Maí og Mali eru að spjara sig

Meðalhitinn það sem af er maí í Reykjavík er nú 8,35 stig. Hann er þriðji hlýjasti maí eftir 1949 við þessa dagsetningu. Hærri voru maí 1972, 8,36 og maí 1960, 8,66 stig. Góðar líkur eru á því að okkar maí hækki að meðalhita það sem eftir er og við endum með hlýjasta maí síðan 1960 en þá var meðalhitinn 8,7 stig.

Þetta eru þó mjög ólíkir mánuðir. Í maí 1960 kom bæði hitabylgja og kuldakast en nú hefur hitinn aldrei stigið mjög hátt í Reykjavík en heldur ekki fallið mjög lágt. Það hefur verið alveg frostlaust. Hitinn hefur verið óvenjulega jafn, dálítið líkt og 1961 sem þessi mun sennilega slá út í hitanum.  Maí 1960 var líka allt í lagi hvað sólina varðar en nú stefnir kannski í einn af tíu sólarminnstu maímánuðum í borginni 

Svo er það hitabylgjan sem sögð er vera yfirvofandi. Í gær, sem átti að vera forkunnarfínn  hitadagur, komst hitinn ekki einu sinni í 20 stig á landinu. Það er bara hallærislegt. Ég hef enga trú á því að maíhitamet verði slegið.

Samt vil ég nú ekki hengja mig upp á það. 

Það ylli þvílíkri sorg meðal hysterískra aðdáenda minna og hans Mala að ég legg það ekki á þá. Það er annars af Malanum að frétta eftir rófubrotið að taugarnar sem stjórna kúkelsinu hafa ekki aldeilis lamast eins og óttast var um tíma en það hefði orðið hans bani. Hann hefur mikið kúkt og voða stórt undanfarið.

Og ég er alveg alsæll.

 

 

 

Verður maíhitametið slegið á landinu?

Samkvæmt veðurspá er gert ráð fyrir "allt að 25 stiga hita á Austurlandi". Í fréttinni, sem hér er vísað til og er skelfilega ónákvæm og ómerkileg, er sagt að það sé með ólíkindum. Það er þó ekki ólíkindalegra en svo að slíkur hiti hefur einmitt mælst á austurlandi í maí 1991 og 1992 og á Akureyri 1980. Mjög raunverulegt. Um þetta má lesa hér.

Hitt er annað mál að þegar svona hlýtt loft er yfir landinu og gert er ráð fyrir 25 stiga hita má alveg búast við nýju hitameti, hitinn geti t.d. farið á einhverjum stað í 26 stig, en metið er 25,6 stig á Vopnafirði frá 1992.  

Þetta er reyndar leiðinlegasta tegund af hitabylgju fyrir höfuðborgarbúa. Þar verður þungbúið og rigning og hámarkshiti ekki mikið yfir tíu stig nema kannski á miðvikudag og fimmtudag ef allt gengur vel. Hins vegar verður næturhitinn tiltölulega hár og þar með meðalhitinn og ætti 8 stiga  meðalhita mánaðarins að vera borgið ef ekki kólnar niður úr öllu valdi á síðustu dögum mánaðarins.  

Annars er dálítill munur á því hitastigi sem spáð er á hlýjustu svæðunum. Á veðursíðu Morgunblaðins og spáritum á vef Veðurstofunnar er gert ráð fyrir ívið meiri hita heldur en á hitaspánum á kortunum. 

Ég hallast að lægri tölunum og býst ekki við hitameti en myndi fagna því ef það kemur.

Næstum óraunveruleg veðurspá

Ætlar hann að hafa það?

Meðalhitinn í maí er nú kominn  niður í 8,1 stig og hefur lækkað síðustu daga um 0,1 stig. Þetta er allt í járnum hvort hann heldur átta stigunum. Miðað við spá næstu daga hækkar meðalhitinn líklega ofurlítið næstu fimm daga og jafnvel út mánuðinn miðað við lengstu spár sem ég hef séð. Enginn kuldaköst eru í sjónmáli en heldur ekki nein veruleg hlýindi hér vestanlands. Hitinn er alltaf bara jafn og fremur hár en vantar glæsilega hitadaga

Þá er ansi drungalegt veðrið og sólarlítið og verður líklega áfram. Okkur vantar sárlega bjarta daga með svona 13-15 stiga síðdegishita minnst. Ef slík hrina kæmi í nokkra daga væru horfurnar með 8 stiga meðalhita í maí í Reykjavík, hver ekki hefur komið síðan 1974, vænlegri en nú er.

Já, þetta er allt í járnum. Og spennandi að sjá hvernig fer. Kannski gloprar mánuðurinn niður 8 stigunum á lokasprettinum svona svipað og þegar "strákarnir okkar" glutra niður sigri í handboltaleikjum á síðustu mínútunum.

Um Júróvisjón þarf ekki að ræða. This is my life lyppast heim með skottið milli fótanna strax eftir fyrstu lotu.

Þetta er örugglega lélegasta júsovisjónlag allra tíma.   

Meðalhitinn er nú 8.2 stig

Nú er maímánuður hálfnaður og reikna ég meðalhitann 8,2 stig í Reykjavík. Það er 2.8 stigum fyrir ofan meðallag og hafa fáir maímánuðir gert það eins gott þegar þeir eru hálfnaðir. Hins vegar hefur kólnað síðustu daga. 

Næstu daga verður svipað veður og mun meðalhitinn fremur fara niður en upp. Það veltur því á síðasta sprettinum hvort þetta verður fyrsti átta stiga maí í Reykjavík síðan 1974 eða ekki. Ef við fengjum reglulega góðan hlýindakafla væri sigurinn í höfn. Slíkir kaflar koma oft seinni hluta maí og mánuðurinn hlýnar að meðalhita reyndar um meira en heilt stig á þeim dögum sem eftir er af árstíðalegum orsökum. Fáum við hins vegar kuldakast með næturfrostum er þetta búið spil.

Það er tiltölulega ekki eins hlýtt fyrir norðan. Hlýindin njóta sín nú best á suðurlandi, frá Skaftafellsýslum og upp í Borgarfjörð. Það er samt ekki kalt annars staðar, nokkuð yfir meðallagi. Annars er það eftirtektarvert að hitinn hefur verið jafn og fremur hár en þó ekki sérstaklega mikill miðað við það sem getur orðið en án allra alvöru kuldakasta. Frostlaust er enn í Reykjavík það sem af er mánaðarins.  

Ég verð að játa sem mjög óþjóðhollur Íslendingur að mér finnst það miklu meira spennandi hvort maí nær 8 stigum í Reykjavík en hvort versta lag í heimi,  This is me life, kemst áfram í júrovísjón, sem ég held að sé alveg útilokað.  Þó þessi keppni sé að vísu mesta lágkúra í heimi þá er hún ekki svo mikil lákúra. 

En átta stiga maí er sko engin lágkúra! 

Og hann ætti að veita hysterískum vitsmunaverunum sem hakka í sig þessa veðursíðu ómælda ánægju! 

Hlý maíbyrjun

Fyrstu dagarnir í maí að þessu sinni eru einhverjir þeir hlýjustu sem um getur í Reykjavík. Meðalhitinn er 7,8 stig en meðaltalið 1961-1990 er 4,8 en 5,1 árin 1931-1960. Spáð er sæmilegum hlýindum fram til a.m.k. 10. maí. Fyrstu dagarnir í maí eru oft æði svalir svo það er gott forskot á meðalhitann ef fyrstu dagarnir spjara sig vel. Kannski fáum við nú almennilega hlýjan maí, með meðalhita yfir 8 stig (meðaltal alls mánaðarins 1961-1990 er 6,3) en það hefur ekki gerst í Reykjavík síðan 1974.

Maí hefur verið afskiptur meðal mánaða hvað hlýindi síðustu ára varðar. Síðustu maímánuði hafa líka komið leiðinleg kuldaköst. Og menn eru strax farnir að tala um að slík köst séu árviss í maí í þeim skilningi að þannig sé íslenskt veðurfar. Það sé regla að seint í maí komi kuldaköst. Menn eru fljótir að hrapa að ályktunum þegar veðurfarsvaríantar eru annars vegar.

Já, Það er alveg kominn tími á 8 stiga maí í Reykjavík og við fylgjumst spennt með því hvernig þessi mánuður plummar sig.

Engin næturskeyti berast nú frá Höfn í Hornafirði og sjálfvirka stöðin hefur verið óvirk síðan 15. apríl. Hvað er eiginlega að gerast á suðausturhorninu í veðurmálunum? Það er galli sjálfvirku stöðvanna að þær detta oft út svo vikum skiptir.

Annars var það ólán að flytja veðurstöðina frá Akurnesi inn í þorpið á Höfn sem er svona á nesi út í sjó sem um leika leiðinda vindar og hlýindi forðast eins og pestina. 

 

 

Veðrið á sumardaginn fyrsta

Hér er hægt að sjá veðrið á sumardaginn fyrsta allt til ársins 1881.

Meðalhiti, hámarks-og lágmarkshiti er frá 1936 á fylgiskjali fyrir Reykjavík og 1949 á Akureyri en frá Hallormsstað frá 1937-1948. Hámarks-og lágmarkshiti á öllu landinu er frá 1949. 

Einnig sést sólarhringsúrkoman fyrir Reykjavík árin 1885-1907 og frá 1921. Allar tölur eru frá því kl. 9 á sumardaginn fyrsta til kl. 9 daginn eftir. Þegar eyða er í dálki hefur engin úrkoma fallið en 0.0 merkir að úrkoman hafi ekki verið mælanleg.

Sólskinsstundir Reykjavík eru frá 1924 en 1949 frá Akureyri eins og úrkoman þar. 

Árin 1907-1919 er ekki raunverulegur hámarks-og lágmarkshiti fyrir Reykjavik heldur lægsti og hæsti álestur á hitamæla. Frá 1881 til 1902 eru hámarks-og lágmarksmælingar af sírita. Meðaltal þessara mælinga eru hafðar með að gamni en ekki er það alvöru meðalhiti sólarhringsins.

Ég bendi líka á umfjöllun um veðrið á sumardaginn fyrsta frá 1949 á vef Veðurstofunnar.  

Athugasemd: Augljós mistök sem voru á neðsta hluta töflunnar í gær hafa nú verið leiðrétt.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• c_documents_and_settings_fri_geir_my_documents_sumardagur_1.xls

Misskipt veðurgæðunum

Þeim er misskipt veðurgæðunum. Í nótt voru mikil hlýindi á austfjörðum í vestanáttinni. Á Dalatanga lá hitinn í 13-14 stigum. Á sama tíma var 5 stiga frost í Róm í bjartviðri og eitthvað svipað í Aþenu í skýjuðu veðri. Snjóað hefur á Krít og þar hefur hitinn tímunum saman verið kringum 1-2 stig sem er sannarlega sjaldgæft.

Hvernig skyldi Zoa hafa það og Spottalingurinn að ekki minnist ég ógrátandi á aumingja Míó minn. 

Hæðin yfir V-Evrópu sem hér stuðlar að hlýindunum (ásamt lægð á Grænlandshafi) veldur norðlægum áttum frá Rússlandi yfir Grikkland og allt til Afríku en lægðasvæði yfir Tyrklandi hjálpar til. Í Istanbul er snjódýpt 12 cm.

Mannskaðaveðrið mikla á Vestfjörðum 4. febrúar 1968

Í dag eru fjörtíu ár liðin frá einhverju mesta norðaustanveðri sem komið hefur á Vestfjörðum. Fórst þá togarinn Ross Cleveland í Ísafjarðardjúpi með allri áhöfn nema einum manni og auk þess vélbáturinn Heiðrún II frá Bolungarvík með sex manna áhöfn. Annar breskur togari, Notts County, strandaði við Snæfjallaströnd en áhöfninni var bjargað af varðskipinu Óðni. Einn maður dó af vosbúð.

Veður þetta minnti menn á hið fræga Halaveður í febrúar 1925 sem varð 68 mönnum að fjörtjóni.

Fyrst var talið að allir skipsverjar á Ross Cleveland hefðu farist á sunnudeginum. Svo var þó ekki. Einn maður bjargaðist, fyrsti stýrimaðurinn Harry Eddom. Björgun hans varð einhver mesti fjölmiðlaviðburður sem  þá hafði átt sér stað í landinu og varð fréttaefni um allan heim. Til landsins kom fjöldi breskra fjölmiðlamanna og æsiblaðið Sun borgaði far eiginkonu Eddoms til landsins og keypti einkarétt á frásögn stýrimannsins.

Hann hafði komist í björgunarbát ásamt tveimur öðrum skipsverjum þegar togaranum hvoldi vegna mikillar ísingar. Rak bátinn á land fyrir botni Seyðisfjarðar. Voru þá tveir skipsverjanna látnir. Stýrimaðurinn braust að húsi í talsverðri fjarlægð en það reyndist vera mannlaus sumarbústaður. Hafði hann ekki þrek til að brjóta upp húsið en tókst að hjara til morguns í skóli við það og næsta morgun varð drengur frá Kleyfum, bæ í næsta nágrenni, var við hann og leiddi hann til byggða. Það var ekki fyrr en á þriðjudeginum 6. febrúar. Fyrir fáum árum kom ég á blíðum sumardegi í flæðarmálið þar sem gúmbátinn rak að landi og greip mig þá einkenileg tilfinning. Hér er bresk frásögn um það þegar flak togarans fannst löngu síðar. Harry Eddom hefur ekki veitt nein viðtöl um atburðin nema við Óttar Sveinsson sem fjallaði um hann í bókinni Útkall í Djúpinu sem síðar var gefin út á ensku.  

Atangur hinna erlendu fjölmiðlamanna var slíkur að sjúkrahúsið á Ísafirði, þar sem Harry Eddom var lagður inn til aðhlynningar, mátti kallast í umsátri og lenti yfirlæknirinn beinlínis í handalögmálum við bresku fréttamennina.

 

Laugardaginn 3. febrúar var grunn lægð fyrir vestan land. Þá var allvíða snjókoma og hægur suðvestan vindur. Síðari hluta dagsins eyddist lægðin yfir norðvesturlandi en þá nálgaðist stormsveipur landið úr suðvestri. Hvessti þá mjög á norðaustan og norðan aðfaranótt þ. 4. Um daginn var lægðin við suðvesturland eða yfir því og kl. 6 mældist loftvægi í Reykjavík 952, 4 hPa. Olli lægðin fárviðri af norðaustan um vesturhluta landsins og var það talið með mestu veðrum sem komið hafði áratugum saman á Vestfjörðum og við Breiðafjörð. Urðu þar geysimiklir skaðar, bátar slitnuðu upp og skemmdust eða sukku, rafmagnsstaurar brotnuðu, línur féllu vegna ísingar og hvassviðris og fjárhús og skúrar fuku, járn af húsum og gluggar mélbrotnuðu. Veðrinu fylgdi mikil slydda eða snjókoma og feiknamikil ísing á norðurlandi og Vestfjörðum. Á norðanvestanverðu landinu var mikill kuldi. Þegar hvassast var mældu 43 veðurstöðvar tíu vindstig eða meira og næsta dag 29 stöðvar. Eftir það gekk veðrið niður. Á Galtarvita, í Æðey og á Hornbjargsvita voru skráð 12 vindstig eða fárviðri daginn sem togararnir fórust.

Hér má sjá Íslandskort frá hádegi 4. febrúar. Þar sést að á Gatarvita eru 11 vindstig en hvassara var þó í djúpinu. Einnig eru hér sýnd kort sem sýna loftþrýsting við jörð og hitann í kringum 5 km hæð á miðnætti 3.og 4. og 5. febrúar. Þar kemur fram litla vinalega lægðin við vesturland þ. 3 og síðan stormsveipurinn ógurlegi í öllu sínu veldi sem tókst á við geysimikla hæð yfir Grænlandi með skelfilegum afleiðingum. Loks er hér veðurkort úr Morgunblaðinu  frá veðrinu eins og það var kl. 11 (kl. 12 að núverandi tíma) 4. febrúar 1968. Þar er lægðin yfir suðvesturlandi, samskil yfir landinu og snjókomubelti yfir norðurlandi og Vestfjörðum.

Heimildir: Veðráttan og blaðafréttir.

Metúrkoma í Stykkishólmi

Í morgun mældist sólarhringsúrkoman í Stykkishólmi 55,6 mm og er það mesta sólarhringsúrkoma sem þar hefur mælst í desember allt frá árinu 1856. Gamla metið var 45,7 mm 10. desember 1935. Meiri sólarhringsúrkoma hefur þó nokkrum sinnum mælst í Stykkishólmi í öðrum mánuðum.

Á Mjólkárvirkjun á Vestfjörðum kom einnig met fyrir desember,  73,8 mm, gamla metið var 53,9 mm frá þeim 29. 1989. Mælingar frá 1960.

 

Illviðri

Sagt er að illviðrið í gær hafi verið það mesta í tæpan áratug sem reyndar státar ekki af hinum stórkostlegustu óveðrum.  Það var því ekki nema von að menn væru í viðbragðsstöðu. En oft finnst mér eins og of mikið sé gert úr veðri upp á síðkastið. Menn rjúka til og loka skólum og aflýsa samkomum og mæta í almannavarnamiðstöðina þegar er að koma veður sem frekar er hægt að kalla leiðindaveður en raunverulegt óveður og svo gera þessi veður lítinn sem engan skaða þó veðrið í gær hafi að vísu gert það.

Menn gera hreinlega meira úr veðri nú en áður fyrr og eru hræddari við þau. Ég man til dæmis ekki til að skólum hafi nokkur sinni verið lokað vegna veðurs þegar ég var barn þó ég þori ekki að fullyrða að slíkt hafi komið fyrir í allra verstu veðrum. Og börn fóru allra sinna ferða í vondum veðrum í skólann fótgangandi í þá daga en ekki í bílum foreldra sinna. Ekki veit ég til að nokkru barni hafi orðið meint af því. En mörgum  varð og er enn meint af bílaumferðinni. 

Ég held að fjölmiðlar eigi sinn þátt í þessu veðuruppnámi. Það er samt auðvitað jákvætt að menn hafi gát á veðrinu og nú á dögum er svo miklu auðveldara að koma skilaboðum til almennings um veðrið en áður var gegnum sjónvarp, útvarp og netmiðla.

Hér fyrir neðan sjást nokkur veðurkort af Íslandi í frægum vondum veðrum sem koma vel fram á hádegiskortum, en mörg fræg óveður hafa ekki verið mest áberandi á þeim tíma dagsins. Fyrst sést veðrið kl. 15 í gær en síðan önnur veður verri frá fyrri árum. Af mörgu er að taka og þetta er bara örlítið brot af öllum þeim glæsilegum óveðrum sem komið hafa síðustu áratugi.

Menn geta séð á vindstyrknum að veðrið í gær var svo sem varla nokkuð til að gera veður út af í samanburði við gömlu góðu ofviðrin! Fárvirði er talið þegar vindur nær 32,6 m á sekúndu, 12 gömul vindstig, en rok, tíu vindstig, er við 24,4 m/s.

Vestanveðrið 5.-7. janúar 1952, sem stóð í heila þrjá daga, er líkast til versta vestanveður sem yfir landið hefur gengið. 

Veðrið 1954 er fyrsta óveðrið sem bloggarinn man sjálfur eftir. Þá slitnaði frægt skip þeirra tíma, síldarbræðsluskipið Hæringur, upp frá bryggju í Reykjavík og braut allt og bramlaði.

Í ofviðrinu 18. febrúar 1959 fórst vitaskipið Hermóður úti fyrir Reykjanesi með allri áhöfn. Snemma í mánuðinum hafði togarinn Júlí farist með allri áhöfn á Nýfundnalandi. Hafa síðan aldrei orðið jafn mikil sjólys í nokkrum mánuði sem betur fer.  

Fárviðrið í janúarlok 1966 er talið eitthvert versta norðaustanveður sem vitað er um og það stóð í fjóra daga, 28.-31.  

Veðrið í febrúar 1991 er eitthvert allra versta veður sem komið hefur á landinu á seinni áratugum. Takið eftir þessum 53 metrum á sekúndu í Vestmannaeyjum! 

Öll þessi veður ollu margs konar skaða og sum jafnvel mannskaða eins og fram hefur komið. Hér ekki tóm til að skrifa neitt meira um þessi veður, einungis minna á þau.

En hins vegar má hér lesa ýmislegt spennandi almennt um íslensk illviðri.