Hlýir og kaldir júnímánuðir

Það hefur víst ekki farið framhjá mönnum að maí var óvenjulega kaldur. Í Reykjavík sá kaldasti síðan 1979 en á landinu í heild svipaður og 1982. Þetta er kaldasti mánuðurinn að tiltölu sem var í vetur og í vor.

Það kemur óneitanlega nokkuð flatt upp á mann að fá svona mánuð ofan i leiðinlegan vetur eftir góðviðrið á þessari öld en ekki kemur það samt beinlínis á óvart.

Horfurnar fyrir fyrri hluta júní eru svo vægast sagt ekki gæfulegar.

Meðalhitinn í júní í Reykjavík á þessari öld er 10,4  stig en síðustu 14 ár tuttugustu aldar 9,1 stig og má heita sá sami viðmiðunartímabilið 1961-1990. Ekkert smáræðis hitastökk! Á öllum árunum 1942-2001 kom engin júní sem náði meðaltali allra júnímánaða á okkar öld, 10,4 stigum. Frá og með 2002 hafa júnímánuður verið með eindæmum hlýir, til dæmis komið þrír mánuðir sem hafa náð ellefu stigum eða meira (sá síðasti í fyrra) en aðeins tveir frá 1871-2000, árin 1941 og 1871. 

Hitafarið í júní á okkar öld er því mjög óvenjulegt ástand og stendur varla óbreytt til langframa.

Nú eru Reykvíkingar þó auðvitað svo vanir því að fá júnímánuði frá svona tíu og hálfu stigi og upp fyrir ellefu stig, oft mjög sólríka líka, að mönnum mun sannarlega bregða í brún ef fara að koma svalir mánuðir, til að mynda undir 9 stigum og ég tala nú ekki um undir 8 stigum. Síðasti júní undir 9 stigum var reyndar sá fyrsti á okkar öld, 2001 en sá mánuður mældist 8,8 stig. Fimmtán kaldari mánuðir komu þó árin 1961-2000 og einn jafn kaldur. Af þessum mánuðum voru fjórir undir 8 stigum, sá síðasti 1992, 7,8 stig. Ekki er nú langt síðan i veðurfarslegu tilliti.

Kaldasti júní sem mælst hefur í Reykjavík var 1867 6,4 stig en kannski var aðeins kaldara í júní 1851 en þá var ekki mælt í Reykjavik en hins vegar í Stykkishólmi þar sem var kuldi mikill. Köldustu júnímánuðir sem miðaldra fólk ætti að muna eftir voru einmitt 1992, 7,8 stig og 1978 með sömu hitatölu. Fáir munu nú reka minni til júní 1922 sem mældist aðeins 7,4 stig.

Þó síst af öllu vilji maður spá af alvöru um framtíðina eða taka upp kuldahrollstakta, þó þeir séu nú nokkuð í tísku, kæmi manni ekki á óvart þó þessi órofnu að kalla má sumarhlýindi (og önnur hlýindi) sem ríkt hafa á landinu þessa öld fari nú að brotna eitthvað upp.

Fylgiskalið fylgist svo áfram með veðrinu í júni. Þar hefur við hliðina á meðalhita hvers dags á landinu verið bætt við meðaltali hitans fyrir hvern dag á þessari öld, 2001-2014.

   

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• akrv_2015_14_0.xlsx

Athugasemdir

[Ómar Ragnarsson, 4.6.2015 kl. 15:53]

Kíktu á bloggpistill minn í dag, sem fjallar um það að þessu ástandi suðvestur af Íslandi var þegar spáð fyrir 20 árum. 

[Sigurður Þór Guðjónsson, 4.6.2015 kl. 16:08]

Takk fyrir þessa ábendingu Ómar. Hafði ekki séð fréttina en maður beið eftir niðurstöðum þessa vorleiðangurs. 

[Sigurður Þór Guðjónsson, 4.6.2015 kl. 17:54]

Er þetta ekki í rauninni sama dæmi og kuldaflekkurinn suður í höfum, afleiðing kaldra vestanvitnda sem kæla hafið fremur en hafið kólni fyrst og kæli loftið? Ekki er lágur sjávarhiti fyrir norðan og austan, bara í meðallagi. Og ekki hefur verið mikið vit í þessari spá frá 1997 þegar í hönd fór hér á landi mesta hlýindaskeið sem vitað er um. Það er með engu móti hægt að segja að þessari sveiflu núna hafi verið spáð 1997! Þessi kólnun í hafinu suður undan er ekki vegna fresks vatns vegna bránunar jökla heldur vegna kaldra vestanvinda yfir hafið.

[Emil Hannes Valgeirsson, 4.6.2015 kl. 17:55]

Seltan í sjónum hefur hinsvegar aukist lítillega. Ætti það ekki einmitt að benda til þess að sjórinn hafi kólnað vegna kaldra vinda og að þetta sé ekki seltulítill heimskautasjór úr norðri eða bræðslusjór?

[Jón Steinar Ragnarsson, 4.6.2015 kl. 23:15]

Hefurðu skoðað hvort einhver fylgni er milli svalra sumra og eldgosavirkni? Datt það bara svona í hug. Ollu ekki skaftáreldar víðfeðmri kólnun og uppskerubresti um allar jarðir?

[Sigurður Þór Guðjónsson, 5.6.2015 kl. 00:20]

Mjög stór eldgos geta haft kólnandi áhrif á veðurfar víða um tíma , t.d. Skaftáreldar og Eldgjárgosið og ekki síst Tambora 1815. Annars kann ég lítil skil á þessu.