Fréttirnar endurspegluðu raunveruleikann

Þetta er ekki rétt sem hótelstjórinn á Hallormsstað fullyrðir þarna í fréttinni:  ''Við erum búin að vera með álíka veður og innsveitir Suðurlands í allt sumar.''

Almennt líta menn svo á að júní sé fyrsti sumarmánuðurinn. Hann var verulega kaldur á Hallormsstað. Meðalhitinn var aðeins 7,7 stig,  meira en heilu stigi undir meðallagi svölu áranna 1961-1990. Ekki var hægt að tala um neitt sumarveður á Hallormsstað fyrr en um stólstöður en þá komu fáeinir verulega góðir dagar en dögum saman framan af mánuðinum náði hitinn þar ekki tíu stigum. Fáum hefur þá þótt fýsilegt að leggja leið sina sína í þessa sveit meðan einmuna veðurblíða var víða annars staðar á landinu, ,,sól og hiti‘‘ í alveg bókstaflegri merkingu.  

Í Árnesi  í  Gnúpverjahreppi, uppsveit suðurlands, var meðalhiti júní til dæmis 10,7 stig og líka í Reykjavík þar sem mánuðurinn var tíundi hlýjasti júní. Þarna munar heilum þremum stigum á meðalhita milli suðurlands og Fljótsdalshéraðs. Mánuðurinn var því alls ekki sambærilegur milli Hallormsstaðar og uppsveita suðurlands. Auk þess fylgdi hlýindunum sunnanlands einstaklega mikið sólfar. Í Reykjavík var þetta næst sólríkasti júní sem mælst hefur og þriðji sólríkasti sumarmánuður og sólarmesti mánuður yfirleitt í meira en hálfa öld. Af þessari sól og þessum hita sunnanlands og vestan, ásamt óvenjulegu hægviðri, voru auðvitað sagðar fréttir af því að það var virkilega fréttnæmt og þetta eru reyndar veðurfarslegar stórfréttir. Hallormsstaður stóðst sunnlenskum uppsveitum engan samjöfnuð í þessum mánuði. Talsvert skárra var á Akureyri, meðalhitinn var 8,6 stig, og þar var líka mikið sólskin. Vera má að sól hafi skinið mikið á Hallormstað í júní þó mjög ósennilega hafi hún skákað suðurlandinu, en því miður er búið að leggja þar sólskinsmælingar niður, en það breytir þó ekki kuldanum.

Júlí var hins vegar svo sem í lagi á Hallormsstað að hita, 10,7 stig, sem er rétt aðeins undir meðallagi hlýindatímabilsins 1931-1960 og lítillega yfir svala meðallaginu 1961-1990. Úrkoman var meiri á Hallormsstað en á flestum stöðum í þessum mánuði þó ekki sé hægt að segja að hún hafi verið mikil eða til baga. Í Árnesi var meðalhitinn í júlí aftur á móti 12,5 stig, það sama og í  Reykjavík og svipað mun hafa verið í uppsveitum suðurlands. Í Vestmannaeyjum var þetta annar af tveimur hlýjustu júlímánuðum, sjötti hlýjasti á Kirkjubæjarklaustri og tíundi hlýjasti bæði í Reykjavík og á Bolungarvík. Á Akureyri var einnig talsvert hlýrra en á Hallormsstað, 11,6 stig. Hitinn á Akureyri og á Hallormsstað var reyndar svipaður um hádaginn en kaldara að morgni og kvöldi á Hallormsstað. Akureyri er annars heldur ekki með bestu stöðum þessa sumars sem af er. Það eru suður og vesturland.

Fyrstu tveir sumarmánuðinir á suður og vesturlandi hafa sem sagt að hita og sól verið með þeim bestu sem komið hafa en á Hallormsstað var fyrri hlutinn verulega kaldur en seinni hlutinn hefur slagað upp í að vera í meðalagi. Um þennan mikla mun milli landshluta hafa auðvitað borist fréttir og spurnir. Veðurspár og veðurfregnir eru ekki bara í útvarpi og sjónvarpi heldur fyrst og fremst í smáatriðum á netinu og þar hafa menn í allt sumar séð hvað var í gangi. Og það er ósköp eðlilegt, eins og hótelstjórinn á Hallormsstað bendir á, að fólk leiti þangað sem best er veðrið, ekki næst best eða þriðja best.  

Fréttaflutningur fjölmiðla um veðurfarið í sumar hefur bara endurspeglað raunveruleikann.   

Eftirfarandi orð hótelstjórans eru því ósanngjörn: ,, Samt hefur allur fréttaflutningur verið á þá leið að á Austurlandi hafi veður ekki verið gott. Þetta kostar ferðaþjónustuna hérna tugi ef ekki hundruð milljóna í töpuðum tekjum. Fólk fer eðlilega þangað sem spáð er sól og góðu veðri."  

Og við hverja er að sakast nema veðurguðina? Ekkert sérstakt aðfinnsluvert hefur verið við veðurspár í sumar og almennur fréttaburður fjölmiðla hefur bara endurspeglað ástandið eins og það hefur verið í  raun: Sjaldgæf hlýindi og sólfar víða um land, en einkum sunnan lands og vestan, en bara la la á Fljótsdalshéraði og enn lakara niðri á austfjörðum.  

Hótelstjórinn segir: ''Þetta er búið að vera veðurfarslega mjög gott sumar hjá okkur og í gær fór hitinn upp í 26,6 stig hér á Hallormsstað og í dag er hitinn kominn yfir 20 gráður og stefnir í svipað og í gær."  

Þessi mikli hiti á Hallormsstað kom ekki fyrr en fyrir um það bil viku (en þó komu þar einn og einn  dagur áður á stangli með 20 stiga hita sem þar þykir nú ekki mikið) en þá líka svo um munar. Vonandi verður framhald á því og sem víðast um land. En fram að þessu var veðrið yfirleitt hlýrra og sólríkara annars staðar en á Hallormsstað, þó ég ítreki að seinni hluti sumarsins hafi ekki verið þar slæmur og engum svo sem vorkunn að vera þar í sumarfríi. En hann var bara miklu betri víða annars staðar. Og það er ástæðan fyrir því að ferðamenn hafa fremur lagt leið sína á aðra staði en í Hallormsstaðaskóg en ekki rangar eða villandi fréttir fjölmiðla. Þegar nú austfirsk hlýindi, sem fáu öðru líkjast þegar þau ná sér á strik, komast loks í gang hefur alls ekki staðið á fjölmiðlum að flytja af því fréttir og gleðjast með austfirðingum. Og hótelstjórinn játar að fréttaflutningur af því hafi haft góð áhrif. En ekkert samblærilegt hefur gerst á Hallormsstað fyrr í sumar. 

Það er auðvitað skiljanlegt að þeir sem standa í hótelrekstri vilji fá sem flesta gesti. En menn verða bara að sætta sig við það að veðrið er oft misgott eftir landshlutum. Enginn getur heimtað jafn gott veður alls staðar. Heilu sumrin hafa til dæmis stundum verið jafn drungaleg og úrkomusöm á suðurlandi og síðustu dagar.

Við þessu er ekkert að gera. Allra síst að kenna fjölmiðlum um. 

Kvörtunartónn hótelstjórans út í fjölmiðla á engan rétt á sér og fullyrðing hans um að veðrið á Hallormsstað í allt sumar hafi jafnast á við uppsveitir suðurlands er harla vafasöm svo ekki sé meira sagt. Það sannast nú sem oftar að aðilar í ferðamannaiðnaðinum, og reyndar líka þeir sem standa fyrir útihátíðum, eru óáreiðanlegustu veðurvitni sem um  getur.

Það alvarlega við þessa frétt er þó sá ódulbúni undirtónn í orðum hótelstjórans þar sem ýjað er að því að eitthvað hafi verið athugavert við veðurspár sumarsins sem ásamt þöggun fjölmiðla um austurlenska veðurblíðu hafi þá bakað stórfellt fjárhagslegt tjón upp á jafnvel hundruði miljóna króna fyrir hótelrekstur á Hallormsstað.

Svo ég segi það enn og aftur: Ástæða þess að fólk var ekki að streyma austur á Fljótsdalshérað var einfaldlega sú að það vissi af meiri veðurblíðu í öðrum landshlutum lengst af það sem af er sumars.    

Næsta skref ferðabransans verður þá væntanlega að fara fram á að veðurspám verði hagrætt og fréttir um veður verði falsaðar til að spilla ekki viðskiptunum.

Fréttir af veðri hafa áhrif

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• akrv_2012_53_0.xls

Athugasemdir

[Gunnar Th. Gunnarsson, 13.8.2012 kl. 21:28]

Já, það þýðir nú lítið að blekkja veðurnörda

Það vill nú samt stundum brenna við að fjölmiðlar fjalla mest um gott veður ef það er á höfuðborgarsvæðinu. Meira að segja á ríkisfjölmiðlunum er stundum talað um að veðrið sé gott (eða slæmt), þó það eigi bara við um túnfótinn á Veðurstofu Íslands.