Fréttir af kuldabola

Í nótt mældist mesta frost á landinu -2,7 stig á Brú á Jökuldal. Þetta er sjálfvirk stöð sem mældi með kvikasilfri í 30 ár mest -2,1  stig. Það var í júlí 1983.

Sama ár mældist lægsti hiti sem mælst hefur á kvikasilfri á Hellu í júlí, 0,2 stig en þar mældist nú á sjálfvirku stöðinni -1,6 stig. Hitinn var þar að fara undir frostmarkið af og til í eina þrjá tíma.   

Á kvikasilfursmæli féll eitt kuldamet í nótt.  Það var á Hjarðarlandi í Biskupstungum. Þar mældist 0,0 stig en í júlíkuldakastinu 1995 hafði þar lægst mælst 0,2 stig. Á sjálfvirku stöðinni á Hjarðarlandi mældist  -0,8 stig í nótt. Við sjáum þarna einmitt muninn sem getur verið á þessum tvenns konar mæliaðferðum. Og líka þau vandræði sem geta orðið á staðfestingu hita-eða kuldameta á stöðvum sem lengi athuguðu með kvikasilfursmæli en eru nú eingöngu sjálfvirkar.  Mannaða stöðin  á  Hjarðarlandi  hefur aðeins mælt frá 1990. Hún hefur fangað eitt alvarlegt kuldakast í júlí, 1995, en var ekki starfandi í kuldaköstunum miklu 1983, 1970 og 1963.

Í nótt mældist - 1,1 stig í Þykkvabæ á sjálfvirku stöðinni.  Þar held ég að sé enn mönnuð stöð sem heitir Önnupartur og mælt hefur frá 1981 og mældi mesta júlíkulda árið 1995, 0,5 stig. Ekki veit ég hvað þar gerðist í nótt. 

Svæðið kringum Rangárvelli, Skeið og Holt og til sjávars urðu sérlega illa úti í nótt. Það er eiginlega hálf óhugnanlegt að frost skuli hafa mælst við suðurströndina í júlí en Þykkvibær liggur að sjó. Á Kálfhóli á Skeiðum mældist -1,0 stig og við Þjórsárbrú fór hitinn aðeins undir frostmarkið.

Ekkert af gömlu  kuldametunum á mönnuðu stöðvunum sem enn starfa hafa þó fallið. En það verður þó að gera ráð fyrir því að þetta sé mesti kuldi í júlí sem mælst hefur á Hellu  og Þykkvabæ en á mörkunum með Brú. Hins vegar er allt í lagi enn með stað eins og Þingvelli.

En sumar spár gera ráð fyrir því að næsta nótt verði enn kaldari en sú síðasta á  suðurlandi og víðar og muni þá verða næturfrost upp um alla Hreppa og Biskupstungur. Kuldametið í júlí á Hæli í Hreppum, 0,7 stig frá 1888, gæti þá verið í hættu. 

Aðrar spár eru bjartsýnni. Þar sem ég er svartsýnismaður  hallast ég að kaldari spánum!

Hvergi var talin alhvít jörð í morgun á veðurstöð og er það vel sloppið. 

Það hefði verið meira gaman að segja hitafréttir heldur en kuldafréttir!

Og áfram skín sólin í 9 stiga hita í Reykjavík á hádegi. Það er sterk ábending um það að ekki eru öll sólskinsveður af sama tagi. Þetta er fimm til tíu stigum kaldara en verið hefur í hitunum og sólinni undanfarið á sama tíma.

Samt er eins og sumir greini engan mun! Fyrir þeim er það bara sólin sem máli skiptir. Þeir finna engan mun á hitastigi ef hún skín á annað borð!

 

Hrunið

Eftir gærdaginn var meðalhitinn í Reykjavík 13,55 stig. Það er hæsta talan sem nokkur júlí getur státað af þ. 22. Hefði hún haldist til mánaðarloka hefði það orðið hlýjasti júlí sem mælst hefur í Reykjavík.

En nú hrynur allt. Bara eftir daginn í dag mun meðalhitinn falla um kringum 0,2 stig og enn meira á morgun.

Fylgist með því á ''Allra veðra von'' hvernig ''júlíin okkar''  skíttapar leiknum á síðasta sprettinum. 

 

Hlýjasti tími ársins

Hlýjasti tími ársins er um það bil mánuði eftir sumarsólstöður, kringum 22. júlí.  Um það leyti og  næstu daga þar á eftir er yfirleitt hlýjast í sveitum landsins. Víða á annesjum er hlýjast fyrstu dagana í ágúst.

Þetta sýna langtíma dagsmeðaltöl. Kólnunin eftir sumarhámarkið er  hæg.

Núna er sem sagt hásumar. Þess vegna er skelfilegt  til þess að hugsa að slæmt kuldakast virðist vera í uppsiglingu. 

Ég hef oft orðið var við að fólk telji að farið sé að hausta strax upp úr verslunarmannahelgi, ekki síst ef hún er votviðrasöm, og ég hef lesið á bloggi að ágúst sé í raun fyrsti haustmánuðurinn. Algengt finnst mér að menn telji ágúst síðri júní hvað sumarblíðu varðar. Hann er að vísu nokkru úrkomusamari en hvað hitann snertir er þetta ekki rétt. Í heild er ágúst lítið kaldari en júlí og sums staðar við sjóinn á norður og austurlandi er hann hlýjasti mánuður ársins.

Síðustu þrír dagar ágústmánaðar og þrír síðustsu dagar júnímánaðar eru svipaðir að meðalhita á landinu en annars er allur ágúst að meðaltali hlýrri en júní. Birtustigið er auðvitað annað en það kemur hitanum ekki beint við. Fyrstu tíu dagar september eru  meira að segja að jafnaði hlýrrri að meðaltali en fyrstu tíu dagar júní. 

Það er sem sagt veðurfarslegt hásumar um þetta leyti árs og áfram svona um það bil fyrsta þriðjung ágústmánaðar. En þetta getur auðvitað verið mismunandi eftir árum.

Og því miður geta leiðinleg kuldaköst komið í öllum sumarmánuðum. 

   

 

 

 

Aftur yfir 20 stig í Reykjavík

Í dag fór hitinn mest í 21,1 stig í Reykjavík, nákvæmlega það sama og þ. 12. og kl. 15 var líka sami hiti báða dagana, 20,4 stig. Á sjálfvirku stöðinni fór hitinn í 21,7 stig og 21,5 á Reykjavíkurflugvelli. Hvergi á landinu á mannaðri veðurskeytastöð varð hlýrra en í Reykjavík og það er alveg nauðasjaldgæft. Hlýjast á landinu varð á  sjálfvirku stöðinni á Hólmsheiði þar sem hitinn komst í 23,0 stig en í Geldinganesi 22,2 stig. Mér skilst að stefnt sé að íbúðabyggð í Geldinganesi og það virðist vera veðursæll staður.

Meðalhitinn í Reykjavík í dag stefnir í að verða enn hærri en þ. 12, eða yfir 16 stig.  Og  meðalhitinn það sem af er mánaðarins fer þá aftur upp í 13,5 stig sem er jafnt því hæsta sem hann hefur náð en það var í upphafi mánaðarins. Með þessu má fylgjast á fylgiskjalinu hér, efst undir Síðum til hægri á bloggsíðunni. 

Ekki hefur mælst mælanleg úrkoma í Reykjavík síðan að morgni 6. júlí og er heildar úrkoman 5,4 mm. 

Því miður er spáð raunverulegu kuldakasti strax á fimmtudaginn og mun þá hiti mánaðarins hrynja. Þetta er eins og hjá ''strákunum okkar''. Þeir eiga leikinn þar til á síðasta sprettinum að þeir glutra öllu niður.

Ef þessar spár ganga eftir mun mánuðurinn ekki eiga  nokkra  möguleika á verðlaunasæti í hita fyrir júlí. Hins vegar hafa fyrri kuldaspár í mánuðinum illa gengið eftir.

En framtíðin virðist samt ekki vera sérlega björt og hlý fyrir land vort og þjóð. 

Viðbót 21.7.: Gögn eru nú komin inn frá Þingvöllum og þar komst hitinn í gær í 23,0  stig eins og á Hólmsheiði. Í dag er hitinn á Þingvöllum búin að fara í 22 stig en 18 í Reykjavík.

 

 

Júlí stendur sig enn

Meðalhitinn í júlí í Reykjavík stendur nú í 13,3 stigum. Það er ein af  hæstu tölum sem hægt er að finna fyrir nokkurn júlímánuð fram til þ. 16. Í nótt fór hitinn ekki neðar en í 12,0 stig og meðalhitinn í dag verður líklega ansi hár. 

Hlýjasti júlí sem mælst hefur í Reykjavík var 13,0 stig árið 1991. 

Þessi júlí á því enn möguleika á að slá hitamet. Það má hins vegar ekki mikið út af bregða.  Meðalhitinn þ. 14, var aðeins 10,4  stig og er það eini dagurinn enn sem komið er sem hefur verið undir útjöfnuðu langtíma sólarhringsmeðaltali. En við þennan eina dag féll meðaltal það sem af var mánaðarins um 0,2 stig. Menn geta því rétt ímyndað sér hvað mun gerast ef nokkrir jafn kaldir eða kaldari dagar fara saman. Þegar meðalhitinn er orðinn þetta hár má mánuðurinn eiginlega ekki missa dampinn. En hann getur líka bætt við sig síðar í mánuðinum.

Það er reyndar spáð hlýju veðri í Reykjavík næstu daga. En blikur eru á lofti um kaldara veður síðustu viku mánaðarins. Spár sem ég hef séð um það eru þó nokkuð misvísandi. Og kannski er bara best að láta allar spár lönd og leið!

Þessi hiti sem nú er gætir fyrst og fremst á suðvestur- og vesturlandi. Stykkishólmur stendur sig tiltölulega jafnvel enn betur en Reykjavík. Alls staðar er hitinn vel yfir meðallagi en í öðrum landshlutum er ekki verið að berjast um gull, silfur eða brons eins og Reykjavík og Stykkishólmur eru enn að gera hvað varðar hlýjasta júlí á hvorum stað um sig. Hugsanlega er þó allra hlýjast á landinu tiltölulega á sunnanverðum Vestfjörðum.

Ég minni á að hægt er að fylgjast með daglegri framvindu þessa mánaðar í Reykjavík í fylgiskjalinu við þessa færslu ''Slær júlí hitamet í Reykjavík'' sem nú er komin efst undir Síður til hægri á bloggsíðunni.

Óvenjulegur sólar-og hlýindakafli í maí

Maí var sá sjöundi sólríkasti í Reykjavík frá upphafi mælinga. Sólin skein í 280 klukkustundir.  Sólríkastur allra maímánaða var árið 1958, 330, 1 klst. En næstur í röðinni kemur maí 2005 þegar sólskinsstundirnar voru 317,7.

Síðasti maí var líka vel hlýr, 7,7 stig, held ég, en var samt heilu stigi kaldari en maí í fyrra sem var sá hlýjasti síðan 1960. Úrkoma var vel yfir meðallagi.

Eiginlega var þessi síðasti maí samt notalegri en í fyrra. Það er ekki aðeins sólin sem veldur heldur einnig gott hlýindatímabil sem hófst þann 12. og stóð í nokkra daga.

En merkilegast var þó að í 9 daga í röð frá þ. 14. skein sólin í 10 klukkustundir eða meira hvern dag. Það hefur ekki gerst í maí áður nema 1.-9. árið 1958 og 17.-25. árið 1967.

Meðalhiti sólarhringsins þessa 9 daga núna var 10,0 stig en sólarstundirnar voru 123,4.  Þetta er óvenjulega hár meðalhiti en langir sólarkaflar í maí eru nánast alltaf kaldir.

Til samanburðar voru sólarstundirnar samfelldu 9 dagana árið 1958 125,3 klst. en meðalhitinn var aðeins 3,4 stig, en árið 1967 voru samfelldu sólarstundirnar 135,4  en meðalhitinn var 6, 4 stig. Mesti hiti sem mældist þessa daga 1958 var 12,0 stig en 1967 12,9 stig. Núna fór hitinn í 18,3 stig, þ. 17. (Þegar Jóhönnu Guðrúnu var fagnað á Austurvelli), daginn áður í 16,9 stig og daginn eftir í 16,2 stig. 

Vegna hitans í síðasta maí má því alveg segja að í þeim mánuði  hafi borgarbúar notið lengsta samfellda hlýinda og- sólarkafla sem dæmi eru um frá því mælingar hófust í máimánuði. Hlýrri tímabil hafa komið sem staðið hafa færri daga en með meiri hita, minnisstæðast árin 1960 og 1988.

Hægt er líka að finna kringum hálfsmánaðar sólarkafla í maímánuðum þar sem sólarstundir hafa flesta daga verið yfir 10 klukkustundir en inni á milli hafa komið dagar með minna sólskini. Allir hafa þessir dagar verið kaldir að meðaltali og engin tímabilana náð 10 stiga meðalhita en stundum verið sæmilega hlýir dagar með öðrum köldum. 

Við megum því vel við una í upphafi rigningasumarins alræmda árið 2009!!

Allt búið

Í gær varð mesti hiti á landinu 19,5 stig á Þingvöllum. Í nótt fór frostið þar niður í 2,4 stig. Loftið er mjög þurrt. Þetta er dægursveifla upp á 22 stig. Á þessari stundu er 12 stiga hiti á Þingvöllum.

Hitinn á landinu er reyndar að detta niður. Það er bara svona sæmilegt þar sem best lætur en ekki hægt að tala um nein sérstök hlýindi. Á stórum hluta landsins hefur reyndar verið að kólna jafnt og þétt í eina fimm daga.

Hitinn hefur hvergi náð 20 stigum í þessu hlýindakasti og er því ekki hægt að segja að um hitabylgju hafi verð að ræða. Einna best hefur til tekist á suðvesturlandi. Dagurinn í gær sló dægurhitamet fyrir Reykjavík líkt og dagurinn þar á undan.

En þetta er sem sagt búið. Það var hvort sem er bara verið að hita upp fyrir rigningarsumarið mikla 2009! 

Annað sætið

Þegar þúsundir fögnuðu Jóhönnu Guðrúnu á Austurvelli var hæg austanátt og sól og Veðurstofan mældi 17 stiga hita.

Það mátti sjá það í sjónvarpinu hvað fólkinu leið vel og var ánægt.

Ef kuldi hefði verið og hvassviðri og rigning hefði það spillt gleðinni. 

Veðrið skiptir öllu  máli við útiskemmtanir. Það hefði varla geta verið betra. Í dag mældist reyndar mesti hiti sem skráður hefur verið 17. maí í Reykjavík, 18,3 stig. Og í gær mældist mesti hiti í borginni sem skráður hefur verið 16. maí, 17,0 stig, rétt eftir klukkan 18. Meðalhiti sólarhringsins var líka sá mesti sem skráður hefur verið þann dag 11,7 stig. Það má slá því föstu að meðalhitinn í dag slái líka dagsmetið og verði enn þá meiri en í gær.

Ekki eru þetta þó mestu hlýindi sem geta orðið eftir árstíma. Meiri hámarkshiti og meðalhiti hefur mælst dagana 13.-15. maí, mest 20,6 stig 14. maí 1960.

En dagarnir í dag og í gær hafa krækt í annað sætið í veðurblíðu í Reykjavík eftir árstíma.

Það er vel við hæfi.

Hitabylgjan 14. maí 1960

Þennan dag árið 1960 mældist mesti hiti sem mælst hefur í Reykjavík í maí í nútímaskýli, 20, 6 stig.

Sagt er frá þessu hér. 

Hlýr loftstraumur úr suðaustri olli þessu veðri alveg eins og nú. 

Árið 1960 var hæð yfir Norðurlöndum og austur af landinu en lægð vestur af Írlandi sem drógu hitann til landsins og það var fremur rólegt veður.

Nú er hæð fyrir austan land en lægðasvæði vestur undan sem veldur meiri vindi en 1960 og loftið er heldur ekki eins hlýtt. 

Satt að segja vonar maður að þessi vindrembingur fari að ganga niður og annars konar og vorlegra veður taki við.   

Gæti verið verra

Nú er ekki beint vorlegt. Það er norðansveljandi og snjóað hefur fyrir norðan. Sums staðar á láglendi hefur fest snjó þar sem snjólaust var orðið.

En þetta er samt ekkert sérlega hart kuldakast miðað við það sem getur orðið.

Þennan dag árið 1943 var einmitt mikið kuldakast og þá mældist lægsti meðalhiti þennan dag í Reykjavík frá stofnun Veðurstofunnar 1920 og sennilega enn lengur. Meðalhitinn var -4,3 stig  en lágmarkið -7,2 og ekki hlánaði allan sólarhringinn. Á Grímsstöðum á Fjöllum var þá 15 stiga frost. Í dag hefur ekki gert frost í Reykjavík og fór hitinn í 5,7 stig en 11 í Vík í Mýrdal.

Meðalhitinn á láglendi verður líklega hvergi undir frostmarki þennan sólarhring. En mun kannski gera það á morgun fyrir norðan.

Fjölmörg kuldköst á þessum árstíma hafa verið miklu verri. Samt er þetta leiðindaveður. Það er  þó bót í máli að hlýindi eru framundan. Þetta verður stutt skot.

Á þessum árstíma er mikil vorhlýnun að jafnaði í gangi  af  árstíðalegum ástæðum og hlýnar kringum heilt stig á viku. Veðurkort frá 14. maí 1955 slær þetta vesældalega kast núna því heldur betur út. 

Það er eiginlega ofrausn að gera mikið úr þessu kuldakasti sem nú er.