Frábærum júnímánuði lokið

Nú er lokið alveg fyrirtaks júnímánuði sem þó hefur orðið að þola meiri rógburð og illmælgi í sinn garð en ég man eftir að nokkur sumarmánuður hafi orðið að afbera síðan ég byrjaði að fylgjast með daglegu veðri. Hann lét þó illar tungur ekkert á sig fá og lauk síðasta deginum með sumar og sólskinsstæl hér í höfuðborginni!

Meðalhitinn i Reykjavík er 9,9 stig sem er 0,3 stigum meira en meðaltalið á hlýindaskeiðinu 1931-1960, hvað þá kuldaskeiðinu 1961-1990 sem oftast er miðað við, en reyndar um hálfu stigi  kaldara en meðaltalið á þessari öld sem er svo afbrigðilega hátt að það getur varla enst til margra ára og að mínum dómi er fremur vafasamt að taka mið af meðaltali svo fárra ára. 

Úrkoman var 65,6 mm sem verður að teljast í meira lagi. Eins og hitinn hefur verið óvenjulega mikill í júní í Reykjavík á þessari öld hefur úrkoman einnig verið mjög lítil, aðeins um 36 mm en var 53 mm að jafnaði 1961-1990. Ekki hefur mælst meiri úrkoma í júní síðan 1992.  Úrkomudagar voru 24 en voru 14 að meðaltali á þessari öld en 18 árin 1961-1990. Þeir voru jafn margir í júní árið 2006 en hafa aðeins verið fleiri í júní árin 1960 (sem reyndist í heild sjaldgæft sólarsumar) og skítasumarið 1983. Það er samt ekki rétt að líkja þessum júni við júní 1983 sem  var miklu kaldari og úrkomumeiri en svipaður að sól. Var hann þó skárstur sumarmánaðanna það árið. 

Það er kannski einmitt sólin sem kom mest á óvart í þessum mánuði! Framan af virtist eins og hann ætlaði að verða sá sólarminnsti en á endasprettinum vippaði hann sér glæsilega upp í 13 sæti frá botninum!

Á Akureyri var úrkoman svo sem ekki neitt neitt, um 9mm mm en meðalhitinn var 11,4 stig og hefur þar ekki orðið jafn hlýtt í júní síðan 1953. Aðeins  fimm júnímánuðir hafa þar verið hlýrri frá 1882. Á Fljótsdalshéraði og á austfjörðum virðist þetta einnig vera einn af fimm hlýjustu júnímánuðum. En merkilegast er að í Grímsey sýnist þetta í fljótu bragði vera allra hlýjasti júní og einnig á Raufarhöfn ásamt þó júní 1953 þar. Eru þetta þó útkjálkar miklir sem eiga oft erfitt uppdráttar frameftir sumri.

Alls staðar er mánuðurinn yfir meðallagi hlyindaáranna 1931-1960, hvað þá kuldatímabilsins 1961-1990. Á landinu öllu virðist hitinn meira að segja vera langt yfir meðallaginu á þessari öld sem er þó enn hærra en 1931-1960.

Þetta verður því að kallast afar góður júní. 

Hann var þó óneitanlega fremur úrkomusamur og sólarlítill á suðurlandi en þar á móti kemur að hann var þar líka hlýr eins og annars staðar. Það er algjörlega út i hött, að mínum dómi, að tala um að ekkert sumar hafi verið í Reykajvík og þar fram eftir götunum. Ég er mjög andvígur því að setja einfalt samasemmerki á milli sólskins og sumars. Að sólin ein sé mælikvarði á það hvað við getum kallað sumarveður.                             

Júní á þessari öld hefur yfirleitt verið í Reykjavík einstaklega hlýr, þurrviðrasamur (jafnvel til baga) og sólríkur. Þetta má reyndar segja um sumarið i heild. Menn verða að átta sig á því að þetta ástand er það afbrigðilega og þess er varla að vænta að það haldi áfram mikið lengur álíka stöðugt og það hefur verið.

Þessi júní  er þó enn mjög ákveðið í þeim hlýindafasa sem einkennt hefur þessa öld eins og ljóst má vera á þeim staðreyndum sem ég var að telja upp. En auðvitað koma hlýir og góðir mánuðir þó misjafnt niður í fjölbreyttu veðurlandi eins og okkar. Nú var það norðurland og austurland sem fengu þykkasta  rjómann. 

Það er vitaskuld fremur bagalegt fyrir sóldýrkendur (en ég er einn af þeim æstustu þeirra á meðal) þegar sólarleysi hrjáir þeirra landshluta. Það ætti þó ekki að vera einrátt í mati nokkurs manns á veðurfari mánaðar almennt. Nú  eru menn ekki bundnir við sína þúfu eins og var fyrr á árum heldur flækjast um og flakka víða. Menn ættu líka að vera sæmilega meðvitaðir um veðurfarsástandið í heild á landinu gegnum þær margháttuðu upplýsingar sem finna má í fjölmiðlum og á netinu. Að emja og orga yfir því í almennri gósentíð sem á fáa sína líka að þeirra landshluti sé í þetta skiptið ekki alveg á fremsta bekk finnst mér bera vitni um ótrúlega veðursjálfhverfu (nýtt orð og gagnlegt!) og heimtufrekju  en jafnframt eindæma sauðshátt í skynjun á umhverfinu, landinu okkkar á einhverju besta veðurskeiði sem þjóðin hefur líklega nokkru sinni upplifað. 

Eins og ég hef sagt hefur 21. öldin verið afburða hlý og veðragóð, jafnt að sumri sem vetri. Ekki er hægt að búast við því áfram alveg von úr viti. 

Og hvað gera menn, úr því þeir hrökkva upp af standinum yfir þessum hlýja og góða júní, ef þeir fá til dæmis fremur blautan og sólarlítinn júlí með meðalhita upp á 10,6 stig í Reykjavík (nákvæmlega í núgildandi meðallagi, 1961-1990) hvað ekki hefur reyndar skeð síðan ég man ekki hvenær en var svo algengt veðurlag fram á þessa öld að menn tóku ekki einu sinni eftir því hvað þá að þeir hafi farið yfrum í sjálfsvorkunn, fussi og sveii.

Og nú er kannski einmitt komið að þessu! Júlí heilsar vægast sagt kuldalega, nú þegar þessi orð í tíma töluð eru töluð er hitinn 7,6 í vorri ástkæru og veðursælu höfuðborg! Og stórt skref niður á við frá flestum dögum í júní.

Já, svei mér ef sumarið 1983 er ekki snúið aftur!

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• akrv_2013_43_0.xls