23.10.2007 | 14:01
Friđbjörg og Gudda građa
Mér hnykkti viđ ţegar ég las lýsingu Halldórs Guđmundssonar í bókinni Halldór Laxness á bćjarbragnum í Reykjavík um aldamótin 1900. Íbúarnir hafi veriđ sex ţúsund en ađeins tveir lögregluţjónar. Allt hafi veriđ í hershöndum ef erlend skip međ fjölmenni lágu í höfn og síđan segir bókarhöfundur og ţađ var setningin sem mér brá í brún yfir enda kemur hún nánast eins og skrattinn úr sauđarleggnum:
" Lögreglumennirnir hafa hugsanlega ţurft ađ takast á viđ skćkjurnar tvćr, ţćr Friđbjörgu og Guddu gröđu, sem Ţórbergur Ţórđarson og Stefán frá Hvítadal segja ađ hafi veriđ viđ störf í bćnum áriđ 1906." (Bls. 15).
Frá ţessum konum segir Ţórbergur í smábókinni Í Unuhúsi sem hann hefur eftir Stefáni en konur ţessar voru viđlođandi húsiđ. Ţar segir fullum fetum ađ ţćr hafi veriđ "opinberar skćkjur" sem er auđvitađ mjög ónákvćmt orđalag. Hvađ felst í slíkri stađhćfingu? Sumar frásagnirnar af Friđbjörgu eru nćsta krassandi í međförum skáldsnillinganna Ţórbergs og Stefáns. Ţar er til dćmis sagt frá Jóakim sem var međ lekanda og lćknir bannađi öll afskipti af kvenfólki en svaf ţó hjá Friđbjörgu í Unuhúsi á hverri nóttu. Ekki virđist ţađ hafa kallađ á nein viđbrögđ frá gestgjafa né gestum gagnvart heilbrigđisyfirvöldum og lá ţó lagaskylda viđ. Ţar er líka sagt frá Hermanni nokkrum Rúti sem hafđi króađ Friđbjörgu af úti í horni, hélt pilsum hennar uppi undir höndum og ţćfđi hana upp viđ annan gluggakarminn. Hún ćpti og kallađi á hjálp. Ţegar menn komu ađ sleppti nauđgarinn stúlkunni og sagđi". Helvítis mellan vill ekki lofa mér ţađ". Og Ţórbergur bćtir um betur međ ritsnilld sinni: "Rölti Friđbjörg síđan niđur." Stefán segir um Friđbjörgu ađ hún hafi veriđ vínhneigđ og orđiđ fyrir ástaróláni "enda var hún döpur í bragđi og leiđ auđsjáanlega illa. " Hún komst eitthvađ í kast viđ lögin fyrir hnupl.
Una sagđi um ţćr stallsystur Friđbjörgu og Guddu ađ "ţćr höguđu sér líkast veslings hundunum og svona manneskjum vćri ekki viđbjargandi." En ekkert er haft eftir Unu um ţá karlmenn sem notfćrđu sér lánleysi ţessara kvenna sem líklega voru niđurbrotnar manneskjur og önnur ađ minnsta kosti alkóhólisti, en međal ríđaranna hafa ef til vill veriđ einhverjir af ţeim andansmönnum sem stunduđu Unuhús og međ fullri vissu, samkvćmt frásögn bókarinnar, einn guđfrćđingur sem átti kannski eftir ađ verđa ţekktur prestur og mikill kennimann.
Friđbjörg fór einn dag alfarinn úr Unuhúsi og fara ekki af henni meiri sögur.
En ég hef veriđ ađ hugsa um ţessar konur sem dúkka svona óvćnt upp í ćvisögu nóbelsskáldsins. Ţćr voru raunverulega manneskjur en ekki bara nöfn í bókum.
Hver var uppruni ţeirra? Voru ţćr dćtur betri borgara? Eđa ólust ţćr upp í örbirgđ? Hver varđ ţeirra ćvisaga? Meiri fengur fyndist mér reyndar í henni en ćvisögu nóbelsskáldsins. Hvernig var menntunarstig ţeirra? Hvernig var gáfnafariđ og geđfariđ? Getur veriđ ađ ţćr hafi átt viđ ţroskafrávik eđa geđrćn vandkvćđi ađ stríđa eins og sagt er nú á dögum?
Var einhver sem elskađi ţessar konur? Urđu ţćr svo mikiđ sem einn dag virđingar ađnjótandi frá samborgurum sínum? Skipti guđ sér nokkuđ af ţeim?
Var Gudda građa nokkuđ građari en ţeir andans jöfrar, skáld og kennimenn, sem notfćrđu sér hana?
Hvenćr dóu ţessar konur? Hvar eru ţćr grafnar?
Skyldi ţeim nokkru sinni hafa órađ fyrir ţeim meinlegu örlögum ađ nöfn ţeirra ćttu eftir ađ verđa ódauđleg međ ţví ađ tengjast nokkrum helstu ritsnillingum ţjóđarinnar á afar lítilsvirđandi hátt!
Ţetta voru nokkrar af ţeim hugsunum sem fóru í gegnum huga minn ţegar ég las ţessa einkennilegu athugasemd í Ćvisögu Halldórs Laxness eftir Halldór Guđmundsson.
Meginflokkur: Bćkur | Aukaflokkar: Mannlífiđ, Bloggar | Breytt 6.12.2008 kl. 19:04 | Facebook
Fćrsluflokkar
- Allt í plati
- Blogg
- Bloggar
- Bækur
- Efnisyfirlit um veður
- Ég
- Guð sé oss næstur
- Heilbrigðismál
- Heimspeki
- Hlýustu og köldustu mánuðir
- Íslensk veðurmet
- Íþróttir
- Kjaramál
- Kvikmyndir
- Mali
- Mannlífið
- Mánaðarvöktun veðurs
- Menning og listir
- Stjórnmál og samfélag
- Tónlist
- Veðurfar
- Veður í annálum og öðrum gömlum heimildum
- Veður um allan heim
- Vísindi og fræði
Tenglar
Blogg
Ýmsir vefir
- Gjósandi eldfjöll
- Kantötur Bachs
- Schubert
- Stjörnuskoðun
- Nótnasafnið
- Torfusamtökin
- Lilta-Ávík
- Blogggáttin
- Doctor E
Blogg
Síđur
- Sólarminnstu júlímánuđir
- Ţíđukaflar ađ vetrarlagi í Reykjavík
- Jóla og áramótaveđriđ frá 1880
- Sólrík sumur og sólarsnauđ
- Sólskin á Íslandi
- Hámarkshiti á landinu um verslunarmannahelgina frá 1949 og veđriđ í Reykjavík
- Slćr júlí hitamet í Reykjavík
- Óvenju hlý júlíbyrjun
- Nokkrir kaldir janúarmánuđir og kuldadagar
- Hret og snjóar í ágúst
- [ Fleiri fastar síđur ]
Eldri fćrslur
- Desember 2024
- Mars 2023
- Ágúst 2019
- Desember 2018
- Júlí 2018
- Júní 2018
- Maí 2018
- Apríl 2018
- Mars 2018
- Desember 2017
- Júlí 2017
- Maí 2017
- Febrúar 2017
- Desember 2016
- Nóvember 2016
- September 2016
- Júlí 2016
- Júní 2016
- Maí 2016
- Apríl 2016
- Janúar 2016
- Desember 2015
- Nóvember 2015
- Október 2015
- September 2015
- Júní 2015
- Maí 2015
- Apríl 2015
- Mars 2015
- Janúar 2015
- Desember 2014
- Nóvember 2014
- September 2014
- Ágúst 2014
- Júlí 2014
- Júní 2014
- Maí 2014
- Apríl 2014
- Mars 2014
- Febrúar 2014
- Janúar 2014
- Desember 2013
- Nóvember 2013
- Október 2013
- September 2013
- Ágúst 2013
- Júlí 2013
- Júní 2013
- Maí 2013
- Apríl 2013
- Mars 2013
- Febrúar 2013
- Janúar 2013
- Desember 2012
- Nóvember 2012
- Október 2012
- September 2012
- Ágúst 2012
- Júlí 2012
- Júní 2012
- Maí 2012
- Apríl 2012
- Mars 2012
- Febrúar 2012
- Janúar 2012
- Desember 2011
- Nóvember 2011
- Október 2011
- September 2011
- Ágúst 2011
- Júlí 2011
- Júní 2011
- Maí 2011
- Apríl 2011
- Mars 2011
- Febrúar 2011
- Janúar 2011
- Desember 2010
- Nóvember 2010
- Október 2010
- September 2010
- Ágúst 2010
- Júlí 2010
- Júní 2010
- Maí 2010
- Apríl 2010
- Mars 2010
- Janúar 2010
- Desember 2009
- Nóvember 2009
- Október 2009
- September 2009
- Ágúst 2009
- Júlí 2009
- Júní 2009
- Maí 2009
- Apríl 2009
- Mars 2009
- Febrúar 2009
- Janúar 2009
- Desember 2008
- Nóvember 2008
- Október 2008
- September 2008
- Ágúst 2008
- Júlí 2008
- Júní 2008
- Maí 2008
- Apríl 2008
- Mars 2008
- Febrúar 2008
- Janúar 2008
- Desember 2007
- Nóvember 2007
- Október 2007
- September 2007
- Ágúst 2007
- Júlí 2007
- Júní 2007
- Maí 2007
- Apríl 2007
- Mars 2007
- Febrúar 2007
- Janúar 2007
- Desember 2006
- Nóvember 2006
- Október 2006
- September 2006
Athugasemdir
Ekki veit ég um afdrif tessara kvenna en tetta er med skemmtilegri ritsprettum sem Thorbergur átti. Hreint frábćr lesning; ég sé ad ég verd ad lesa ćvisřgu nóbelskĺldsins líka.....
Gulli litli, 23.10.2007 kl. 19:52
Frábćr pistill hjá ţér. Hafđi ekki lesiđ ţessar frásagnir međ ţessum gleraugum fyrr en sé ađ hér er ţarft verkefni fyrir einhvern sagnfrćđinginn.
Ingibjörg Stefánsdóttir, 24.10.2007 kl. 09:36
Alveg frábćrt hjá ţér ađ velta ţessu upp. Ţćr voru margar konurnar sem kyntu ofna og voru notađar af hinum og ţessum "góđborgurum". Flestar eru ţćr gleymdar og ekki hafa veriđ skrifađar um ţćr bćkur ţó mikil ástćđa sé til. Takk fyrir pistilinn.
Kristín Sćvarsdóttir (IP-tala skráđ) 24.10.2007 kl. 10:19
Ţakka góđan pistil,hann er í svipuđum anda og ég hef gagnvart mörgum ćvisögum.Oft er drepiđ ţar á lífshlaup einhverrar manneskju sem er aukaatriđi í sögunni,sem vekur hjá manni forvitni ađ vita meira um,heldur en ţann sem ćvisagan fjallar um.
Ari Guđmar Hallgrímsson, 24.10.2007 kl. 12:38
Athyglisverđ fćrsla. Sammála öđrum, ţađ vćri gaman ađ vita meira um ţćr stöllur.
Villi Asgeirsson, 24.10.2007 kl. 12:55
Já, ţetta er eitthvađ sem huga ţarf ađ- af alvöru.
María Kristjánsdóttir, 24.10.2007 kl. 15:58
Eins og fyrr segir viđurkennir Biblían aldrei myrkrahöfđingjann sem jafnoka Guđs. Í Gamla Testamentinu má sjá ađ Guđ skipar honum fyrir og ţar sem hann rćđur sér einn, má hann sín einskis gegn almćtti Skaparans. Aftur á móti er honum stillt upp sem andstćđingi englanna í gyđinglegum frćđum. Leiđtogi englanna var talinn erkiengillinn Mikael en andstćđingur hans var Satan. Undirpúkar framkvćmdu vilja Satans í baráttunni viđ engla Mikaels. Púkarnir tengjast ţar skít, myrkri, óhreinindum, rotnun, úrgangi og jafnvel konum sem tćla heiđvirđa karlmenn til fylgilags viđ sig. Allir púkarnir endurspegla ţó eđli Satans sem er andstćđingurinn, andstađan viđ hiđ góđa.
Er ţađ furđa ađ karlmennirnir hafi veriđ taldir stikkfríir í samskiptum sínum viđ Friđbjörgu og Guddu gröđu, ţegar enn ţann dag í dag, má sjá svona texta eins og ţennan fyrir ofan, á vef Biskupsstofu. Ţessi texti speglar vel viđhorfiđ sem var og er enn ríkjandi gegn konum almennt. Textinn er tekinn úr spurningu um ţađ, hvort Satan eđa englar séu synir Guđs, spurningunni er svarađ af séra Ţórhalli Heimissyni.
Svava frá Strandbergi , 24.10.2007 kl. 17:15
Bćta viđ athugasemd [Innskráning]
Ekki er lengur hćgt ađ skrifa athugasemdir viđ fćrsluna, ţar sem tímamörk á athugasemdir eru liđin.