Morgunblaðið á þakkir skildar

Morgunblaðið á þakkir skildar fyrir bestu umfjöllun um veður á Íslandi og úti í heimi af öllum íslenskum fjölmiðlum. Blaðið er reyndar eini fjölmiðillinn í seinni tíð sem sinnir þessum þætti frétta nokkurn vegin að staðaldri. Oft með viðtölum við veðurfræðinga og með skýringarmyndum.

Það á það jafnvel til að vitna í bloggskrifarann á góðum stundum! Og hefur birt mynd af honum og sjálfum Mala stjörnuketti sem er hans helsti ráðgjafi í veðurmálunum eins og öllu öðru!

Skýstrokkagangurinn í Bandaríkjunum hefur víst verið með mesta móti í vor en vorið er þar aðal skýstrokkatímabilið. 

Það er spurning hvort þetta einkennilega veðurlag tengist undarlegu veðurlagi á Íslandi síðustu vikur. 

Apríl er mönnum í fersku minni með sitt óvenjulega veðurlag, hvassviðri sem á vetri en miklum hlýindum  fyrir norðan og austan. 

Maí hefur líka verið undarlegur á ýmsa lund. Hann byrjaði með einhverjum mestu snjóalögum í þeim mánuði á Reykjavíkursvæðinu, en svissaði síðan yfir í einhverja hlýjustu viku sem þar hefur komið í fyrsta hluta maí. Upp úr miðjum mánuði kom kuldakast sem hefur verið ansi drjúgt, sem Morgunblaðið hefur líka gert nokkur skil, með furðu miklum snjó á austurlandi og alveg dæmalaust miklu úrkomumagni á norðanverðum austfjörðum eftir árstíma. 

Þegar einn dagur er enn eftir af mánuðinum er ljóst að bæði á Skjaldþingsstöðum í Vopnafirði og Dalatanga er úrkoman orðin meiri en áður hefur mælst í maí  á öllum veðurstöðum í Vopnafirði (frá 1931) og á Dalatanga (frá 1939). Eins og ég hef nefnt í öðrum bloggpistli hefur svo aldrei mælst eins mikil sólarhringsúrkoma í Vopnafirði í maí eins og féll þ. 19. á Skjaldingsstöum, 116,0 mm. 

Úrkoman í Reykjavík er komin vel yfir meðallag og annars staðar en á  suðurlandsundirlendi er úrkoman víðast hvar í  meira lagi nema á stöð og stöð. Þetta er ekki einn af þessum þurru og ísköldu maímánuðum sem ætla allt lifandi að drepa. 

Stundum hefur þó orðið býsna kalt. Frostið mældist -8,0 stig á Grímsstöðum þ. 25. sem er dagshitamet fyrir mannaðar stöðvar og stöðvar í byggð og aldrei hefur mælst eins mikið frost á þeim stöðvum svo seint að vori. 

Meðalhitinn er hins vegar enn meira en hálft stig yfir meðallagi í Reykjavík miðað við árin 1961-1990, sem var kuldatímabil, en hins vegar mjög nærri meðallagi á Akureyri. Líklega heldur Reykjavík vel meðallaginu og Akureyri mun sennilega merja það. Sömu sögu er að segja um land allt. Alls staðar  verður meðalhitinn þó undir meðallaginu 1931-1960 sem var hlýindatímabil í líkingu við það sem við höfum lifað í býsna mörg ár og er reyndar eina meðallagið sem við tökum almennilega mark á hér á Allra veðra von! Á hálendinu verður hitinn samt líklega lítið eitt undir meðallaginu  1961-1990  enda hefur verið venju fremur kalt í háloftunum í þessum mánuði eins og í apríl.  

Hvað meðalhitann snertir, að hann sé enn yfir meðaltali, munar mestu um hlýindin í byrjun mánaðarins, sem flestir virðast reyndar vera búnir að steingleyma eða tóku kannski aldrei eftir! 

Síðustu tveir dagar hafa verið yfir meðalagi í Reykjavík og nokkuð dæmigerðir fyrir árstíðina. En fyrir þá daga var meðalhitnn frá þ. 14. alla daga nema einn undir meðallaginu, að meðaltali eitt og hálf stig.

Það er þetta ástand sem skapar þá tilfinningu hjá sumum, sem ekki geta haldið utan um heilann mánuð í huganum,  að ekki vori vel. Það er óneitanlega nokkuð öfugsnúið þegar fyrri  hluti maí er vel hlýr en seinni hlutinn kaldur.

Ástand trjágróðurs sýnist mér þó vera betra en oftast nær í lok maí. Það er nefnilega yfirleitt ekki fyrr en upp úr miðjum maí sem brum á trjám taka að sjást að ráði. Það gerðist núna miklu fyrr, hér í bænum að minnsta kosti. 

Eins og áður segir ætlar mánuðurinn að vera alveg í meðallagi í Reykajvík að hita. Og  viti menn! Sólin hefur nú þegar skinið meira en í meðalagi fyrir maí í Reykajvík.

Þetta er sem sagt allt í fína og enginn ástæða til að kvarta mikið og spyrja hvort fari nú ekki að vora. En sá söngur hefur reyndar staðið í nokkra mánuði og er vís með að halda áfram fram á haust!

Viðbót 31.5.  Á Skjaldþingsstöðum er maíúrkoman meira en fjórföld  miðað við meðallagið 1995-2010 og er þetta jafnframt úrkomusamasti mánuður yfirleitt sem enn hefur mælst á stöðinni. Hámarkshiti í Reykajvik í gær var sagður vera 15,0 stig og í dag 12,5 á kvikasilfrinu. Mér finnst þetta ansi ótrúlegt miðað við mælingar á sjálfvirku stöðvunum.

Dularfull og skelfileg veðurfyrirbæri

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• akrv_2011_31_0.xls

Athugasemdir

[Emil Hannes Valgeirsson, 30.5.2011 kl. 16:03]

Þetta er allt í góðu meðallagi þegar upp er staðið. Samt hálfgert svindl að mikla úrkoman síðasta kvöldið í apríl skuli skrifast á maí. Er það ekki annars þannig?

[Sigurður Þór Guðjónsson, 30.5.2011 kl. 17:10]

Jú, það er þannig og er hálfgert svindl. Það getur líka komið fyrir að mesti hiti mánaðar sem mælist eftir kl. 18 síðasta daginn verði skrifaður á næsta mánuð. Gæti verið mánaðarmet í réttum mánuði en ekki í þeim sem skrifað er á.

[Jenný Stefanía Jensdóttir, 1.6.2011 kl. 00:52]

Sæll Sigurður,

Er samt ekki verið að gera of mikið veður úr þessu og kalla þetta dularfull og skelfileg fyrirbæri.  

Sýnist sem veðurfræðingar hafi strax veturinn 2009-2010 spáð þessum viðsnúningi 2010-2011 sem kenndur er við annað hvort nina eða ninjó man aldrei hvort.

Á Kyrrahafsströnd fyrir rúmu ári síðan, þurfti að keyra snjó í fjöllin svo hægt væri að halda Olympíuleika í febrúar 2010.  Núna verða sömu skíðasvæði opin fram til 1.júlí!  Sumarið í fyrra braut víða veðurmet sökum veðurblíðu, árið í ár verður líka metár sökum kulda, regns og vosbúðar.  Til samans munu því s.l. 3 ár vera í prýðilegu jafnvægi.

[Sigurður Þór Guðjónsson, 1.6.2011 kl. 11:06]

Jenný: Þetta orðalag má alveg til sans vegar færa. Ýmislegt er enn óljóst um eðli skýstrokka og þó þeir séu oft fylgifiskar ofurþrumuveðurs er samt mjög erfitt að spá einstökum strokkum eða hvert leið þeirra liggur. Alveg má því kalla þá dularfulla, Þeir drepa fjölda manns árlega í heiminum og þeir mestu eru algjörlega gjöreyðandi. Það má því alveg kalla þá skelfilega. Þetta breytist ekki hvað sem líður sveiflum í veðurfari.