Mesti hiti í septembermánuði

Meðaltal mesta hita á Íslandi í september frá 1949 er nákvæmlega tuttugu stig. Mesti hiti sem mælst hefur í mánuðinum er 26,0 stig á Dalatanga, austast á landinu,  þ. 12. árið 1949. Þá var víða 22-23 stigi hiti á norðausturlandi. Á hádegi var hitinn 19,0 stig á Dalatanga en aðeins 14,4 kl. 15 svo hitinn staldraði ekki lengi við, en 26 stigin voru lesin á hámarksmæli  kl. 18 og hafa líklega komið einhvern tíma um hádegisbilið því um morguninn var ekkert  sérstaklega hlýtt. Á hádegi þennan dag var víða 20 stiga hiti á norðausturlandi eins og sjá má hér að neðan á korti. Þennan dag var suðvestan hvassviðri eða stormur um allt vestanvert landið en sól  norðaustantil.  

Á Dalatanga mældust 25,8 stig þ. 14. árið 1988. Sama dag mældust 24,5 stig á Neskaupsstað, og 23,5 á Kollaleiru í Reyðarfirði en 25,0 á Seyðisfirði. Mesti hitinn var á Dalatanga aðeins stutta stund einhvern tíma eftir hádegi og fram að kl. 15 en aftur hlýnaði með kvöldinu og kl. 21 var hitinn 23,3 stig. Á Seyðisfirði var hins vegar mikill hiti allan daginn, 20 stig kl. 9, 25 stig kl. 15 og 21 stig kl. 21. Það var suðvestanstrekkingur um allt land. Rigndi mjög mikið á suður-og vesturlandi en á norður-og austurlandi var yfir 20 stiga hiti á mörgum stöðum. Meðalhitinn á Akureyri þennan sólarhring var 16,8 stig en hámarkið þó ekki meira en 20,4 í allnokkru sólskini. Mestu hlýindin voru austar.

Á Vopnafirði mældust 25,3 stig þ. 1 árið 1981. Þá var suðvestanátt með rigningu á suður-og vesturlandi, en bjart á austurlandi. Þetta eru einmitt þær aðstæður sem helst má búast við methita á landinu í september og þá alltaf á austurlandi.

Árið 1939 mældust 24,6 stig á Sandi í Aðaldal þ. 1. en þá voru ekki gerðar mælingar á hitavænustu stöðunum í september á austurlandi. 

Tuttugu stiga hiti mælist stundum í september á suðurlandi og vesturlandi en miklu sjaldnar en á norðurlandi. Á Vestfjörðum og í Húnavatnssýslum hefur aldrei mælst 20 stiga hiti í september en í öðrum landshlutum hefur það gerst.  

Í Reykjavík og á Víðistöðum við Hafnarfjörð náði hitinn tuttugu stigum 3. september 1939. Mikil hitabylgja kom í september 1971 á suður- og suðvesturlandi sem gætti ekki svo mjög annars staðar og þ. 11. mældist hitinn á Mógilsá við Kollafjörð 21,9 stig sem er mesti septemberhiti sem mælst hefur á Reykjavíkursvæðinu, en sama dag mældust 21,1 stig á Hólmi við Rauðhóla. Í Reykjavík fór hitinn þó ekki nema í 18,2 stig. Mesti hiti sem mælst hefur á suðurlandsundirlendi mældist þennan dag, 21,8 stig og var það á Þingvöllum, en víða var á þessu svæði 20-21 stigs hiti. Á Hæli í Hreppum var hitinn 20,5 stig kl. 15 og enn 20,0 stig kl. 18 en fyrri talan var hámark dagsins. Þetta má telja mestu septemberhitabylgju á suður-og suðvesturlandi, ásamt þeirri sem kom 2002, og sterkari þar en bylgjan í september 1939 sem var hins vegar sú mesta sem komið hefur á vesturlandi með t.d. 22,7 stigum á Hvanneyri.

Í september 1968 mældist hitinn á Þingvöllum 20,2 stig þ. 10.

Árið 2002 voru miklir hitar á landinu frá 10.-15. september og komst hitinn alla dagana einhvers staðar í 20 stig ef sjálfvirkar stöðvar eru taldar með. Er þetta einhver mesta hitabylgja sem komið hefur á landinu í september. Þann 13. fór hitinn fyrir norðan víða vel yfir 20 stig en einnig í 21 stig á sjálfvirku stöðvunum á Skrauthólum á Kjalarnesi og í Hvammi undir Eyjafjöllum og 20 á Steinum í sömu sveit, Gullfossi og Þingvöllum. Daginn eftir fór hitinn á fjórum mönnuðum stöðvum á suðurlandi í 20 stig eða meira og var það met í september á þeim öllum, 21,0 stig  Jaðri í Biskupstungum, 20,7 á Hæli  og Hjarðarlandi og 20,2 á Hellu.

Í september 2003 fór hitinn á Írafossi þ. 16.  í 20,5 stig, reyndar í suðaustan illviðri.

Þá eru upptalin öll þau tilvik sem hitinn hefur náð 20 stigum eða meira á suður-og suðvesturlandi í september.

Hér fyrir neðan má sjá Íslandskort frá hádegi hlýju dagana 1949, 1981, 1988 og 2002 og auk þess háloftakort frá því í kringum 1400 m hæð og 5 km hæð og á þeim síðarnefndu sést líka þrýstifar við sjávarmál. 

 

 

Athugasemdir

[Baldur Kristjánsson, 27.9.2008 kl. 23:17]

Kv. B

[Lára Hanna Einarsdóttir, 28.9.2008 kl. 01:04]

Hefurðu stillt mánuðunum upp hlið við hlið, þ.e. þessum metmánuðum í rigningu, hita, kulda o.s.frv. og athugað hvort þú sért mynstur?

Er þetta kannski heimskuleg spurning? 

[Sigurður Þór Guðjónsson, 28.9.2008 kl. 01:29]

Það er alltaf heilmikið mynstur. Það einfaldasta er bara það að hlýir mánuðir eru sunnanáttamánuðir með oft mikilli rigningu á suðurlandi en kaldir mánuðir eru norðanáttamánuðir með sól á suðurlandi en rigningu fyrir norðan. Það sést jafnvel smávegis mynstur í textanum að þessu leyti.

[Malína (IP-tala skráð) 30.9.2008 kl. 00:30]

Eruð þér hættir að blogga, herra Nimbus?