira en reiknað hefur verið fyrir nokkurn annan dag. Hæðin ríkti yfir öllu þó grunn lægð við norðaustur Grænland væri á hreyfingu suðaustur eftir. Klukkan 8 að morgni var hitinn 16,3 stig að meðaltali á landinu, víða bjart en vart við þoku við Faxaflóa og áfram var skýjað á vesturlandi og á Vestfjörðum og meira skýjað en daginn áður í Húnavatnssýslum og Skagafirði. Vindur var áfram vestlægur þó víða væri hægviðri. Hlýjast var um morguninn  23 stig á Kirkjubæjarklaustri, Hæli í Hreppum og Sandi í Aðaldal en kaldast 11 stig í Papey. Seinna um daginn fór hitinn á Teigarhorni í 30,5 stig en 30,2 á Kirkjubæjarklaustri en 28,5 á Fagurhólsmýri. Aldrei hefur mælst jafn mikill hiti á þessum stöðum í nokkrum mánuði. Sólarhringsmeðaltalið á Klaustri var hvorki meira né minna en 23,6 stig og mun vera eitt af því allra hæsta fyrir nokkurn dag á nokkurri veðurstöð. Á Akureyri var meðalhitinn 21,6 stig sem er ekki aðeins met fyrir júní heldur nokkurn dag ársins en samanburðurinn nær til ársins 1936. Á Teigarhorni var meðalhitinn um 17 stig en hinn mikli hámarkshiti stóð þar stutt við.  Á Grímsstöðum á Fjöllum og á Sandi í Aðaldal komu júnímet í hámarkshita sem enn standa, 25,2 og 26,5 stig. Á Akureyri fór hitinn í 26,5 stig og 26,0 á Hallormsstað þar sem sólarhringsmeðaltlaið var 19,0 stig. Á suðurlandsundurlendi var hitinn 21-24 stig, 24 í Skagafirði og  21 stig í Miðfirði. Hitinn náði einnig út til stranda norðaustanlands og austan eins og daginn áður. Um miðjan dag  voru 23, 5 stig lesinn á mæli á Seyðisfirði og 22,0 á Raufarhöfn  en hámarksmælingar voru ekki á þessum stöðum. 

Eins og daginn áður fór hitinn í tuttugu stig inn til landsins alls staðar á veðurstöðvum nema í Borgarfirði. Meðaltal lágmarkshita á landinu var 10,6 stig en  hámarkshita 21,7 en meðaltal þessa 16,3  stig. Klukkan 17 var V eða NV átt, allhvasst á annesjum norðan lands en hægviðri austan lands og sunnan  Hiti var þá 13-15 vestanlands en víðast um eða yfir 20 í öðrum landshlutum, mest 27 á Fagurhólsmýri. Tuttugu stiga hita eða meira mældu 23 veðurstöðvar eða  74 af hundarði. Þetta er eitthvert allra hæsta hitabylgjuhlutfall sem þekkt er. Auk þess mældu á athugunartímum fjórar stöðvar slíkan  hita sem ekki voru með hámarksmæla. Meðaltal hámarkshita þessa tvo daga, 21. og 22. er í beinum tölum  hærra en nokkra aðra daga síðan Veðurstofan var stofnuð árið 1920. Þann 11. ágúst 2004 var meðaltalið 21,55 stig og 20,8 stig þann 30. júlí 2008. En þess bera að gæta að  gæta við samanburðinn að mæliaðstæður voru aðrar og einnig fjöldi og dreifing veðurstöðva. Þess skal svo getið að meðaltal hámarkshita á landinu  í hitabylgjunni 20. og 21. júli 1944 var 21,5 og 20,8 stig. Ljóst er að þessir dagar 1939 eru í flokki allra hlýjustu daga sem mælst hafa hvað hámarkshita snertir. Ýmislegt var á seyði í bænum. Gamla bíó var að sýna myndina María Walewska með stórstjörnunum Grétu Garbo og Charles Boyer. Á Hótel Islandi söng Kristján Kristjánsson í fyrsta skipti nýtt lag eftir Sigfús Halldórsson. Dægurlög voru leikin í útvarpinu síðast um kvöldið. Ball var i Alþýðuhúsinu  þar sem hljómsveit Bjarna Böðvarssonar lék fyrir dansi. Ekki fer miklum sögum af því hvað var að gerast í þeim landshlutum þar sem hitinn varð mestur. En í heimsmálunum vofði önnur heimstyrjöldin yfir.

Næst dag (23.) var enn hlýtt á suður og suðausturlandi og í Dölunum  en farið að kólna norðanlands og austan,einkum með kvöldinu. En þessi dagur  var eina bestur á Snæfellsnesi af öllum dögunum þar, með sólskini og 16 stiga hita i Stykkishólmi. Ef Stykkishólmur hefði verið eina veðurstöð landsins eins og hann var lengi hefði ekki mátt sjá af hitafarinu þar einu saman að óvenjuleg hitabylgja væri á landinu. Hlýja hæðin var nú komin vestur fyrir  þó hlýinda hennar gætti enn á landinu og áfram var mjög víða bjartviðri. Reyndar var fágætlega hlýr blettur rétt fyrir sunnan land með 15 stiga hita í 850 hPa fletinum en tíu stiga línan ná þvert yfir land frá Snæfellsnesi og til sunnanverðra austfjarða. Vindurinn var að verða norðan og norðaustanstæður. Hitinn fór nú mest í  26,6  á Kirkjubæjarklaustri en 20-22  á suðurlandsundirlendi og  21 stig í Dölunum. Mesti hiti í Reykjavík þessa daga mældist þennan dag, 18,7 stig, en á rafstöðinni við Elliðaár fór hitinn í slétt tuttugu stig. Sólin skein í 16,3 klukkustundir í borginni og var þetta þar einna besti dagurinn þessa hlýju daga.  Þetta var einnig hlýjasti dagurinn í Vestmanneyjum, 17,3 stig.Um kvöldið gerði Valur jafntefli 2:2 við breska liðið í hörðum leik. Á myndinni sést hlýi bletturinn í 850 hPa fletinum og fleira aðfararnótt 23. júni eftir hinn sjaldgæflega hlýja dag.

 

 

 

 

 

 

 Þann 24. voru enn hitar hér og hvar þó mestu hlýindin væru komin vestur fyrir land og hæðin  farin að  veikjast. Í Reykjahlíð við Mývatn fór hitinn þá hæst í þessari hitabylgju, 25,4  stig, og einnig hæst á Hamraendum i Miðdölum,23,6 stig. Á suðurlandsundirlendi fór hitinn sums staðar í 20-22 stig. Hátíðahöld hófust þennan dag á Hvanneyri í tilefni af 50 ára afmæli skólans. Þar varð  þó ekki meiri hiti en 14 stig. Í Reykjavík gætti sólar nokkuð og hitinn fór í 15,1 stig. Daginn eftir skein sólin þar í norðanátt aftur á móti í heilar 18 stundir sem er með því allra mesta sem gerist, en hitinn fór í 15,3 stig. Þennan dag  mældist tuttugu stiga hiti aðeins á einni stöð, 21,8 í Reykjahlíð. Þar hafði þá mælst tuttugu stiga hiti eða meira sex daga í röð. En tuttugu stiga hiti hafði mælst einhvers staðar á landinu í sjö daga í röð.

Hvergi mældist svo tuttugu stiga hiti mánudaginn 26. júní. Hlýjast varð  17,0 stig í Síðumúla. Svalt  loft hafði  færst yfir allt landið með norðanátt og víða voru skúrir en bjart á suðvesturlandi. Glaðasólskin var enn í Reykjavík, 16,4 stundir, og  hitinn fór  í 13,5 stig. Sigurgeir Sigurðsson var vígður biskup þennan dag.  

Ekki er alveg einfalt mál að bera þessa hitabylgju saman við mestu hitabylgjur síðustu ára. Í fyrsta lagi voru aðrar mæliaðstæður, mælt var í skýlum sem hengd voru á húsveggi, en síðustu áratugi hafa verið notuð frístandandi skýli. Í öðru lagi hafa verið hámarksmælingar á öllum veðurstöðvum frá því um 1960 en í júní 1939 voru aðeins 31 veðurstöð með hámarksmælingar af 50 veðurstöðvum (Lambavatni sleppt, en Grímsey með). Af þeim stöðvum sem ekki voru með hámarksmæli mældist 20 stiga hiti eða meira með fullri vissu á fimm stöðvum en mjög líklega á einhverjum fleirum til víðbótar. En sennilega mældist ekki 20 stiga hiti á nokkrum stöðvum vestanlands og á annesjum fyrir  austan. Vel er hins vegar hægt að bera þessa hitabylgju saman við hitabylgjuna miklu í júní 1949 þegar 30 stöðvar af 51 veðurstöð (án Lambavatns),margar enn mælandi í veggskýlum, voru með hámarksmælingar og hefur hitabylgjan 1939 vinninginn yfir hana með heitustu dagana. Hitabylgjan í júní 1939 hlýtur að teljast mesta  hitabylgja sem komið hefur í júnímánuði sem mælingar ná yfir, bæði hvað varðar fjölda stöðva með tuttugu stiga hita eða meira og ekki síst hæsta mældan hita, tvær þrjátíu stiga mælingar takk!    

Í fylgkiskjalinu má sjá hitann hvern dag á langflestum veðurstöðum sem starfandi voru, lágmark og hámark og meðaltal þess og auk þess í aukadálkum mesta hita sem lesinn var hvern dag á mæla á athugunartímum á þeim stöðvum sem ekki voru með hámarksmæla.                    

Hér má svo sjá ýmislegt um hitametið á Teigarhorni og fleira.

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• 1939jun.xlsx

Hitabylgjan mikla í maí 1987

Hér kemur fyrsti pistill um ýmsar hitabylgjur á landinu sem fyrirhugaðir eru hér á Allra verða von. 

Skýringar: Greint verður frá helstu hlýindaköflum með tuttugu stiga hita sem komið hafa í maí,fyrst og fremst þeim sem staðið hafa í nokkra daga eftir að Veðurstofan var stofnuð 1920,en frá þeim tíma er hægt að athuga hita á hverjum degi á veðurstöðvum. Grunnupplýsingarnar koma frá Veðurstofunni en ég hef talið fjölda stöðva með hámarksmælingar sem náð hafa tuttugu stiga hita eða meira alveg frá árinu 1920 og reiknað hlutfall þeirra af öllum mönnuðum veðurstöðvum. Þar sem skipt hefur verið milli hámarksmælinga á veðurstöðvum síðustu áratugina kl.18 getur það komið fyrir að 20 stiga  hiti sem mælist rétt eftir það og einstaka sinnum eitthvað fram á kvöld og er hærri en hámarkshitinn mældur kl. 18 sé á Veðurstofunni talinn til næsta dags þegar lesið er aftur á hámarkmsæla kl. 9. Þetta hef ég reynt að forðast með því að færa morgunmælinguna yfir á daginn áður með hliðsjón af lestri á hitamæla á athugunartímum kl. 18 og kl. 9. Lang oftast er auðvelt að átta sig á þessu en það getur þó komið fyrir að hiti kl. 9 að morgni sé yfir tuttugu stigum og hámarksmælirinn sé að mæla morgunhámark en ekki hita frá deginum áður og morgunhámarkið verði svo ekki slegið kl.18 þann dag. Í þeim örfáu tilvikum sem þetta virðist klárlega  eiga við hef ég sett hámarkið á þann dag sem það er lesið en ekki fram til dagsins áður. Einstaka eintaka sinnum getur verið áhöld um hvort morgunhámarkið eigi að tilheyra morgninum þegar  það var lesið, og ekki  kemur þá  hærra hámark kl. 18, eða hvort það hafi mælst  laust eftir kl. 18 deginum áður. (Þvælið? Já, ekkert smáræði en það verður bara að hafa það). Þau tilvik sem þetta síðasta getur átt við eru alveg einstaklega fá og þá er bara að lesa í það sem sennilegast þykir með dagsetninguna og biðja svo veðurguðina um að hjálpa sér á erfiðum óvissutímum! Þetta atriði kemur þó hvergi fyrir í maímánuði en ætlunin er að skrifa fleiri bloggfærslur um hitabylgjur í öðrum  mánuðum og því læt ég þessa leiðindaatriðis hér getið. Hér verður talað um tuttugu stiga dag (alltaf skrifað í þremur orðum) eða daga þó í rauninni sé oftast átt við að hiti hafi ná tuttugu stigum eða meira. Stundum verður notað táknið ° (gráða) í stað orðsins „stig“ (til að koma í veg fyrir ofnotkun á orðinu „stig) þó mér sé fremur illa við að nota gráðutáknið í texta.

Ekki er hægt að telja að um hitabylgju sé að ræða þó hiti nái einhvers staðar tuttugu stigum á landinu. Það verða fleiri en ein stöð sem slíkt mælir og helst, en ekki óhjákvæmilega að mínum dómi, verður hitinn að standa lengur en í einn dag. Hvað maí varðar er hér miðað við að 10% veðurstöðva nái 20 stigum nema þegar dagar með færri stöðvum koma inn á milli mjög hlýrra daga.  

Búast má við einhverjum villum í þessum samantektum en varla ferst heimurinn fyrir því á þessu æsilega kosningasumri. Fyrst og fremst er þetta skemmtiefni fyrir heitfenga veðurnörda! Markmiðið er að setja mikla tuttugu stiga hita daga í samfellu en ekki taka þá bara einn og einn út af fyrir sig.

Megintexti: Meðaltal hámarkshita landsins í maí nær ekki alveg tuttugu stigum. Hann var 19,9 stig á hlýindatímabilinu 1931-1960 en á okkar hlýju öld er hann 19,8 stig. Maí hefur reyndar ekki staðið sig eins vel á 21. öld  og flestir hinir mánuðir ársins hvað hlýindi snertir. Síðustu hálfa öld hefur tuttugu stiga hiti eða meira á landinu mælst í 23 maímánuðum eða 46 af hundraði. Hvað fjölda tuttugu stiga daga varðar er maí enginn jafnoki sumarmánaðanna júní til ágúst. Þeir dagar sem 10% stöðva eða meira hefur mælt 20 stig í maí eru aðeins 25 eftir minni talningu frá 1920 og einungis fjórir yfir 20% stöðva.  

Tvær  eða þrjár hitabylgjur í maí frá stofnun Veðurstofunnar bera af öðrum hvað lengd og ástríðuhita snertir! Þær komu árið 1987, 1992 og 1932. Hér verður fjallað um bylgjuna í maí 1987.

Í henni mældist tuttugu stiga hiti einhvers staðar á landinu í 8 daga í röð sem er einsdæmi, dagana 20.-27. Mikið háþrýstisvæði réð  þá veðurlagi á landinu. Það var í fyrstu fyrir sunnan land en verulega hlýtt loft frá því tók að berast yfir landið þann 19. Þessu fylgdi vestanátt til hins 22. Úrkoma var hverfandi á suður og vesturlandi þá daga en  mátti heita engin annars staðar. Víða var  léttskýjað. Oft var þó þoka við stendur, einna mestar við suður og vesturströndina.

Miðvikudaginn 20, maí náði hitinn tuttugu stiga markinu á aðeins fimm veðurstöðvum, á norðaustur og suðausturlandi, mest 22,4 stig á Vopnafirði, eða á 6,2 af hundraði stöðva og er ekki hægt að kalla daginn neinn hitabylgjudag. En þetta var nú bara upptakturinn að mjög óvenjulegri hitabylgju eftir árstíma. Sólarlaust var þennan dag á suður og vesturlandi en bjart annars staðar.

Næsta dag (21.) hafði alvöru hitabylgja tekið völdin með slíkum glæsibrag að 25 af hundraði veðurstöðva (hundraðstalan kallast hitabylgjuvísitala, eða bara hitabylgjutala) voru með tuttugu stiga hita eða meira og hafa aldrei verið jafn margar nokkurn dag í maí nema þann 26. árið 1992 þegar þær voru jafnmargar. Þennan dag 1987  varð hlýjast 23,3 í Vopnafjarðarkauptúni, sem er maíhitamet í héraðinu, og 23,0 á Hallormsstað,en 20 stig mældust allt frá Skagafirði austur og suður um að Kirkjubæjarklaustri. Hitamet í maí voru sett á Seyðisfirði, 21,4 stig, Neskaupstað 21,2 og á Fagurhólsmýri 22,3 stig. Og auk þess á þeim arma stað Kambanesi, 20,2 glæsistig! Sólarhringsmeðalhitinn var 17,0° á Akureyri en hámarkið 20,1 stig. Og er þetta hlýjasti maídagur að meðalhita sem mælst hefur á Akureyri í maí og dagurinn á undan var reyndar með dagsmet, 15,2 stig, og svo líka dagsmet fyrir hámarkshita þó hann væri ekki meiri  en 19,0°. Meðalhiti á landinu þann 21. var 11,38, stig og var sá hæsti í bylgjunni. Glaðasólskin var á öllu norður og austurlandi og á hálendinu og þó nokkurt sólfar var einnig á suðurlandsundirlendi og í Reykjavík, þó þokuloft sækti þar líka eitthvað  á en þoka var víða við sjóinn syðra og vestra. Loftþrýstingur mældist sá mesti í  mánuðinum þennan dag, 1037,2 hPa á Stórhöfða í Vestmannaeyjum.

Daginn eftir (22.)var hitabylgjuvísitalan 16,2% og er dagurinn í sjöunda sæti yfir mestu hitadaga í maí. Sólarhringsmeðaltalið var 10,86 stig en meðaltal hámarkshita 16,04, það hæsta í hitabylgjunni. Hlýjast varð 23,5 stig í Birkihlíð í Skriðdal og eins og daginn áður var tuttugu stiga hiti frá Skagafirði og austur og suður um allt að Norðurhjáleigu í Álftaveri. Nú skein sól glatt í heiði nær alls staðar en þó var þokuloft við Vestmanneyjar. Sólarhringsmeðalthitinn á Kirkjubæjarklaustri var 16,8 stig sem met fyrir maí og einnig hámarkshitinn 21,5 stig. Þá mældist mesti hitinn á Vestfjörðum í þessari hitabylgju, 18,2 stig í Æðey. Kortið til vinstri sýnir sólina og hitann á hádegi þennan dag og stækkar ef smellt er á það. Útreiknuð þykkt yfir landinu kl. 18 var 5599 metrar sem er sú mesta sem reiknuð hefur verið á nokkrum maídegi. Þykkt lofthjúpsins milli 1000 hPa flatarins, sem er oftast mjög nærri sjávarmáli, og 500 hPa flatarins, sem er í um 5,5 km hæð á sumrin,er í rauninni hitamælir á hita loftsins sem er yfir landinu, því meiri þykkt því hlýrra loft, en ekki er alltaf víst að hiti við jörð endurspegli algjörlega það hitamagn sem  uppi er. En ekki koma hitabylgjur nema hlýtt loft í eðli sínu sé yfir landinu. Sólin hjálpar til en þó ekki nema um tvö til þrjú stig að sagt er. Hlýindi loftsins sem yfir landinu er skipta mestu máli. Um þetta og margt fleira skemmtilegt má lesa í greinargerðinni Langtímasveiflur V Hitabylgjur og hlýir dagar eftir Trausta Jónsson veðurfræðing frá 2003. Skilgreining á hitabylgjum getur vísast verið ýmis konar en hann miðar við að hitabylgja sé þegar 10% veðurstöðva ná því að mæla 20 stiga hita. Reyndar finnst mér þetta vera of væg mörk fyrir alvöru hitabylgju á hásumri en eru mjög góð fyrir maímánuð. Einar Sveinbjörnsson veðurfræðingur hefur lika fjallað um hitabylgjuspursmálið.

Það sem olli þessari óvenjulegu hitabylgju var mikill hóll af hlýju loft sem settist beinlínis að í nágrenni landsins og yfir því. Oft var hægviðri og  lítil sem engin úrkoma, engar hvassar og hlýjar sunnanáttir með rigningu sunnanlands og vestan. Allar lægðir voru víðs fjarri. Kortið sýnir hlýja hóllinn eins og hann var síðdegis þ. 21. og stækkar ef á það er smellt. Brúni liturinn sýnir mikil hlýindi á austanverðu landinu.  

           

 

 

 

 

 

 

Næstu tvo daga (23. og 24.) var hæðin að fikra sig í austur og hitabylgjutalan féll niður í 10,0% báða dagana sem eigi að síður telst til hitabylgjudaga í maí og eru þessir dagar í 24. og 25. sæti yfir tuttugu stiga daga í maí frá 1920. Báða dagana mældust 20 stig á aðeins 10 stöðvum, frá Eyjafirði og austur á Fljótsdalshérað, mest 22,2 stig á Dratthalastöðum á Úthéraði fyrri daginn, en 23,0 þann seinni á Egilsstöðum. Fyrri daginn var víðast hvar bjart og var hann reyndar sólríkasti dagurinn í syrpunni í Reykjavík þar sem sólin skein frá morgni til kvölds þó þoka væri eitthvað að þvælast. Ekki var þó hitanum þar fyrir að fara og fór hann ekki hærra en í 11,7 stig. Seinni daginn var víðast hvar skýjað á suður og vesturlandi en sól annars staðar. Úrkoma mátti heita á landinu nær enginn og allt til loka hitabylgjunnar.   

Næstu tvo daga (25. og 26.) færðist hitabylgjan aftur í aukana þegar hæðin var nánast beint fyrir landinu og voru þeir báðir með hitabylgjutölu upp á 13,7%. Og eru þeir í 11.-12. sæti meðal öflugustu hitadaga í maí. Þar með státar þessi óvenjulega hitabylgja með tvo daga á topp tíu listanum yfir mestu hitabylgjudaga í maí og er auk þess með 11.og 12. mesta hitadag og þar á ofan með 24. og 25. mesta hitabylgjudag.Á rúmlega einni viku. Sannarlega glæsileg og einstæð hitabylgja!

En þennan dag, þann 25. var áttin farin að snúa sér til austurs og tóku þá stöðvar á suður og vesturlandi við sér með tuttugu stiga hita en nokkuð kólnað fyrir norðan og austan og gerði þoka þar vart við sig við strendur. Hitinn fór 20 stig eða meira á Hellu, Sámsstöðum í Fljótshlíð, Hvanneyri og á Hamraendum í Stafholtstungum og Hamraendum í  Dölum. Á síðastnefnda staðnum fór hitinn í 22,0 stig sem er mesti maíhiti sem mælst hefur á svæðinu. Hlýjast á landinu var hins vegar í Reykjahlíð við Mývatn 23,3 stig. Glaða sólskin var nánast alls staðar og í Reykjavík mældist mesti hitinn í þessari syrpu. 18,0 stig í heilmikilli sól. Þótti mönnum þetta góður dagur í höfuðborginni. Þennan dag varð einnig mesti hiti mánaðarins í Vestmannaeyjum, en þó aðeins 10,6 stig og var það  lægsti hámarkshiti á veðurstöð í mánuðinum. Kortið sýnir hitann í 850 hPa fletinum í um 1500 metra hæð dagin sem hlýjast varð á suður og vesturlandi. Það stækkar við laufléttan smell.           

Þann 26. í suðaustanátt tóku norðausturland aftur völdin í hitabylgjunni, reyndar ásamt Hólum í Hjaltadal þar sem kom maímet, 21,2 stig. Og þennan dag  mældist mesti hiti á landnu í allri bylgjunni, 24,0 stig á Mánárbakka á Tjörnesi. Ekki endilega líklegasti metstaðurinn fyrir sterka hitabylgju í maí en þetta er maíhitamet þar og líka á Húsavík,23,5°stigin sem komu þar. Þá mældist mesti hiti í hitabylgjunni á norðurlandi, vestan Skagafjarðar, 19,3 stig á Barkarstöðum, inni í dalnum í Miðfirði, þó þoka sækti að ströndum Húnaflóans og met maíhiti mældist i Grímsey,19,2°.      

Eftirhreytur hitabylgjunnar voru svo þann 27. Hæðarmiðjan var þá komin norðaustur í haf en enn þá var nokkuð hlýtt loft yfir landinu. Þá mældu þrjár stöðvar á norðausturlandi tuttugu stiga hita eða meira, mest Dratthalastaðir, 21,4 stig.

Í þessari hitabylgju fór hitinn í Reykjahlíð við Mývatn sjö daga í röð í 20 stig eða meira, dagana 21.-27. og sex daga í Lerkihlíð í Vaglaskógi. Þetta er algert einsdæmi með veðurstöðvar í maí.   

Þann 28. var tuttugu stiga veislan búin og veður fór kólnandi á landinu en víða var samt enn þá bjart og fremur hlýtt þó engir væru tuttugu stiga hitar. Hlýjast varð 19,4 stig á Búrfelli, sem er reyndar mesti hiti þar í maí meðan stöðin var mönnuð, og á Hveravöllum mældist mesti hitinn þar í mánuðinum, 14,0 stig.

Þessi hitabylgja 1987 var með lengstu röð 20 stiga daga á landinu í maí og fór víða um landið.Auk þess skartar hún deginum með mestan fjölda tuttugu stiga hita á veðurstöðum. Hún má teljast sér á parti.

Á fylgiskjalinu má sjá allar þær stöðvar sem mældu 20 stiga hita eða meira dagana 20.-27. mai 1987, hve þær voru margar og hve margar af hundraði og einnig sést landsmeðalhiti hvers dags og meðaltal hámarkshita og lágmarkshita. Lengst til hægri sjást allir maídagar frá og með 1920 með fjölda veðurstöðva sem mældu 20 stig og náðu 10% og eru þeir settir upp í röð.

Myndirnar eru frá amerísku endurgreiningunni og af brunni Veðurstofunnar. Talsvert hefur verið stuðst i textanum við Veðrátttuna, mánaðarrit Veðurstofunnar. 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• mai1987.xlsx

Tuttugu stiga hiti eða meira í apríl

Hiti hefur nokkrum sinnum komist í tuttugu stig eða meira í apríl á landinu. Það gerðist fyrst svo örruggt sé 25. apríl 1984. Þá fór hitinn í 20,4  stig í Vopnafjarðarkauptúni, 20,1 á Neskaupstað og 20,0 stig á Seyðisfirði. Glaðasólskin var á norður og austurlandi. Daginn eftir gerði Seyðisfjörður enn betur og mældist þar þá hitinn 21,0 stig. Var það mesti hiti sem mælst hefur á landinu í apríl fram til ársins 2003.Meðalhiti þess dags á Akureyri var 14.7 stig sem þætti mjög gott um hásumarið og er það mesti meðalhiti nokkurs apríldags þar. Hlý hæð var austan og suðaustan við landið og hlýtt í háloftunum eins og sjá má á kortinu fyrir kl 24 þennan dag sem sýnir hitann ú 850 hPa fletinum í um 1400 metra hæð.Það stækkar við laufléttan smell!

 

Árið 2003 mældist tuttugu stiga hiti eða meira dagana 18. og 19 apríl. Fyrri daginn, sem var föstudagurinn langi, sólríkur vel, var aprílmetið slegið á landinu þegar hitinn fór í 21,1 stig á Sauðanesi. Sama dag fór hitinn í 20,8 stig á Miðfjarðarnesi, 20,6 á Skjaldþingsstöðum í Vopnafirði, 20,4 á Raufarhöfn og 20,0 stig á Mánárbakka. Hvað sólarhringsmeðaltal snertir er þetta reyndar hlýjasti apríldagur á landinu, 11,1 stig, frá 1949 að telja en frá því ári liggja dagsmeðaltöl á lausu. Þetta er um það bil 9 stig yfir langtímameðallagi dagsins. Og dagurinn er líka með hæsta meðaltal lágmarkshita á apríldegi, 7,5 stig og er hinn mikli  meðalhiti ekki síst því að þakka. Meðalhitinn á Akureyri var aðeins 0,1 stig undir metdaginum 1984. Næsta dag sló Hallormsstaður dags gamalt aprílmetið fyrir hámarkshita með hita upp á 21,4 stig en á Neskaupstað fór hitinn í 20,9 stig en, 20,8 í Vestdal í Seyðisfirði,  20,7 á Húsavik, 20,2  stig á Svínafelli á Úthéraði og 20,0 stig í Ásbyrgi og á Dalvík. Þessi dagur var svalari en sá er á undan kom með meðalhita upp á 7,5 stig.Þessa daga var hæð yfir Norðurlöndum og  hlýr hóll yfir Norðusjó og hlý tunga langt norður í höf og var Ísland í vesturjaðri hennar. Á korinu má sjá veður á landinu á hádegi föstudaginn langa 2003. Bjart var á norður og austurlandi og hiti 18 stig á Raufarhöfn! 

  

Í apríl 2007 komu tvær tuttugustigasyrpur með um þriggja vikna millibili og verður það að teljast einsdæmi. Sú fyrri var strax 3. apríl en þá mældust 21,2 stig á Neskaupstað og 20,9 á Kollaleiru í Reyðarfirði. Vestanátt var með hlýrri hæð fyrir sunnan land.

Tvo síðustu dagana, sem voru bjartir á norður og austurlandi, kom svo mesta hitabylgja í apríl á landinu sem mælingar ná yfir. Fór þá hitinn til dæmis í 23,0 stig í Ásbyrgi, sem er aprílmet á landinu, 22,0 á Möðruvöllum í Hörgárdal, 21,9  á Staðarhóli, sem er mesti aprílhiti á mannaðri veðurstöð, 21,7 stig á Végeirsstöðum og 21,5 stig á Akureyri og í Lerkihlíð í Vaglaskógi. Alls mældist tuttugu stiga hiti eða meira á 17 veðurstöðvum, þar af fjórum mönnuðum eða tæp 9% stöðva. Þar með er þetta hitavænasti apríldagur sem mælst hefur fyrir hámarkshita og skartar íslandsmetinu, 23,0 stig í Ásbyrgi eins og áður segir. Daginn eftir mældist tuttugu stiga hiti eða meira á fjórum stöðvum og þar af þremur mönnuðum. Hlýjast varð þá 21,6 stig á Végeirsstöðum. Fjöldi aprílhitameta voru slegin þessa daga  þó hitinn hafi ekki náð 20 stigum á flestum stöðvum. Enn var hæð fyrir suðaustan land og hlý tunga lá beint yfir landið úr suðaustri Hvað meðalhita snertir skákuðu þessir dagar ekki 18. april 2003. Meðalhiti þeirra á landinu voru 10,4 og 10,8 stig. Hins vegar er sá 29. með hæsta meðaltal hámarkshita nokkurs dags í apríl, 15,0 stig en dagurinn á undan með 14,7 stig og dagurinn á eftir 14,6 stig. Þessir þrír dagar 28.-30. apríl flagga því mesta hámarkshita apríldaga frá a.m.k. 1949. Sá fjórði er svo 18. apríl 2003, dagurinn með mesta meðalhitann, með 14,0 stig að meðaltali hámarkshita. Á kortinu sést ástandið í 850 hPa fletinum á miðnætti 30. apríl 2007. Það stækkar ef smellt á það og verður larger than life!

Þann 9. Apríl árið 2011 mældist hitinn á Skjaldingsstöðum 20,2 stig. Síðan hefur ekki mælst 20 stiga hiti á landnu í apríl.

Tuttugu stiga hiti eða meira í apríl hefur aðeins mælst á stöðvum á norðausturlandi til austfjarða, nánar til tekið frá Dalvik austur um að Reyðarfirði, að einni veðurstöð undanskilinni. Á Brúsastöðum í Vatnsdal mældust 20,3 stig hitadaginn mikla 29. April 2007. Veðurstöðvar eru nú miklu fleiri á okkar öld en á nokkru sinni fyrr og eflaust hefði einhvers staðar mælst tuttugustiga aprílhiti á hlýindaskeiðinu á fyrri hluta 20. aldar ef veðurstöðvar hefðu þá verið jafn margar og nú og jafnvel á öðrum tímabilum. Reyndar er til á skrá mæling á Seyðisfirði upp á 21,4 stig 16. apríl 1908. En einhvern veginn finnst manni það ekki sérlega sannfærandi þó fremur hlýtt hafi verið. Þetta var lesið á mælið  á athugunartíma en hámarksmælir var ekki á staðnum.   

Í þessu sambandi má muna að einu sinni hefur í mars  mælst 20,5 stiga hiti. Það var á Kvískerjum hinn 29. árið 2012.    

Mesti aprílhiti sem mælst hefur á Vestfjörðum er 17,7 stig á Hólum í Dýrafirði þ. 29. árið 2007. Á vesturlandi hefur mest mælst daginn eftir, 19, 2  stig í Ásgarði í Dölum. Á suðvesturlandi, frá Mýrdal til Reykjavíkur  hefur mælst mest 16,7 stig þ. 29. árið 2007 á Sámsstöðum í Fljótshlíð. Árið 1975 mældust  svo snemma sem 3. apríl 16,0 stig á Vatnsskarðshólum og 15,8 stig í Vík í  Mýrdal og var það sannarlega óvenjulegt veðuratvik. Suðausturland er eini landshlutinn sem ekki á aprílmetið frá hitabylgjunni 2007. Þar hefur mesti aprílhiti orðið 18,4 stig þ. 27. á Fagurhólsmýri goðsagna veðurárið 1939. Mesti aprílhiti í Reykjavík er aðeins 15,2 stig frá þeim 29. árið 1942.              

Á sumardeginum fyrsta hefur aldrei mælst tuttugustiga hiti á landinu. Litlu munaði þó á þeim degi 1976 þegar hitinn á Akureyri fór í 19,8 stig hinn 22.

Óvenjulegur sólskinsdagur

Í gær skein sólin í Reykjavík í 11,4 klukkustundir. Það gerist alloft að sól skín álíka mikið eða meira þennan almanaksdag. Þetta er mjög snemma vors og þess vegna verður hiti aldrei sérlega mikill slíka sólskinsdaga. Stundum hefur jafnvel ekki hlánað allan daginn þrátt fyrir mikið sólskin.

En öðru máli gegndi þó um gærdaginn. Þá komst hitinn í 11,2 stig á kvikasilfursmælinum en 11,7 á sjálfvirka mælinum. Hitinn var yfir tíu stigum samfellt frá um klukkan 2 til 6 síðdegis. Meðalhiti sólarhringsins var 6,1  stig sem er svo sem ekkert sérstakt og mjög kólnaði þegar kvölda tók. 

Mesti hiti sem mælst hefur þennan dag hingað til á kvikasilfursmæli í Reykjavík er 11,4 árið 1945 en þá mátti heita sólarlaust. Hitinn í gær er því næst mesti hiti sem mælst hefur þennan dag á kvikasilfursmæli en ef miðað er við sjálfvirka mælinn hefur aldrei mælst jafn mikill hiti 14. apríl í Reykjavík. 

Og þetta er langmesti hiti sem komið hefur í Reykajvík á miklum sólskinsdegi (yfir tíu klukkutunda sól) á þessari dagsetningu. Aðra slíka daga hefur hitinn ekki nálgast tíu sitgin.

Víða varð hlýtt. Hiti komst yfir tíu stig á fjölmörgum veðurtöðvum, mest 12,1  stig á Sámsstöðum í Fljótshlíð og Skrauthólum á Kjalarnesi. Miklu meiri hiti hefur þó oft mælst á þessum árstíma á landinu og líka í Reykjavik en hvað borgina snertir hefur það þá verið í skýjuðu veðri.

En það sem gerir gærdaginn sem sagt alveg sértakan fyrir höfuðrborgarbúa er það að aldrei hefur hiti stigið eins hátt í glampandi sól 14. apríl sem einmitt í gær.

 

Sumar og haust

Nú fáum við vonandi sjóðheitt hitabylgjusumar. Það líður þó fyrr en varir og við tekur stormasamt kosningahaust. Það er að segja ef ekki skellur þá strax á píningsvetur Jóns Gunnarssonar!

Undarlegar fréttir af veðri

Rétt einu sinnu birtist í fjölmiðli undarlegar fréttir af veðri sem hreinlega er ekki hægt að taka alvarlega.

Hríðarbylurinn mikli á austursturströnd Bandaríkjanna skilaði snjódýpt í Central Park i New York upp á 63 cm. Mælingar eru frá 1869. Þetta er meiri snjódýpt en nokkru sinni hefur mælst í Reykajvík í þau um það bil 90 ár sem mælt hefur verið. Aldrei hefur þar mælst meira en 57 cm og aðeins einu sinni yfir 50 cm. Mesta snjódýpt í Reykjavík eftir mikla hriðarbylji er rúmir 40 cm. Það gerist sárasjaldan og engan vengin í "venjulegum snjókomum" en í fréttinni er sagt að þessi snjókoma vestra sé svona eins og venjuleg íslensk snjókoma. Og það er af og frá að slíkt sé "algengt veður í Vesturbæ Reykjavíkur" eins og líka segir í fréttinni.

Þegar óvenjuleg veður koma erlendis tala islenskir fjölmiðlar gjarna við einhverja Íslendinga sem staddir eru á svæðinu sem oft koma með álíka steypu og í þessari frétt. Og steypunni er svo slegið upp í fyrirsögn eins og hún sé óefaður sannleikur.

Afhverju taka fjölmiðlar ekki upp áreiðanlegar fréttir um svona veður frá bandarískum fréttamiðlum í stað þess að birta tóma dellu eftir einhverjum sem greinilega hafa engan sans fyrir veðri, hvorki í Ameríku eða Vesturbæ Reykjavíkur?

Þetta gerist varla þegar um annars konar fréttir er að ræða en veður. En þá er allt boðlegt.

Hér er hægt að lesa ýmislegt um þetta óveður á austurströnd Bandaríkjanna.

Eins og meðalveður í Vesturbænum

Fylgiskjalið hættir

Í nokkur ár hefur þessi bloggsíða birt daglegt fylgiskjal um ýmsa veðurþætti fyrir Reykjavik, Akureyri og allt landið. Skjalið hefur alltaf verið virkt, jafnvel þá daga  sem engar nýjar bloggfærslur hafa komið.

Þetta hefur verið talsverð fyrirhöfn.

Nú þegar mæliháttum fyrir hita i Reykjavík hefur verið breytt er fyrirhöfnin enn meiri og svo þvælin að engu tali tekur.

Ég nenni þá ekki að standa í þessu lengur frá og með nýjársdegi.

Hins vegar mun ég kannski enn um sinn ef tækifæri gefst blogga um veðurfarslegt efni eða eitthvað sem kemur upp í daglegu veðri.

Þetta fylgkiskjal var auðvitað einkaframtak og enginn hefur verið að biðja mig um það!

Eigi að síður  kann ég Veðurstofunni litlar þakkir fyrir að vera staðráðin í  að stórskaða  veðurmælingar í landinu. Og það án þess að láta svo lítið að nefna það einu orði við almenning.

Það er hreint út sagt hrokafull stofnanahegðun og ósamrýmanleg nútímaháttum um upplýsingar til almennings.

Þeir sem fylgdust með fylgiskjalinu voru mjög stöðugur hópur og ég þakka þeim fyrir áhugann. 

Úrkomumet í janúar

Þennan dag, 10. janúar,  árið 2002 mældist mesta sólarhringsúrkoma sem mælst hefur í nokkrum mánuði á landinu á veðurstöð. Úrkoman var 293,3 mm á Kvískerjum. Þetta er talsvert meiri úrkoma heldur en að meðaltali mælist fyrstu þrjá mánuði ársins í Reykjavik og reyndar meiri úrkoma heldur en einstaka sinnum hefur mælst á heilu ári á þeim veðurstöðvum þar sem úrkoma er jafnaði lítil. Á einum sólarhring! Þetta gerðist í mikilli sunnanátt og fór hiti þennan dag í 15,8 stig á Eskifirði og 15,0 á Dalatanga.

Mikil hlýindi voru framan af mánuðinum og þann 6. mældist mesti hiti sem mælst hafði í Reykjavík í janúar, 10,6 stig (var slegið þ. 4. 2014,10,7°). Sama dag mældist mesti janúarhiti í Borgarfirði, 11,8 stig á Hvanneyri og 11,2 stig í Stafholtsey. En hæsti  hiti mánaðarins á veðurstöð kom þann 6. þegar 16,2 stig mældust á Seyðisfirði og sama dag fauk janúarmetið á Nautabúi í Skagafirði þar sem hitinn fór í 12,5 stig. Þann 16. kom mesti janúarhiti sem mælst hefur við Mývatn, 10,2  stig í Reykjahlíð. Á suðaustanverðu landinu voru janúarhitamet einnig slegin í mánuðinum, 10,6 stig þ.7 á Kirkjubæjarkalustri en daginn áður 10,6 stig í Vík í Mýrdal og sama dag og aftur þann næsta 10,0 stig á Vatnsskarðshólum. Loks voru met slegin á suðurlandsundirlendi, 11,3 stig á Hellu þ.6. og sama dag 10,2 stig á Jaðri í Biskupstungum og Hjarðarlandi og 10,0 stig þ. 4. í Þykkvabæ. Síðasta þriðjung mánaðarins kólnaði mjög svo meðalhiti alls mánaðarins varð ekki ýkja hár þó hann væri vel yfir meðallagi. 

Mánaðarúkoman á Kvískerjum þennan mánuð árið 2002 var 905,3 mm og er það mesta mánaðarúrkoma sem mælst hefur á veðurstöð í janúar og sú næst mesta í nokkrum mánuði. Þetta er á einum mánuði rúmum 20 mm meiri úrkoma en meðalársúrkoman í Reykjavík á þessari öld. Á Fagurhólsmýri og í Snæbýli var úrkoman einnig sú mesta sem mælst hefur í janúar.

Janúar 2002 var þvi engan veginn hversdagslegur vetrarmánuður.