Horfnir frægðarmenn

Í minningargrein um Elías Mar segir Bragi Kristjónsson fullum fetum að neikvæð gagnrýni um Sóleyjarsögu hafi valdið því að hann skrifaði ekki fleiri skáldsögur. Árni Bergmann tekur í sama streng.

Enginn efast um rithöfundahæfileika Elíasar Mar og mikil er ábyrgð ritdómara að geta með óvæginni gagnrýni gert bókmenntasögu þjóðarinnar stórum fátækari. Hversu algengt skyldi það annars hafa verið og er kannski enn? 

Það er eflaust bagalegt að vera svona hörundssár eins og Elías auk þess sem svona viðbrögð virðast bera vott um ónógt sjálfstraust en þetta tvennt fylgist reyndar oft að. En viðkvæmni af þessu tagi fylgir stundum líka mikill næmleiki fyrir öðrum. Ég held að svona næmi fylgi oft góðu fólki.

Meðan ég skrifaði sem mest í Þjóðviljann fyrir ævalöngu, bæði greinar og  tónlistargagnrýni, hafði ég töluvert af Elíasi Mar að segja en hann var prófarkalesari á blaðinu. Ég hitti hann einnig í rithöfundapartýum sem ég sótti stundum á þessum árum þó nú forðist ég slíkt sem heitan eldinn og eitthvað kom ég heim til hans. Í þessum veislum, eins og öllum öðrum, röðuðust alltaf saman ákveðnir hópar. Ég var ávallt í litlum hópi þar sem Elías Mar var þungamiðjan. Og ég fann ætíð frá honum mikla  velvild í minn garð. Ég held að hann hafi botnað eitthvað í mér í raun og veru. Fyrir nú utan hvað hann var andskoti skemmtilegur.

Nú þegar ég hugsa til baka finn ég að Elías Mar er reyndar eini eldri rithöfundurinn sem ég get beinlínis minnst með persónulegri hlýju og þakklæti.

Menn eins og hann eru hættir að vera til.

Í minningargreinunum um Elías er víða vikið að Þórði Sigtryggssyni organista. Sumir segja að hann sé að einhverju leyti fyrirmyndin að organistanum í Atómsstöðinni þó Erlendur í Unuhúsi sé líka þar til nefndur. Þórður er alltaf umvafinn miklum dýrðarljóma þegar á hann er minnst á prenti nú á dögum. Hann skrifaði reyndar minningar sínar og  í einni af minningargreinunum um Elías er sagt að þær séu of mergjaðar til að koma fyrir almenningssjónir. Þessar minningar hef ég lesið í vélrituðu handriti. Mér finnst að eigi endilega að gefa þær út og draga ekkert undan.

Þá þarf ekki lengur að sveipa Þórð neinum dýrðarljóma þjóðsagnanna. Saga hans mun sjálf tala sínu máli.  

Athugasemdir

[Sigurður Þór Guðjónsson, 7.6.2007 kl. 00:40]

Allt hefur sinn tíma og líður hjá.