Febrúarhlýindi

Þegar febrúar er hálfnaður er meðalhitinn í Reykjavík 4,05 stig. Hann hefur aðeins einu sinni verið meiri fyrstu 14 dagana. Það var árið 1932 þegar hann var 4,5 stig en sá  mánuður tók enn meiri hlýindakipp seinni hlutann og endaði með meðalhita upp á ótrúleg 5,0  stig. Hann er langhlýjasti febrúar sem mælst hefur á landinu og í Reykjavik. Mars var 1932 með 2,9 stig.

Næsti mánuður hvað hlýindi varðar fyrri helming febrúar er 1940 með 4,3 stig. Síðan kólnaði það ár svo mánuðurinn endaði í 1,3 stigum. Næstir i hlýindum fyrstu 14 dagana eru svo 1991, 1965 og 1959 með 3,7 stig. En lokatölurnar þau  ár voru 2,2 stig, 4,1 og 2,3 stig. Febrúar 1965 er sem sagt næst hlýjasti febrúar í Reykjavík. Meðalhitinn i mars það ár var hins vegar -0,1 stig í Reykjavík og má sá mánuður jafnvel kalla upphaf hafísáranna illræmdu. Fleiri dæmi eru um það að fyrri hluti febrúar eða hann allur hafi verið mjög hlýr en á eftir fylgi kaldur mars,alvöru vetrarmánuður.

Vetrarhlýindi, jafnvel í margar vikur samfellt, eru engin trygging fyrir því að vorið komi snemma. Það gerist samt stundum. En vetrarhlýindi, sem eru reyndar tiltölulega algeng í  einhvern tíma, eru ekki vorveður. 

Það sem er sérstakt við þennan vetur eru nær stanslaus hlýindi síðan í október þó aðeins hann og desember hafi verið í hæstu hæðum hvað hitann varðar fyrir þá mánuði. Hinir mánuðuðnir hafa verið hlýir en ekki afburðahlýir. Svo er eftir að sjá hvernig febrúar allur mun koma út í þeim efnum. 

Á Akureyri er meðalhitinn núna í febrúar enn hærri en í Reykjavik, 4,58 stig og enn þá meiri á Dalatanga á austfjörðum þar sem hann er 5,66 stig og 5,30 stig á Höfn i Hornafirði.

Hlýjasti allur febrúar sem mælst hefur á veðurstöð á Íslandi er 5,9  stig á Suðureyri og í Vík í Mýrdal árið 1932.

Hvergi er nú alhvítt af snjó á landinu á veðurstöð og aðeins á stöku stað er jörð flekkótt.

Nú hallar undan fæti í hlýindamálum

Þegar 20 dagar eru liðnir af desember er hann enn sá hlýjasti í Reykjavík fyrir þá daga. Meðalhitinn er 5,6 stig. Næstur kemur desember 1987, 5,4 stig, 2002, 5,3 stig, 1933, 4,7 stig og 1978, 4,3 stig. Hlýjastur allra desembermánaða í heild í Reykjavik er sá árið 2002 sem var 4,5, 1933 4,4 stig  og 1987, 4,2 stig. Þessir mánuðir eru í sérflokki meðal desembermánaða því sá sem næstur kemur er desember 1946 sem mældist "aðeins" 2,9 stig þegar hann var allur. Þetta eru því gull, silfur og bronsmánuðurnir fyrir desember í Reykjavik.

En nú hefur kólnað og mun kólna enn þá meira svo öruggt má heita að þessi desember sem nú er að líða falli af verðlaunapalli hvað hitann varðar, já, með sneypu og skömm, sem einn af þremur hlýjustu desembermánuðum! 

Fyrsta frostið í Reykjavik í þessum mánuði var í gær en fyrsti alhvíti dagurinn á veðurstöðinni var í morgun og snjódýpt var 7 cm. Í fyrradag var jörð talin hálfhvít.

Þannig fór nú það.

Sumir fagna snjónum en alls ekki allir eins og mætti þó halda eftir fagnaðarópum fjölmiðla yfir því að líkur sé á hvíum jólum. Á fasbókarsíðu minni, sem vitanlega er takmörkuð við fáa, hafa þó komið "læk" svo mörgum tugum skiptir þegar ég segist kunna að meta hlýindin og fagni ekki snjóum!

Enn þá hlýindamet i Reykjavík

Þegar desember er rúmlega hálfnaður er hann enn sá hlýjasti sem mælst hefur í Reykjavík. Meðalhitinn er 6,1 stig sem er heilum fimm stigum yfir meðallagi síðustu 30 ára en 4,9 yfir meðallagi fyrstu 16 desemberdaganna á okkar öld. Já, fyrri hluti desembermánaðar hefur ekki verið sérstaklega hlýr á okkar nýbyjuðu öld miðað við svo marga aðra daga og mánuði aldarinnar. Þar munar ekki svo litið um hina köldu desemberbyrjun árið 2011 sem er sú næst kaldasta eftir aldamótin 1900 en kaldara var fyrstu 16 desemberdagana árið 1950. 

Næst hlýjustu 16 fyrstu dagarnir í desemeber í borginni voru árin 1987 og 2002 með 5,4 stig en 1978 með 5,3 stig. Hlýjustu desembermánuðir þegar hann var allur liðin voru 2002, 4,5 stig, 1933 4,4 stig og 1987,4,3 stig.

Í þessu sambandi má minna á það að október var sá næst hlýjasti sem mælst hefur bæði í Reykjavík (reyndar ómarktækur munuur þar á honum og þeim hlýjasta 1915) og á Akureyri. Nóvember var einnig hlýr en ekki í hæstu hæðum tiltölulega. En svo kemur þessu desember sem reyndar er ekki nema hálfnaður. Þetta verður því að teljast nokkuð óvenjulegt ástand. En óvenjulegt ástand yfir einhvern tíma í veðrinu í einhverjum árum er reyndar einmitt hið venjulega! 

Meðalhitinn mun liklega halda sér í hæðunum næstum tvo daga en síðan er spáð kaldara veðri og jafnvel snjókomu. Svo gæti þá farið að þessi desember verði um áramót ekki í röð þeirra allra hlýjustu í Reykjavík eða annars staðar.

Árið stefnir þó í það í Reykjavík að verða með allra hlýjustu árum. 

 

Síðkomnasta haustfrost mælinga í Reykjavík

Að morgni 16. nóvember sýndi kvikasilfurslágmarksmælir í Reykjavík -0,3 stig. Það er fyrsta frostið á þessu hausti. Og það sem meira er: Aldrei hefur fyrsta frost að hausti komið jafn seint. Gamla metið var 11. nóvember á því gósenári 1939. Það ár skartar þó enn flestum frostlausum dögum frá vori til hausts eða 202 dögum. En næst að því leyti er einmitt okkar ár með 200 daga. Meðaltal fyrsta frosts á þessari öld er 9. október en næstu 60 árin þar á undan 5.-6. október. Lengd frostlausa timabilsins frá vori til hausts á okkar öld til 2015 er 149 dagar en frá 1920 til 2015 144 dagar.

Í gær og í morgun var talin flekkótt jörð af snjó í Reykjavík en þar hefur enn ekki orðið allhvít jörð. Búast má við alhvítri jörð að meðaltali fyrstu vikuna í nóvember en eins og með frostið er talsverður breytileiki milli ára.

Með færsluni fylgir fylgiskjal þar sem eru dagsetningar á síðata frosti að vori og fyrsta frosti að hausti frá stofnun Veðurstofunnar árið 1920. En auk þess tölur frá fyrri tímabilum þegar mælt var en taka ber þeim mælingum með nokkru meiri varúð. Í skjalinu eru líka dagsetningar á alhvítri jörð síðast á vorin og fyrst á haustin frá 1920. Á blaði 2 á fylgiskjalinu er fjöldi frostdaga í hverjum mánuði í Reykjavík en tölurnar fyrir árin 1907-1919 eru lágmarkstölur því þá voru ekki neinar lágmsrksmælingar en lesið á mæla á föstum athugnartímum.  

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• frosti_1_0.xls

Tuttugu stiga hiti mældur á Íslandi 1920-1948

Í Fylgiskjalinu við þessa bloggfærslu má sjá allar tuttugu stiga hitamælingar á veðurstöðvum á Íslandi frá stofnun Veðurstofunnar 1920 til 1948.

Þess ber að geta að hámarksmælingar voru ekki á öllum stöðvum. Stundum mældu stöðvar án þeirra 20 stiga hita eða meira á föstum athugunartímum, nánast alltaf klukkan 14 að íslenskum miðtíma. Þær mælingar eru hér skáletraðar. Nokkrar skeytastöðvar án  hámarksmælis mældu á enn öðrum tímum og eru hér líka skáletraðar en tekið fram klukkan hvað mælingin var gerð. Þetta ætti allt að vera auðskilið.

Við hvern dag, i dálkum til hægri, kemur fram hve margar stöðvar voru með hámarksmælingar og reiknað hve hátt hlutfall þeirra mældu 20 stiga hita eða meira.Stöðvar sem ekki voru með hámarksmæla eru ekki í þeim útreikningum, jafnvel þó slíkur hiti hafi verið lesin á athugunartímum og einhvern dag jafnvel eingöngu á slíkri stöð. (Á þessu er ein undantekning, júlí 1944, sem gerð er grein fyrir á viðkomandi stað í dagalistanum) Af þessum ástæðum getur það komið fyrir að einhvern daginn sé ekki neitt hitahlutfall reiknað þó einhver eða einhverjar stöðvar sem ekki höfðu hámarksmæla hafi mælt 20 stig á athugunartímum en engar stöðvar með hámarksmæla. Listunm er þannig raðað að byrjað er á suðausturlandi en síðan farið réttsælis um landið og endað á Berufirði.

Það verður að segjast að ýmsar hámarksksmælingar þessara ára eru ekki sérlega trúverðugar, sérataklega fyrir 1930 en um það leyti skánar og æ meira er á líður. Þær mælingar sem ég tel mjög ótrúverðugar eru þó teknar með en með smærra letri en þær stöðvar sem í hlut eiga eru EKKI reiknaðar með tuttugu stiga hlutfallinu. Einstaka sinnum fyrstu árin eru mælingar í stöku mánuðum á einhverri stöð augljóslega algjörlega út í hött og þeim er því alveg sleppt. Er þessa getið í athugasemdunum til hægri þeegar það kemur fyrir. Þær stöðvar sem liggja til grundvallar í hlutafallsreikninunum eru þær stöðvar með hámarksmæla sem koma fram í viðkomandi mánuði í Veðráttunni, mánaðarriti Veðurstofunar, stöku sinnum reyndar ekki fyrr en í næsta mánuði eða jafnvel enn seinna. Stundum tek ég þó með stöðvar sem fá ekki rúm i Veðráttunni af einhverjum ástæðum, aðallega Grímsey og Eyrarvakka. Stöðin á Lambavatni, sem árum saman var eitthvað biluð, er aldrei með í  hlutfallsreikningunum þóí mælingar þaðan séu birtar eins og aðrar en  þá með smærra letri og til hægri er gefin upp mmesti hiti á stöðinni sem lesin var á mæli á föstum athugunartímum. Sést þá reyndar vel hve hámarksmælingarnar þar eru ótrúverðugar. Sami háttur er hafður á með aðrar stöðvar sem eru með sérlega ótrúverðugar hámarksmælingar að mínu mati. Og eins og aður segir eru þessar stððvar ekki hafðar með í hlutfallsreikningunum. Það breytti reyndar litlu þó þær væru með en mér finnst réttara að sleppa þeim bara í þeim útreikningum þó hitatölurnar sjáfar frá þeim fylgi hér með með. Ekki er þar með sagt að 20 stiga hiti eða meira hafi ekki komið einhvern tíma á þessum stöðvum í raun og veru þó mælingarnar i heild séu ótrúverðugar. Allt er þetta nokkuð matsatriði.

Reyndar eru ýmsar aðrar stöðvar stundum grunsamlegar hvað háamrkshitann snertir. Má þar nefna Hvanneyri, Hamraenda í Dölum, Eiðar, Hallormsstað, Hlíð í Hrunamannahreppi, og jafnvel Grímsstaði og Teigarhorn. Og fleiri. Allar mælingar á þessum árum, nema í Reykjavik frá 1947,voru gerðar í veggskýlum sem fest voru á húsveggi en ekki í frístandandi skýlum eins og síðar varð og eru veggskýlamælingar ekki alveg sambærilegar við seinni tíma mælingar. En samt! 

Þrátt fyrir ýmis álitamál og vafaatriði má glögglega sjá á hitalistunum hvenær komu óvenjulega hlýir dagar, einn stakur eða þá fleiri í röð. Hér eru allir samfelldir hitadagar hafðir i samhangandi röð í listunum, líka yfir mánaðarmót, en þegar dagur stendur alveg stakur eða eitthvað líður á milli daga með 20 stiga hita er haft bil á milli þeirra. Þar sem margar stöðvar mæla 20 stig eða meira á einum degi eða röð daga er hæsti hitinn í syrpunni merktur með rauðu letri svo hann blasi fremur við lesenda. Ekki er haft fyrir þessu í stuttum runum þar sem hámarkshitinn er tiltölulega lágur. Hitabylgjuhlutfall sem nær 30% eða meira er svartletrað en rauðletrað ef það nær 40% eða meira. Auðvelt ætti því að vera að finna alvöru hitabylgjur. Þær eru sannarlega ekki árlegur viðburður.

Þetta er tekið upp úr veðurbókum sem einstaka eru komnar á tölvu en flestar eru bara handskrifaðar af veðurathugunarmönnum. Ekki er sem sagt búuð að tölvuskrá þessar bækur nema eina og eina.En frá 1949 hefur það verið gert.

Villur og hnökrar geta verið í fylgiskjalinu.

Jú, jú, þessi fortíðarþrá vekur auðvitað engan áhuga nema hjá mestu og allra einkennilegustu veðurnördunum. En til þess er líka leikurinn gerður!

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• 20_juli_0.xlsx

Hitabylgjan æfintýralega í júli 1944

Sú hitabylgja sem náð hefur til hlutfallslega flestra veðurstöðva, a.m.k., fram á þessa öld, kom í júlí 1944. Þá mældust einhvers staðar á landinu tuttugu stiga hiti eða meira dagana 17.-23. Reyndar naut bylgjan sín best á suður og vesturlandi þó hún kæmi víða við.

Manudaginn 17. tók hlýtt loft úr suðri eða suðaustri að berast til landsins vegna áhrifa hæðarsvæðis austan við land og lægðar suðvestur af því og fór hitinn í 25 stig á Hallormsstað. Skýjað var í austanátt og um tíma rigndi norðaustast á landinu. Næsta dag mældu 13 veðurstöðvar inn til landsins,  af alls 28 stöðvum með hámarksmæla, tuttugu stiga hita eða meira, mest 24,5 stig á Hallormsstað og meðalhitinn var þar 18.0 stig. Reyndar er til ótraust mæling á Egilsstöðum upp á 27 stig á hádegi.Hitabylgjuvísitalan, hlutfall veðurstöðva með hámarksmæla sem mældu 20 stiga hita, var komin í 46% sem þykir mikið. Meðaltal hámarkshita á landinu var 19,1°en lágmarkshita 11,0°og meðaltal þessa 15,0 stig. Loftþrýstingur fór nú hækkandi og alla dagana 18.-22. var hægviðri og breytileg átt og víða bjartviðri. Hlýtt loft var í háloftunum yfir landinu.Kortið sýnir ástandið við sjávarmál og í 500 hPa fletinum þegar hlýja loftið var að berast til landsins. Stækkar við smell.

Næsti dagur bætti um betur með hitann en þá var helmingur veðurstöðva með hámarksmæla með tuttugu stiga hita eða meira, víðast hvar um land nema á Vestfjörðum og mið norðurlandi. Hlýjast varð 26,4 stig á Kirkjubæjarklaustri og fór hiti ekki hærra þar þessa heitu daga en meðalhitinn á staðnum var 19,6 stig. Meðaltal hámarks-og lágmarkshita á landinu var hins vegar 19,9 og 9,3 stig með meðaltal upp á 14,6 stig. Alls staðar var bjartvirði nema hvað þokulofts gætti við Breiðafjörð. 

Fimmtudagurinn 20. var hámark hitabylgjunnar hvað fjölda stöðva varðar sem mældu 20 stiga hita. Þær voru hvorki meira né minna en 22 af 28 stöðvum með hámarksmæla eða 79%. Það er einfaldlega í beinum tölum hæsta hlutfall með 20 stiga hita nokkurn dag síðan Veðurstofan var stofnuð, en ekki er kannski hægt að bera það hiklaust saman við hitabylgjuhlutfallið í hinum miklu hitabylgjum síðari ára. En ljóst er  þessi hitabylgja er með þeim allra mestu fyrr og síðar. Sólin skein glatt næstum því alls staðar en hafgola fór að leita inn á land fyrir norðan er leið á daginn. Meðaltal lágmarks-og hámarkshita á landinu var 21,5 og 9,8 stig eða 15,7 stig að meðaltali. Hlýjast varð 26,4 stig á Þingvöllum (25,0 kl. 17). Á Hæli í Hreppum var hitinn 24,5 á hádegi en því miður féllu hámarksmælingar þar niður í þessum mánuði.Hitinn í Reykjavík fór í 20,3 stig en sólarhringsmeðaltalið reikna ég 16,3 stig.

Á föstudeginum 21. mældist mesti hitinn á veðurstöð í bylgjunni,26,7 stig,í Síðumúla í Hvítársíðu, sem er mesti hiti sem þar var mældur meðan stöðin var í gangi,en færri stöðvar en daginn áður mældu yfir 20 stig,eða 57%. Meðaltal lágmarks-og hámarkshita var 20,8° og 10,8° og meðaltal þess 15,8 stig. Landsmeðalhiti gerist ekki mikið hærri en líklega hefur landsmeðalhiti allra stöðva þó verið eilítið lægri  en meðaltal lágmarks-hámarkshita stöðva með slíka mæla. Hitinn fór í 22,3 stig í Reykjavík. Meðalhiti sólarhringsins þar var 17,1 stig og bæði þessi dagur og dagurinn á undan, sem voru sólbjartir frá morgni til kvölds, eru metdagar að meðalhita að mínum skilningi fyrir viðkomandi daga í borginni og að mínu viti hafa aðeins tíu dagar (allt árið)verið hlýrri en seinni dagurinn frá stofnun Veðurstofunnar 1920. Á Hæli, þar sem ekki var hámarksmælir, var hitinn 24,6 stig kl. 17 og 24,0 á hádegi og hefur hámarkshitinn áreiðanlega farið ansi hátt. Á Þingvöllum fór hitinn í 26,5 stig. Um kvöldið á miðnætti var útreiknuð þykktin upp í 500 hPa flötin 5605 metrar yfir miðju landi eða nákvæmlega sú sama og þegar 30 stiginn mældust í Hallormsstað 17. júlí 1946 eins og sagt er frá í síðasta hitabylgjupistli. Meira skýjað  var fyrir norðan og austan þennan dag en daginn áður og þokuloft leitaði inn á land á Vestfjörðum og við Breiðafjörð og sums staðar annars staðar við sjóinn. Bjart var á öllu suður og vesturlandi og síðdegis glaðnaði til fyrir norðan með ágætum hita inni í sveitunum. Sjá fylgiskajalið. Kortið til vinstri sýnir hitann í 850 hPa fletinum á miðnætti daginn sem hitinn fór hæst. Landið er umlukið mjög hlýju lofti. 

Næsta dag voru norður og austurland alveg dottin út með hitann en heilmikill kraftur var enn í hitabylgjunni á suðurlandi og vesturlandi með mestan hita upp á 24,0 stig á Sámsstöðum i Fljótshlíð. Í Reykjavik fór hitinn í 20,2 stig og var það þá þriðji dagurinn í röð sem hitinn þar náði tuttugu stigum en metið er fjórir dagar í ágúst 2004. Hitabylgjuvísitalan þennan dag var 29%.Um morguninn mældist mest loftvægi í mánuðinum, 1028,6 hPa á Akureyri.

Alla dagana 18.-22, var mikið sólskin á Akureyri og þ. 23.var það einnig talsvert. Hitabylgjan náði sér þó á Akureyri ekki eins vel á strik og á suður og vesturlandi. Aðeins einn dag náði hitinn þar tuttugu stigum. 23,0 stig þann 20. Varla þarf að taka það fram að hlýtt var þessa daga líka á veðurstöðum þó þær hafi ekki mælt 20 stiga hita. Á Stórhöfða í Vestmannaeyju fór hitinn t.d. í 19,0 stig þ. 20. og 19,5 stig sama dag í Fagradal i Vopnfirði,en 16,8 stig mældust í Grímsey þ. 19. Eins og sjá má í fylgiskjalinu mældu 8 veðurstöðvar sem ekki voru með hámarksmæli 20 stiga hita á einhverjum athugunartímum (Hæll talinn hér með stövum með hámarksmæli þó hann hafi raunar ekki verið það). Veðurstöðvarnar sem mældu með fullri vissu 20 stiga hita eða meira voru sem sagt 36 af 49 veðurstöðvum sem voru í gangi þennan mánuð. (Vandræðastöðin Lambavatn ekki talin með). Ef við segjum að þær stöðvar sem eftir eru hafi ekki ná náð 20 stiga hita verður hlutfallið samt 73% af öllum 49 stöðvunum. Ýmsar stöðvar án hámarksmælis sem mældu háan hita á athugunartímum, en þó undir tuttugu stigum, hefðu vel getað mælt 20 stig ef þær hefðu verið búnar hámarksmælumm jafnvel flest allar. Þetta má sjá í viðauka fylgiskjalsins.     

Sunnudaginn 23. var hitabylgjan að syngja sitt síðasta en þá mældust 20,7 stig á Hallormsstað. Hins vegar mældist þá mesti hiti alls mánaðarins á Suðureyri 17,5 stig og á Þórustöðum í Önundarfirði var hitinn 18,0 stig kl.14. Segja má þó að hitabylgjan hafi ekki snert Vestfirði norðan við Patreksfjörð. Þar var oft skýjað og þoka að flækjast þessa hlýju daga eins og var líka við sjóinn á norður og austurlandi. En alls staðar var úrkomulaust á landinu meðan mesta  hitabaylgjan stóð yfir. 

Í heild var þessi júlí vel hlýr, sérstaklega á suður og vesturlandi. Bæði á Hæli í Hreppum og Sámsstöðum í Fljótshlíð er hann talinn sá næst hlýjasti með meðalhita upp á 13,4 og 13,0 stig. Í Reykjavík var meðalhitinn 12,6 stig. En ekki var þó hlýtt alla daga. Aðfaranótt hins 27. var mjög köld og þá mældist mesta frost sem mælst hefur á veðurstöð á láglendi á landinu í júlí, -4,0 stig á Núpsdalstungu í Miðfirði og víða var frost inn til landsins á norður og austurlandi. Minna þessir "öfgar" á það hvað veðurlag getur verið breytilegt í einum og sama sumarmánuðinum á Íslandi, hvað þá í öðrum mánuðum.

Fylgiskjalið juli 1944 sýnir tuttugu stiga hita hvern dag sem mældist á veðurstöðvum með hámarksmæla og einnig skáletrað álestur á athugunartímum er náðu tuttugu stigum á veðurstöðvum sem ekki voru með hámarksmæla.

Fylgiskjal merkt 1944 sýnir veðurkort af Íslandi kl. 17 21.júlí 1944, daginn sem hitabylgjan var útbreiddust. Kortið er ansi magnað og stækkar mjög ef smellt er á það.

 

 

 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• 1944.png
• juli_1944.xlsx

Tuttugu stiga hiti eða meira í apríl

Hiti hefur nokkrum sinnum komist í tuttugu stig eða meira í apríl á landinu. Það gerðist fyrst svo örruggt sé 25. apríl 1984. Þá fór hitinn í 20,4  stig í Vopnafjarðarkauptúni, 20,1 á Neskaupstað og 20,0 stig á Seyðisfirði. Glaðasólskin var á norður og austurlandi. Daginn eftir gerði Seyðisfjörður enn betur og mældist þar þá hitinn 21,0 stig. Var það mesti hiti sem mælst hefur á landinu í apríl fram til ársins 2003.Meðalhiti þess dags á Akureyri var 14.7 stig sem þætti mjög gott um hásumarið og er það mesti meðalhiti nokkurs apríldags þar. Hlý hæð var austan og suðaustan við landið og hlýtt í háloftunum eins og sjá má á kortinu fyrir kl 24 þennan dag sem sýnir hitann ú 850 hPa fletinum í um 1400 metra hæð.Það stækkar við laufléttan smell!

 

Árið 2003 mældist tuttugu stiga hiti eða meira dagana 18. og 19 apríl. Fyrri daginn, sem var föstudagurinn langi, sólríkur vel, var aprílmetið slegið á landinu þegar hitinn fór í 21,1 stig á Sauðanesi. Sama dag fór hitinn í 20,8 stig á Miðfjarðarnesi, 20,6 á Skjaldþingsstöðum í Vopnafirði, 20,4 á Raufarhöfn og 20,0 stig á Mánárbakka. Hvað sólarhringsmeðaltal snertir er þetta reyndar hlýjasti apríldagur á landinu, 11,1 stig, frá 1949 að telja en frá því ári liggja dagsmeðaltöl á lausu. Þetta er um það bil 9 stig yfir langtímameðallagi dagsins. Og dagurinn er líka með hæsta meðaltal lágmarkshita á apríldegi, 7,5 stig og er hinn mikli  meðalhiti ekki síst því að þakka. Meðalhitinn á Akureyri var aðeins 0,1 stig undir metdaginum 1984. Næsta dag sló Hallormsstaður dags gamalt aprílmetið fyrir hámarkshita með hita upp á 21,4 stig en á Neskaupstað fór hitinn í 20,9 stig en, 20,8 í Vestdal í Seyðisfirði,  20,7 á Húsavik, 20,2  stig á Svínafelli á Úthéraði og 20,0 stig í Ásbyrgi og á Dalvík. Þessi dagur var svalari en sá er á undan kom með meðalhita upp á 7,5 stig.Þessa daga var hæð yfir Norðurlöndum og  hlýr hóll yfir Norðusjó og hlý tunga langt norður í höf og var Ísland í vesturjaðri hennar. Á korinu má sjá veður á landinu á hádegi föstudaginn langa 2003. Bjart var á norður og austurlandi og hiti 18 stig á Raufarhöfn! 

  

Í apríl 2007 komu tvær tuttugustigasyrpur með um þriggja vikna millibili og verður það að teljast einsdæmi. Sú fyrri var strax 3. apríl en þá mældust 21,2 stig á Neskaupstað og 20,9 á Kollaleiru í Reyðarfirði. Vestanátt var með hlýrri hæð fyrir sunnan land.

Tvo síðustu dagana, sem voru bjartir á norður og austurlandi, kom svo mesta hitabylgja í apríl á landinu sem mælingar ná yfir. Fór þá hitinn til dæmis í 23,0 stig í Ásbyrgi, sem er aprílmet á landinu, 22,0 á Möðruvöllum í Hörgárdal, 21,9  á Staðarhóli, sem er mesti aprílhiti á mannaðri veðurstöð, 21,7 stig á Végeirsstöðum og 21,5 stig á Akureyri og í Lerkihlíð í Vaglaskógi. Alls mældist tuttugu stiga hiti eða meira á 17 veðurstöðvum, þar af fjórum mönnuðum eða tæp 9% stöðva. Þar með er þetta hitavænasti apríldagur sem mælst hefur fyrir hámarkshita og skartar íslandsmetinu, 23,0 stig í Ásbyrgi eins og áður segir. Daginn eftir mældist tuttugu stiga hiti eða meira á fjórum stöðvum og þar af þremur mönnuðum. Hlýjast varð þá 21,6 stig á Végeirsstöðum. Fjöldi aprílhitameta voru slegin þessa daga  þó hitinn hafi ekki náð 20 stigum á flestum stöðvum. Enn var hæð fyrir suðaustan land og hlý tunga lá beint yfir landið úr suðaustri Hvað meðalhita snertir skákuðu þessir dagar ekki 18. april 2003. Meðalhiti þeirra á landinu voru 10,4 og 10,8 stig. Hins vegar er sá 29. með hæsta meðaltal hámarkshita nokkurs dags í apríl, 15,0 stig en dagurinn á undan með 14,7 stig og dagurinn á eftir 14,6 stig. Þessir þrír dagar 28.-30. apríl flagga því mesta hámarkshita apríldaga frá a.m.k. 1949. Sá fjórði er svo 18. apríl 2003, dagurinn með mesta meðalhitann, með 14,0 stig að meðaltali hámarkshita. Á kortinu sést ástandið í 850 hPa fletinum á miðnætti 30. apríl 2007. Það stækkar ef smellt á það og verður larger than life!

Þann 9. Apríl árið 2011 mældist hitinn á Skjaldingsstöðum 20,2 stig. Síðan hefur ekki mælst 20 stiga hiti á landnu í apríl.

Tuttugu stiga hiti eða meira í apríl hefur aðeins mælst á stöðvum á norðausturlandi til austfjarða, nánar til tekið frá Dalvik austur um að Reyðarfirði, að einni veðurstöð undanskilinni. Á Brúsastöðum í Vatnsdal mældust 20,3 stig hitadaginn mikla 29. April 2007. Veðurstöðvar eru nú miklu fleiri á okkar öld en á nokkru sinni fyrr og eflaust hefði einhvers staðar mælst tuttugustiga aprílhiti á hlýindaskeiðinu á fyrri hluta 20. aldar ef veðurstöðvar hefðu þá verið jafn margar og nú og jafnvel á öðrum tímabilum. Reyndar er til á skrá mæling á Seyðisfirði upp á 21,4 stig 16. apríl 1908. En einhvern veginn finnst manni það ekki sérlega sannfærandi þó fremur hlýtt hafi verið. Þetta var lesið á mælið  á athugunartíma en hámarksmælir var ekki á staðnum.   

Í þessu sambandi má muna að einu sinni hefur í mars  mælst 20,5 stiga hiti. Það var á Kvískerjum hinn 29. árið 2012.    

Mesti aprílhiti sem mælst hefur á Vestfjörðum er 17,7 stig á Hólum í Dýrafirði þ. 29. árið 2007. Á vesturlandi hefur mest mælst daginn eftir, 19, 2  stig í Ásgarði í Dölum. Á suðvesturlandi, frá Mýrdal til Reykjavíkur  hefur mælst mest 16,7 stig þ. 29. árið 2007 á Sámsstöðum í Fljótshlíð. Árið 1975 mældust  svo snemma sem 3. apríl 16,0 stig á Vatnsskarðshólum og 15,8 stig í Vík í  Mýrdal og var það sannarlega óvenjulegt veðuratvik. Suðausturland er eini landshlutinn sem ekki á aprílmetið frá hitabylgjunni 2007. Þar hefur mesti aprílhiti orðið 18,4 stig þ. 27. á Fagurhólsmýri goðsagna veðurárið 1939. Mesti aprílhiti í Reykjavík er aðeins 15,2 stig frá þeim 29. árið 1942.              

Á sumardeginum fyrsta hefur aldrei mælst tuttugustiga hiti á landinu. Litlu munaði þó á þeim degi 1976 þegar hitinn á Akureyri fór í 19,8 stig hinn 22.

Óvenjulegur sólskinsdagur

Í gær skein sólin í Reykjavík í 11,4 klukkustundir. Það gerist alloft að sól skín álíka mikið eða meira þennan almanaksdag. Þetta er mjög snemma vors og þess vegna verður hiti aldrei sérlega mikill slíka sólskinsdaga. Stundum hefur jafnvel ekki hlánað allan daginn þrátt fyrir mikið sólskin.

En öðru máli gegndi þó um gærdaginn. Þá komst hitinn í 11,2 stig á kvikasilfursmælinum en 11,7 á sjálfvirka mælinum. Hitinn var yfir tíu stigum samfellt frá um klukkan 2 til 6 síðdegis. Meðalhiti sólarhringsins var 6,1  stig sem er svo sem ekkert sérstakt og mjög kólnaði þegar kvölda tók. 

Mesti hiti sem mælst hefur þennan dag hingað til á kvikasilfursmæli í Reykjavík er 11,4 árið 1945 en þá mátti heita sólarlaust. Hitinn í gær er því næst mesti hiti sem mælst hefur þennan dag á kvikasilfursmæli en ef miðað er við sjálfvirka mælinn hefur aldrei mælst jafn mikill hiti 14. apríl í Reykjavík. 

Og þetta er langmesti hiti sem komið hefur í Reykajvík á miklum sólskinsdegi (yfir tíu klukkutunda sól) á þessari dagsetningu. Aðra slíka daga hefur hitinn ekki nálgast tíu sitgin.

Víða varð hlýtt. Hiti komst yfir tíu stig á fjölmörgum veðurtöðvum, mest 12,1  stig á Sámsstöðum í Fljótshlíð og Skrauthólum á Kjalarnesi. Miklu meiri hiti hefur þó oft mælst á þessum árstíma á landinu og líka í Reykjavik en hvað borgina snertir hefur það þá verið í skýjuðu veðri.

En það sem gerir gærdaginn sem sagt alveg sértakan fyrir höfuðrborgarbúa er það að aldrei hefur hiti stigið eins hátt í glampandi sól 14. apríl sem einmitt í gær.

 

Úrkomumet í janúar

Þennan dag, 10. janúar,  árið 2002 mældist mesta sólarhringsúrkoma sem mælst hefur í nokkrum mánuði á landinu á veðurstöð. Úrkoman var 293,3 mm á Kvískerjum. Þetta er talsvert meiri úrkoma heldur en að meðaltali mælist fyrstu þrjá mánuði ársins í Reykjavik og reyndar meiri úrkoma heldur en einstaka sinnum hefur mælst á heilu ári á þeim veðurstöðvum þar sem úrkoma er jafnaði lítil. Á einum sólarhring! Þetta gerðist í mikilli sunnanátt og fór hiti þennan dag í 15,8 stig á Eskifirði og 15,0 á Dalatanga.

Mikil hlýindi voru framan af mánuðinum og þann 6. mældist mesti hiti sem mælst hafði í Reykjavík í janúar, 10,6 stig (var slegið þ. 4. 2014,10,7°). Sama dag mældist mesti janúarhiti í Borgarfirði, 11,8 stig á Hvanneyri og 11,2 stig í Stafholtsey. En hæsti  hiti mánaðarins á veðurstöð kom þann 6. þegar 16,2 stig mældust á Seyðisfirði og sama dag fauk janúarmetið á Nautabúi í Skagafirði þar sem hitinn fór í 12,5 stig. Þann 16. kom mesti janúarhiti sem mælst hefur við Mývatn, 10,2  stig í Reykjahlíð. Á suðaustanverðu landinu voru janúarhitamet einnig slegin í mánuðinum, 10,6 stig þ.7 á Kirkjubæjarkalustri en daginn áður 10,6 stig í Vík í Mýrdal og sama dag og aftur þann næsta 10,0 stig á Vatnsskarðshólum. Loks voru met slegin á suðurlandsundirlendi, 11,3 stig á Hellu þ.6. og sama dag 10,2 stig á Jaðri í Biskupstungum og Hjarðarlandi og 10,0 stig þ. 4. í Þykkvabæ. Síðasta þriðjung mánaðarins kólnaði mjög svo meðalhiti alls mánaðarins varð ekki ýkja hár þó hann væri vel yfir meðallagi. 

Mánaðarúkoman á Kvískerjum þennan mánuð árið 2002 var 905,3 mm og er það mesta mánaðarúrkoma sem mælst hefur á veðurstöð í janúar og sú næst mesta í nokkrum mánuði. Þetta er á einum mánuði rúmum 20 mm meiri úrkoma en meðalársúrkoman í Reykjavík á þessari öld. Á Fagurhólsmýri og í Snæbýli var úrkoman einnig sú mesta sem mælst hefur í janúar.

Janúar 2002 var þvi engan veginn hversdagslegur vetrarmánuður.

Beðið eftir storminum

Í nótt fór frostið í Möðrudal á Fjöllum í -21,0 stig í hægum vindi. 

Snjódýptin í Reykjavik er nú fallin niður í 28 sentímetra. Hún er ekki lengur meðal mestu snjódýptar á landinu eins og hún var um tíma en þó sú mesta sem fregnir eru af á öllu sunnanverðu landinu, sunnan Borgarfjarðar.

Mest er snjódýptin núna hins vegar við Skeiðsfossvirkjun í Fljótum, 86 sentímetrar. Á Akureyri er hún 70 sentímetrar. 

Og nú bíðum við eftir storminum ógurlega. Vindhraðinn er kominn upp í 25m/s á Stórhöfða.

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• akrv_2015_42_0.xlsx