Er kristindómurinn heimskulegustu trúarbrögð mannkynsins?

Ég meina það. Hver getur trúað því að maður sem var krossfestur, dáinn og grafinn hafi risið upp í holdinu á þriðja degi og vandrað um meðal manna í fjörtíu daga og stigið svo til himna fyrir framan nefið á lærisveinum sínum?

Er ekki til of mikils mælst að nútímamenn trúi slíkri sögu?

Ef menn trúa henni ekki dettur hins vegar botninn úr kristindómnum því hann segir að Jesús hafi gert þetta TIL ÞESS AÐ friðþægja fyrir syndir mannkynsins svo að hver sem á hann trúi glatist ekki  heldur öðlist eilíft líf.

Óskaplega held ég annars að eilíft lif sé langdregið og leiðinlegt.

Nú, en ef menn trúa ekki upprisunni fellur sem sagt allt heila klabbið um sjálft sig.

Gyðingdómur, Íslam, hindúsmi og búddatrú bjóða ekki upp á SVONA  MIKLA heimsku.

Kristindómurinn er geggjuðustu trúarbrögð mannkynssögunnar.

Og svo innan sviga: (Syndir mínar eru nú orðnar svo miklar og margíslegar að þær verða aldregi að eilífu fyrirgefnar).

Ótrúleg framhleypni Fischershópsins

Í 18 fréttum Ríkisútvarpsins kom fram með orðum Guðmundar G. Þórarinssonar að Fischerhópurinn vilji að útför Bobby Fischers verði hér á landi og hún verði gerð á vegum hins opinbera. Og Guðmundur rökstuddi skoðun sína í löngu máli. Þeir vilja jafnvel að Fischer verði jarðsettur í þjóðargrafreitnum á Þingvöllum. 

Ekkert hefur enn heyrst frá unnustu skákmeistarns um þetta mál og því um síður frá dóttur hans sem mun vera á Filipseyjum.

Er það ekki taktleysi í Fischerhópnum að vera með kröfur í þessu efni opinberlega áður en nánustu aðstandendur hafa látið i sér heyra um óskir sínar? Hvað gerist svo ef aðstandendur hafa annað í hyggju?

Guðmundur G. Þórarinsson segist ekki vilja stofna til deilna í þessu máli. En þessi framhleypni er nú samt einmitt vegurinn til að efna til þeirra. Ég tala nú ekki um að flækja þjóðargrafreitnum inn í málið. Hugmyndin um þann grafreit var mistök og eftir að tveir menn voru grafnir þar með stuttu millibili fyrir meira en hálfri öld hefur verið  þegjandi samkomulag með þjóðinni að gleyma honum bara. Einungis það að nefna að grafa Fischer í þjóðargrafreitnum hlýtur að vekja upp viss átök ef einhverjir verða því andvígir og sú andstaða hefur þegar komið fram sem von er.   

Auðvitað eiga aðstandendur Fischers að ákveða í einu og öllu hvar hann verður grafinn og það er bara sjálfsögð kurteisi og tillitssemi af Íslendingum að þegja rétt á meðan ekki er vitað hvað aðstandendurnir ætlast til. Að sjálfsögðu á svo að veita aðsteandendum alla aðstoð eftir að vilji þeirra kemur fram. 

Reyndar fékk ég það hugboð í gær að útför skáksnillingsins ætti eftir að valda miklum og óþægilegum deilum. Vonandi gengur það þó ekki eftir.

Hugmyndir Fischershópsins eru svo kjánalegar að engu tali tekur. 

Séð og heyrt á tónleikum

Í kvöld dreif ég mig á tónleika Kammermúsikklúbbsins í Bústaðarkirkju. Þar lék Víkingur Heiðar stórséni og nokkrir aðrir hljóðfæraleikarar kvintetta eftir Schumann og Brahms. Báðir eru þeir brjálæðislega góð músik.  Enda varð Schumann snarbrjálaður áður en yfir lauk.

Alltaf er verið að rómantísera þetta hjónaband hans með henni Klöru. Það er engu líkara en menn haldi að hún og ástin hafi gert hann að góðu tónskáldi. En hvað þá með Brahms ræfilinn? Hann giftist aldrei en samkvæmt áreiðanlegum heimildum lá hann flestar nætur með óhamingjusömum hórum í Vínarborg.

Hvað gerir menn að góðu tónskáldi? Ósköp einfalt: Upprunalegir hæfileikar og góð tónmenntun. Lán manna eða ólán í lífinu virðist þar litlu máli skipta. Ekki heldur guð. Haminguhrólfurinn Wagner var hvorki  meira né minna tónskáld en harmkvælamaðurinn Beethoven og hinn sanntrúaði Bach var svo sem ekkert meiri en vantrúarseggurinn Schubert, að minnsta kosti ef miðað er við aldur og fyrri störf, en Bach varð maður gamall en Schubert náði varla fullorðinsaldri. 

Slangur af stórmennum var á tónleikunum. Þar var framsóknarjöfurinn Steingrímur Hermannsson, skáldmennið Thor Vilhjálmsson, ísmaðurinn Þór Jakobsson, upptyppingurinn Páll Einarsson, besservisserinn Sigurður Líndal, orkuboltinn Þorkell Helgason og hans ekta sembalína Helga Ingólfsdóttir, biskupssonurinn Þorkell Sigurbjörnsson og guðspekingurinn og píanistinn Halldór Haraldsson.

Já, og svo  var ég þarna í eigin persónu!

Slatti af smámennum var líka á staðnum. En ég nefni engin nöfn.

Niður með niðurrifsöflin!

Já, niður með bésvítans niðurrifsöflin!

Niðurrifsöflin!

Niðurrifsöflin fara hamförum í þjóðfélaginu!

Þarfaþing

Á vefsíðu Landsbókasafnsins er hægt að skoða ýmis blöð og tímarit langt aftur í tímann. Nú er t.d. hægt að skoða Þjóðviljann frá upphafi og fram til 1992. Mánaðar-og ársrit Veðurstofunnar, Veðráttan, er þar líka frá upphafi 1924 til 1997.

Það væri mjög óskandi að forveri þessa rits, Íslenzk veðurfarsbók 1920-1923, yrði líka gerð aðgengileg á þessum vef og þá ekki síður íslenski hlutinn af dönsku veðurfarsbókinni sem kom út 1873-1919. Það er afar torfengið rit. Á Landsbókasafni eru ekki einu sinni til allir árgangarnir en þeir eru til á bókasafni Veðurstofunnar. Og væntanlega í Danmörku.

Mér dettur þetta í hug nú þegar ég er að taka saman efni um frostaveturinn mikla 1918. 

Og tímaritsvefurinn á Landsbókasafni er sannarlega mikið þarfaþing.  

Gleðileg viðbót: Nú hef ég frétt að það sé einmitt í undirbúningi að gera dönsku veðurbókina aðgengilega á tímaritsvefnum.

Gegn niðurrifi!

Mér finnst  skelfilegt að lesa þann hug sem sést á sumum bloggsíðum og athugasemdum á þeim til merkilegra gamalla húsa: kofar, hrófatildur, fúahjallar, drasl  og jafnvel brígls um nasisma ef menn vilja vernda þessi hús. Það er líka eins og eitthvað lostafullt hatur logi í þessum ummælum, hlægjandi fyrirlitning  sem minnir á ofsann í rétttrúuðum eða kvenhatara á jafnréttissíðum. Hvað veldur slíkum býsnum?

Ég held að það sé fyrst og fremst menningarleysi. Stefán Snævarr heimspekingur  kallar það fólk plebbakynslóðina sem skynjar ekkert af fortíð sinni og sögu en lifir bara í gapandi tómarúmi. Ég trúi því samt ekki að þannig fólk sé meirihluti borgarbúa.   

Auðvitað breytast borgir og þróast með tímanum og menn geta deilt um niðurrif einstakra húsa. En þegar fyrir liggur að rífa eitthvað um hundrað hús og gjörbreyta ásýnd gamla bæjaris og gera skurk í rótgrónum hverfum eins og Þingholtunum ættu borgararnir að rumska og hugsa sinn gang. Hvernig borg viljum við lifa í?!

Ég er uppalinn í þessari borg og þekki vel sögu hennar í heild og einstakra húsa. Ég finn sárt til þess hvernig peningaöfl eru að rústa ásýnd miðbæjarins með turnbyggingum og niðurrifi allt að því  heilla hverfa.

Ég get ekki á mér setið að lýsa þessu yfir og veita Torfusamtökunum og íbúum Þingholtanna og annarra gamalla hverfa fullan stuðning í baráttu þeirra.   

Vinsamleg tilmæli

Jæja, þá eru allir búnir að taka niður jólaljósin. Fínt er! En þá er að tendra kærleiksljósin í hjartanu (hélduði að þið slyppuð svona billega) í einum grænum og láta þau skíðloga hvað sem tautar og raular allt þetta herrans ár. 

Ætlar einhver að mótmæla þessu? Ætlar einhver að lifa hortugu og kærleikssnauðu lífi það sem eftir er ársins?

 

Hranaleg tilmæli

Í guðana bænum fariði svo að taka niður jólaljósin eins og skot þegar þrettándanum er lokið. Ekki láta þau loga fram á vor. Það er andlegur subbuskapur, óklárleiki á réttum kategóríum í lífinu, að vera að halda upp á hátíðarljós löngu eftir að hátíðin er búin. Það er svona álíka hallærislegt og að vera með blöðrur og blása í 17. júní ýlur fram að verslunarmannahelgi eða kveikja í áramótabrennu á jafndægrum. 

Er nokkur sem vill mótmæla því? Er nokkur sem heldur að myrkrið verði eitthvað minna þó þessi úreltu ljós logi áfram? 

Þau eru þá bara villuljós.  

Bókmenntagagnrýnendur og óbreyttir lesendur

Það er athyglisvert að bókmenntagagnrýnendur sem komið hafa fram opinberlega ausa meira og minna lofi á  bók Péturs Gunnarssonar ÞÞ í fátæktarlandi en ýmsir bloggarar láta sér fátt um finnast.

Ég var sá fyrsti sem opinberlega setti fram skoðun á bókinni enda keypti ég hana og las fyrsta daginn sem hún kom út. Umfjöllun mín var fyrst og fremst persónuleg játning um sár vonbrigði. Ég hef enn ekki jafnað mig á þeim. Guðmundur Magnússon (bloggið hans nú aðeins opið með lykilorði) tók undir skoðanir mínar en gerði það með meira fræðilegu orðalagi. Pétur Tyrfingsson gekk síðan miklu lengra í fordæmingu sinni á bókinni en við Guðmundur en hefur tekið út bloggið sitt. Runólfur Ágústsson, fyrrum rektor á Bifröst, var  mjög beggja blands í sinni umsögn en fannst ýmislegt í bókinni vera svona Séð og heyrt legt.

Það er ómaksins vert að reyna að gera sér grein fyrir ástæðunum á þessum mikla mun fræðinga og leikmanna í mati á  þessari bók.   

Ég held að ástæðan sé fyrst og fremst sú að leikmenn væntu þess að fá einhverjar nýjar upplýsingar um Þórberg í nýrri bók um hann, hvers konar maður hann var og að þar yrði einhver greining á því hvað gerði hann að því sem hann var, hvernig hann skírskotaði til samtíðar sinnar sem höfundur og hvaða áhrif hann hafi haft á íslenskar bókmennir, svo aðeins fátt eitt sé nefnt. Allt eru þetta atriði sem telja má eðlilegt að bókhneigt fólk og aðdáendur Þórbergs vilji fá að vita um hann.

Bókmenntagagnrýnendurnir, sem oft eru bókmenntafræðingar, virðast hins vegar ekki þurfa meira en það að þekktur rithöfundur skrifi um annan rithöfund til að fá skáldlega glýju í augun. Vá, sjálfur Pétur Gunnarsson er að skrifa listræna og flotta bók um engan annan en hann Þórberg! Það hlýtur að vera bókmenntaviðburður! Það lá hreinlega í loftinu áður en bókin kom út að fræðingarnir og kannski ýmsir aðrir myndu falla í stafi.

Gagnrýnendur fóru yfirleitt þá leiðina í dómum sínum að verða framhald af auglýsingum bókaforlagsins um bókina sem gaf  hana út. Enda er glefsur úr dómum þeirra að finna á vefsíðu Forlagsins. Ekki er hann ég þar nefndur einu orði og ekki heldur neinir aðrir sem gagnrýnt hafa bókina! Skárra væri það nú!   

Gagnrýnislaust viðhorf bókmenntagagnrýnanda eru önnur vonbrigðin hvað þessa bók varðar sem sagt er að sé á mærum skáldskapar og fræða. 

Nú er það mál sumra manna að skáldskapur geti stundum leitt sannleikann um mannlífið betur fram en staðreyndirnar sjálfar. En skáldskapur þessarar bókar leiðir engan sannleika í ljós heldur dylur hann þvert á móti. Lýsing höfundar á Reykjavík hefur til að mynda fengið mikið hrós frá gagnrýnendum. En þær lýsingar eru í stil við það sem sést hefur í mjög alþýðlegum sagnfræðiritum. Þær segja frá alkunnri vitneskju í þægilega sefjandi orðræðu blaðamennskusagnfræðinnar.  Ekkert nýtt, ekkert óvænt, engin greining á einu né neinu, aðeins svipmyndir með skáldlegu orðalagi, sem deyfir skarpa sýn fremur en magnar hana.

Það sem fyrst og fremst er ljóður á þessari bók er hin  tilgerðarlegi leikur að því að þykjast vera á mærum (meira að segja þetta orð er óþolandi tilgerðarlegt) skáldskapar og fræða í stað þess að halda sér þá bara við skáldskapinn. Hinar stílfærðu og sviðsettu lýsingar á persónum sem ekkert er vitað um svo sem Sólu og móður hennar og eru þess vegna algjör tilbúningur og allur hinn skáldsögulegi blær bókarinnar gerir hinar fátæktarlegu tilburði til fræðimennsku í henni beinlínis ótrúverðugar og ankannalegar. Þessar persónur birtast því ekki "ljóslifandi" (orð eins gagnrýnandans), eins og þegar menn þykjast þekkja kunna samferðmenn sína í lýsingum á þeim í bókum, heldur eru þær bara ímyndun sem vísa ekki til neins nema sinnar eigin ímyndunar. Þetta truflar lesandann vegna nálægðar við ætlaða sannfræði í bókinni að einhverju marki, þessi mæri sem eiga að vera við fræðilega sannfræði innan um allan skáldskapinn. Miklu nær hefði verið að skrifa heiðarlega skáldsögu um Þórberg sem engum hefði dottið í hug að taka alvarlega nema sem skáldskap. Fræðilegi þáttur bókarinnar, svo tæpur sem hann er, veikir því meira að segja  bókina sem einhvers konar skáldverk, veldur því að  skáldlegur innblástur nær sér aldrei á flug. Þetta gerir bókina örugglega að veigaminnsta skáldverki Péturs. Og þetta skyldi maður halda að hvaða gagnrýnandaskussi sem er myndi sjá á augabragði. En glýjan, maður minn! Glýjan! Hún er nú ekkert smáræði!

Það má reyndar spyrja, eins og Guðmundur Magnússon gerir, hvort nokkur akkur sé í enn þá meiri skáldskap um skáldskap Þórbergs um sjálfan sig en kom frá honum sjálfum. Marga aðdáendur Þórbergs þyrstir nefnilega í það að einher afhjúpi skáldskap Þórbergs um sjálfan sig, skyggnist bak við hann og leiði raunverulega manninn í ljós. Það sem á að vera sannfræðilegt eða sama sem hjá Pétri er það reyndar oft ekki. Hann styðst mikið við Ofvitann. En sú bók er engan veginn traust sagnfræðileg heimild um manninn Þórberg (bara um skáldskap hans) eins og hvað eftir annað virðist þó gengið að sem vísu í bókinni hans Péturs. Einn bloggari benti reyndar á það sem liggur kunnugum í augum uppi að flest af því sem í bókinni stendur hefur maður lesið áður og er löngu vitað.  

Það eru svo þriðju vonbrigðin með bókina, eða hneyksli öllu heldur, að hún skuli hafa verið tilnefnd til íslensku bókmenntaverðlaunanna í flokki fræðirita eða rita almenns efnis. Ef hún fær verðlaunin - og það er víst hægt að búast við öllu nú á dögum - gerir hún trúðverugleika verðlaunanna í þessum flokki að engu. Það er ekki hægt að verðlauna skáldverk sem þykist líka vera lélegt fræðiverk sem fyrsta flokks fræðirit en það hljóta að vera aðeins fyrsta flokks fræðirit sem hljóta íslensku bókmenntaverðlaunin í sínum flokki. Og verðlaunin yrðu til að festa enn frekar í sessi þá öfugsnúnu tímanna hneigð að gera svokölluð fræðileg verk um menn og málefni æ skáldlegri og fremur í ætt við fantasíu en fræðirit án þess að nokkur reyni að koma vörnum við.

Halelúja fammistaða bókmenntaganrýneda í þessu máli sýnir að þar erum við að komast í hreinustu ógöngur.