Sólríkur maí í Reykjavík en fremur hlýr á Akureyri

Í gær mældist í Reykjavík mesti hiti þar sem af er ársins, 14,5 stig. Sólarhringsmeðaltalið var 9,1 stig eða 1,3 stig yfir meðallagi.

Meðalhiti mánaðarins í borginni er nú 5,6 stig sem er 0,6 stig undir meðallagi.

Á Akureyri er meðalhitinn 5,3 stig sem er 0,2  stig YFIR meðallagi. 

Ef við skiljum frá fyrstu tvo daga mánaðarins, sem voru afar kaldir, er meðalhiti allra hinna daganna í Reykjavík 0,2 stig undir meðallagi en 0,4 stig YFIR því á Akureyri.

Landshitinn í öllum mánuðinum er líklega alveg við meðallagið. Þetta hefur ekki verið kaldur maí í heild. Hitastaðan breytist líklega ekki mikið þá daga sem eftir er af mánuðinum.   

 

Hvergi er nú talinn alhvít jörð á veðurstöðvum en skaflar eru enn þar sem mestur var snjórinn. 

Sólskin er þegar komið vel yfir meðallag í þessum maí í Reykjavík þó enn séu þrír dagar eftir af mánuðinum. Úrkoman er í kringum meðallag og er víða svipaða sögu að segja. Þetta er sem sagt engan veginn kaldur og þurr maímánuður eins og vilja koma æði oft.

Allmargir góðir sólardagar með hámarkshita yfir 10 stig komu í Reykjavík fyrir og um miðjan mánuð. Slíkt er nú bara alls ekki algengt.

Hvort sem við tökum nú allan mánuðinn eða skiljum frá fyrstu tvo dagana er með engu móti hægt að tala um sérstaka kulda í maí. Þetta er svona í heildina nokkurn veginn eins og við erum vön gegnum árin. Þegar á allt er litið er þessi maí alveg sæmilegur og engin ástæða til að láta eins og hann sé algjör hörmung. Ég veit bara ekki hvað veldur þeim söng sem þó er mjög hávær á fasbókarsíðum. 

Hins vegar hafa komið ljúfari maímánuðir. Því er ekki að neita. En það hafa líka komið margir miklu verri án þess þó að þeir hafi vakið sérstaka athygli fyrir hörmungar. 

 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• akrv_2013_35_0.xls

Óþokkabragð

Er þetta síðasta óþokkabragð Ögmundar eða fyrsta óþokkabragð Hönnu Birnu?

,,Ríkislögreglustjóri mun leigja farþegaflugvél til að flytja fimmtíu manna hóp Króata sem leituðu hælis hér á landi. Fólkinu var synjað um hæli og er verið að birta þeim þá niðurstöðu þessa daganna.''

Hvaða flugfélag leigir annars flugvélar til svona nauðungarflutninga?  

Viðbót: Króatísku fjölskyldurnar voru ekki aðeins fluttir nauðugar brott með fjölmennu lögreglu liði (vopnuðu?) eins og glæpamenn heldur var kostnaðurinn tekinn úr sjóði sem stjónrvnöld settu á fót til að reyna að stytta biðtima hælisleitenda  eftir afgreiðslu um hælisvist. Ef þetta er ekki óþokkaskapur þá veit ég ekki hvað er óþokkasakpur. Hér líka ágæt grein um þetta mál.

 

Leigja flugvél undir flóttafólk

Ég og Wagnerfélagið

Í dag eru liðin 200 ár frá fæðingu tónskáldsins Richard Wagners.

Að kvöldi 12. desember árið 1995 var ég viðstaddur þegar Wagnerfélagið var stofnað á Hótel Holti. Þegar ég las lög félagsins sem kynnt voru til umfjöllunar vakti ég athygli á einu atriði þar sem mér fannst gæta mótsagna. Ég fylgdi þessu þó ekki eftir og kom ekki með neina tillögu um breytingar. Vakti bara athygli á þessu. En aðrir tóku þetta upp og komu með breytingartillögu sem var rædd og síðan samþykkt með meirihluta atkvæða. 

Nokkru síðar hringdi í mig einn af stjórnarmönnum félagsins. Hann ásakaði mig fyrir að hafa eyðilagt félagið með þessu. Það var hans orðalag, að ég hafi ''eyðilagt félagið''. 

Ég vissi hreinlega ekki hvaðan á mig stóð veðrið. Ég vakti athygli á því sem mér fannst vera mótsögn í lögunum. Aðrir tóku það upp, komu með tillögu sem var samþykkt af meirihluta félagsmanna eftir nokkrar umræður. Svo var ég allt í einu sakaður si svona um að hafa eyðilagt félagið. Ég vissi þó aldrei hvernig í ósköpunum það hafi mátt vera. 

En það er ekkert grín að vera sakaður um að hafa eyðilagt nýstofnað menningarfélag af einum félaga í stjórn þess.  

Mér datt í hug að kvarta yfir þessu við stjórn félagsins. En mér varð hreinlaga svo brugðið að ég kom mér ekki til þess. Ég óttaðist jafnvel að ég þyrfti þá enn frekar að verja mig fyrir einhverju. 

Kannski var sá ótti ástæðulaus. Kannski hefði mér bara verið vel tekið.

En það sýnir hve mér varð mikið um þetta að ég fór aðra leið. Ég dró mig bara í hlé. Lét mig hverfa þegjandi og hljóðalaust og hef aldrei komið nálægt þessu félagi síðan.

Satt að segja er þessi minning sú óþægilegasta sem ég hef úr nokkru félagsstarfi um ævina en reyndar hef ég aldrei verið sérlega virkur í félagsstarfi. 

Allir sem þekkja mig vita um ástríðu mína fyrir tónlist. Ég hefði nú alveg getað þegið það, ef þetta hefði ekki komið upp á, að fara til Bayreuth til að hlusta á Wagneróperur en það er eitt af markmiðum Wagnerfélagsins að auðvelda fólki það.

Mér finnst allt í lagi að láta þess getið að ég þekki verk Wagners ágætlega, sum jafnvel á nótum, og þekki nokkuð vel frægustu hljóðritanir á verkum hans. 

En þessu Wagnerfélagi vil ég helst gleyma. Það er svo annað mál að félagið hefur starfað í 18 ár svo varla hefur það verið gereyðilagt af mínum völdum!

Þessi saga finnst mér svo verðskulda að hverfa ekki alveg í gleymskunnar djúp. Henni er því hér með komið á framfæri.

Vor eða ekki vor

Þegar tveir þriðju af maí er liðinn er meðalhitinn í Reykjavík 0,4 stig undir meðallagi. Það er nú varla neitt til að tala um í mæðutón. Þó eru menn í Reykjavík einmitt með hann sums staðar á netinu. Í fyrra var  kaldara en núna þegar 20 dagar voru liðnir af maí. 

Á Akureyri er meðalahitinn 0,3 stig YFIR meðallagi. Hitinn er líklega yfir meðallagi eða nálægt því víðast hvar á norður og austurlandi, jafnvel í Grímsey og á Raufarhöfn, en tiltölulega kaldara í sumum sveitum langt frá sjó.  

Þetta er meðallagið 1961-1990 sem er hin opinbera og alþjóðlega viðmiðun. Ef hins vegar er tekin aðeins þessi öld er meðalahitinn á landinu all nokkuð undir meðallagi. En það er kannski ekki hægt að miða allt við þessi hlýju ár. 

Snjó er nú að taka upp þar sem hann var fyrir sem var reyndar ekki víða á láglendi. Aðeins er nú talið alhvítt á einni stöð, Skeiðsfossi í Fljótum,  þar sem mestur snjór hefur einmitt verið. Í morgun var snjódýptin þar 50 cm og hefur minnkað um hálfan metra á einni viku.

Í ágætu samtali við bónda í Fljótunum í Landanum nýverið sagði bóndinn að miklu meiri snjór hafi til dæmis verið 1995 og 1989. Bæði þau ár var mars miklu kaldari en nú en apríl var svipaður.

Ekki er þetta samt gott ástand núna þar sem snjórinn hefur verið mestur. En mér finnst samt almennt allt of mikið gert úr því að nú séu einhver sérstök vorharðindi á landinu. Jafnvel einhverjar hamfarir.

Það sem veldur þessari tilfinnningu held ég að sé fyrst og fremst fréttir fjölmiðla sem eru ekki í jafnvægi en einblína á verstu svæðin og gera þar jafnvel meira úr en efni standa til. Það er til dæmis sláandi að snjóruðningar eru myndaðir grimmt til að sýna fram á fannfergið en einstaka sinnum sjást yfirlitsmyndir þar sem glögglega má sjá að snjórinn almennt er auðvitað ekki jafn mikill og snjóruðningarnir, meira og minna búnir til af mannavöldum, gefa tilefni til að halda. 

Ef ekki væri þessi snjór á hluta landsins myndi engum detta í hug að tala um að vorið léti á sér standa svo nokkru verulegu næmi. Mönnum fyndist allt i lagi með þessa vorkomu.Og  snjóalögin sem slík á sumum svæðum er sérstakur kapítuli sem hér verður ekki farið út í. En þau eru ekki teikn um raunveruleg harðindi eins og hafa stundum komið að vetri og vorlagi á Íslandi. Það var reyndar alhvít jörð ansi lengi fyrir norðan, alveg frá nóvember, en sá snjór er einfaldlega horfinn á flestum stöðum, til dæmis á Akureyri.

Annað sem gæti valdið tilfinningu manna fyrir löngum og hörðum vetri og seinkuðu vori er það að háveturinn var einstaklega mildur, mars svo aftur kaldari en samt yfir meðallagi, en apríl tiltölulega fremur kaldur, en ekki neitt meira en það, bara fremur kaldur,  en alls ekki afar kaldur. 

Og svo er eitt í viðbót. Þó allt lulli þetta allra síðustu vikur kringum meðallagið þá vantar afgerandi hlýja daga, ekki síst syðra, svo sem 13-15 stiga hita eða meira í sól. En fyrir norðan hafa slíkir dagar verið að koma undanfarið. Það er einmitt þegar slíkir dagar fara að koma í maí sem manni finnst að vorið sé nú komið. Æði oft er þó skortur á slíkum dögum í maí. 

En við erum lánsöm að búa ekki við fellibylji og skýstrokka!

Og mikið var gaman að heyra í Elínu Björk Jónasdóttur í Speglinum að tala um skýstrokka. Afhverju er ekki oftar talað við hana?

   

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• akrv_2013_34_0.xls

Vorið lætur á sér standa í Reykjavík en blómstrar á Akureyri!

Það sem af er wundershönen Monat Mai als alle Knospen sprangen er meðalhitnn á Akureyri næstum því hálft stig yfir meðallagi en næstum því heilt stig undir því í Reykjavík! 

Reykvíkingar eru því orðnir æði langeygðir eftir vorinu og öfunda óskaplega Akureyringa af blessaðri vorblíðunni.

Ef þið trúið mér ekki skulið þið bara kíkja á fylgiskjalið. 

Ekki lýgur það!

 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• akrv_2013_32_0.xls

Mannaðar veðurstöðvar

Sem vesæll veðuráhugamaður er ég sammála því að net mannaðra  veðurstöðva sé orðið of gisið  þó þær sjálfvirku séu þarfaþing og mætti fjölga fremur en fækka.

Það er sárt að horfa á eftir mönnuðum stöðvum sem athugað hafa í áratugi, hátt upp í heila öld, eins og Stórhöfða, Lambavatni, Hæli, Vík í Mýrdal og Kirkjubæjarklaustri. Ekki bætir úr skák þegar sjálfvirkar stöðvar sem eiga að vera ígildi þeirra mönnuðu sem hverfa eru alls ekki á sama stað eins og raunin er um Árnes (fyrir Hæl) og Stjórnarsand (fyrir Klaustur) að ógleymdri þessari hörmung við Mývatn.

Allra verst er þó þegar langtíma mannaðar stöðvar eru lagðar niður en ekkert kemur í staðinn eins og raunin er um Norðurhjáleigu (þar á undan Mýrar í Álftaveri) og kannski Vík í Mýrdal. Maður er svo dauðhræddur um sama verði uppi á teningnum með Stafholtsey og allt undirlendi Borgarfjarðar verði þá  án veðurathugunarstöðvar. 

Til fróðleiks og nostalgíu ætla ég telja upp þær mönnuðu stöðvar fyrir almennar athuganir sem voru við líði þegar ég byrjaði að fylgjast með veðri 1967 eða einhverjum árum seinna en eru nú aflagðar og ekki hafa fengið mannaðan staðgengil í grenndinni og sumar ekki heldur sjálfvirkan, skeytastöðvar eru með svartletri: Elliðaárstöð, Hólmur,  Víðistaðir, Straumsvík, Mógilsá, Akranes, Hvanneyri, Andakílsárvirkjun, Fitjar í Skorradal, Síðumúli (kannski er Stafholtsey gild sem staðgengill), Haukatunga, Arnarstapi, Hamraendar í Dölum, Búðardalur (hugsanlega er Ásgarður einhvers konar staðgengill), Reykhólar, Flatey á Breiðafirði, Lambavatn á Rauðasandi, Kvígindisdalur, Suðureyri, Æðey, Hornbjargsviti,  Hrútafjörður, Barkarstaðir í Miðfirði, Blönduós, Hraun á Skaga, Nautabú, Grímsey, Torfufell í Eyjafjarðardal, Reykjahlíð við Mývatn, Sandur í Aðaladal, Staðarhóll, Húsavík, Garður í Kelduhverfi, Raufarhöfn, Skoruvík á Langanesi, Þorvaldsstaðir í Bakkafirði, Brú á Jökuldal, Hof í Vopnafirði, Dratthalastaðir, Egilsstaðir, Hallormsstaður, Skriðulaustur, Neskaupstaður, Kollaleira (mér skilst að veðurathugunarmaðurinn þar hafi hröklast burt vegna ofstækis virkjanasinna), Kambanes, Papey, Fagurhólsmýri, Kirkjubæjarklaustur, Vík í Mýrdal, Stórhöfði, Sámsstaðir, Hella, Hæll, Búrfell, Jaðar, Þingvellir, Reykir við Hveragerði, Reykjanesviti, Hveravellir. 

Kannski gleymi ég einhverjum stöðvum eða yfirsést eitthvað.  

Ekki veit ég alveg ástæðuna fyrir þessum gífurlegu breytingum. Ýmsar þjóðfélagsbreytingar spila þar inn í og eflaust fjárhgsástæður. 

Ekki á ég von á því að tilvonandi ríkisstjórn muni sýna þörfum Veðurstofunnar mikinn skilning. Fremur má búast við að hún skeri niður um allan helming og vilji helst einkavæða allt draslið. 

Einkavæðing veðurathugana og veðurupplýsinga væri það versta sem fyrir gæti komið. Tala nú ekki um ef aðgangur að veðurupplsingunum yrði þá seldur dýrum dómum. 

Í lokin tek ég fram að frá 1. maí er sú breyting gerð á mánaðarveðurvaktinni hér á Allra veðra von að Hveravellir er flokkuð sem hálendisstöð en hefur áður verið höfð meðal byggðastöðva. 

En ég býst varla við að þessi breyting eigi eftir að halda vöku fyrir mörgum!  

Viðbót 12.5.:  Nú á hádegi hafa engar upplýsingar borist frá Kirkjubæjarklaustri-Stjórnarsandi síðan kl. 4 í nótt. Þegar það gerist að ekkert kemur frá sjálfvirku stöðvunum varar það stundum vikum saman. Þetta er eitt af því óhagræði, eitt af mörgum, sem fylgir því að leggja niður mannaðar veðurstöðvar.Svo er það einkennilegt að jörð hefur verið talin alhvít á Stórthöfða í Vestmannaeyjum nú í margra morgna í röð.

Net mannaðra veðurstöðva of gisið

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• akrv_2013_31_0.xls

Létt og leikandi

Já, auðvitað kom vorið létt og leikandi eins og músik eftir Mozart. Þess var líka algjörlega að vænta þrátt fyrir það að sumir töluðu eins og ekkert myndi vora þetta árið í einhverjum mesta veðurbarlómi og eymdarsöng sem heyrst hefur á landinu frá því í Sögum úr Skaftáreldi eftir Jón Trausta.

Í dag komst hitinn í 10,5 stig í Reykjavík í glaða sólskini sem er nokkuð gott eftir árstíma en fyrir austan fjall og í Hvalfirði voru 13,1 stig.

En ballið er bara rétt að byrja. Í maí hlýnar venjulega ansi skarpt og við erum ekki nærri komin að skemmtilegasta og heitasta partinum. 

Bráðlega verður snjórinn í Fljótum bara wagnerísk martraðarminning úr Niflheimum en raunveruleikinn verður endalaus mozartsæla undir flippuðum góðviðrihimni með ívafi af Bítlunum: Lucy in the sky with diamonds.   

Fylgiskjalið ætlar ekki að láta það æsilega vorblót framhjá sér fara! 

The times they are a-changin'. 

 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• akrv_2013_30_0.xls

Veðurstöð í Fljótin

Mikið væri nú gaman að fá sjálfvirka veðurstöð í Fljótin. Þó ekki við Skeiðsfossvirkjun þar sem er úrkomu og snjómælingastöð heldur t.d.í grennd við Ketilás. Fyrir löngu var í allmörg ár veðurathugunarstöð úti við sjó á Hrauni eða Hraunum (hvort er það?). En mér finnst áhugaverðast að veðurstöð væri inni í dalnum. 

En mikið er lagið við þetta myndband leiðinlegt og flutningurinn enn leiðinlegri. Óneitanlega er nafn lagsins, Undur vorsins, samt kaldhælðislegt miðað við ástandið! 

Í morgun var snjódýptin 162 cm við Skeiðsfossvirkjun. Metið í maí er 176 cm árið 1995.  

Fljótin á kafi í snjó

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• akrv_2013_29_0.xls

Fyrirvarar

Það þarf að taka þessa frétt að nýtt kuldamet fyrir byggð í maí hafi verið sett með -17,6 stiga frosti á Grímsstöðum með þó nokkrum fyrirvara.

Gamla metið, sem sagt er að hafi verið slegið, -17,4 þ. 1. 1977 á Möðrudal á Fjöllum, var mælt á kvikasilfursmæli en þá voru engar sjálfvirkar hitamælingar.

Þessi mæling í nótt á Grímsstöðum -17,6 stig var gerð á sjálfvirkan mæli sem alveg er nýbúið að setja upp. Ekki efa ég að mælingin sé í sjálfu sér rétt. Hins vegar mældist á kvikasilfursmælinum á Grímsstöðum ,,aðeins'' -14,5 stig. Munurinn er sláandi, 3,1 stig. Mesta frost sem mælst hefur í mái á Grímsstöðum á kvikasilfursmæli er -16,4 stig sem mældist svo seint í mánuðinum sem þann 19. í hrylingsmaímánuðinum  1979 og sömu nótt mældust -17,0 stig á Brú á Jökuldal á pjúra kvikasilfur.

Menn verða að mínu áliti aðeins að hugsa sig um stundum þegar þessar sjálfvirku stöðvar rjúka upp með íslandsmet í  kulda eða hita. 

Hvað kuldann snertir í byrjun þessa mánaðar, sem vissulega er ekkert grín, hafa samt ekki fallið nein kuldamet fyrir maí nema á einni stöð, að því er ég best veit, sem athugað hafa til dæmis í kuldaköstunum í maí 1982, 1979, 1977, 1967 eða 1968 til dæmis eða þá 1955 og 1943 og enn aftar, hvorki á stöðvum sem hafa verið mannaðar allan tímann eða á stöðvum sem voru mannaðar lengi en hafa svo haldið áfram á seinni árum sem sjálfvirkar. 

Þessi eina stöð er Hella á Rangárvöllum sem athugað hefur frá 1958. Þar mældist mest á kvikasilfrið -8,2 stig þ. 18. 1979 en í nótt mældist þar á sjálfvirku stöðinni -10,3 stig. En er þetta í rauninni sama stöð?

Á nokkrum þrælmönnuðum stöðvum sem hófu að mæla kringum 1990 hafa met hins vegar fallið. 

En gömlu súperkuldametin í maí frá 1982 og fyrr standa á þeim stöðvum sem staðið hafa vaktina allan tímann til þessa dags.

Það er enginn vafi í mínum huga að þessi sjálfvirka Grímsstaðamæling er ekki vitnisburður um mesta maíkulda sem komið hefur á landinu í byggð eftir að hitamælingar hófust. 

Nú er ég reyndar að taka saman smá dót um þessi alræmdu kuldaköst í maí á fyrri tíð og birti það kannski á þessari síðu.

Ef ég dett þá ekki dauður niður í miðjum klíðum úr kulda og vosbúð!

Viðbót: Ég er víst þegar búinn að skrifa svona pistil um hret í maí.

 

Nýtt kuldamet fyrir maí

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• akrv_2013_28_0.xls

Næst sólríkasti apríl í Reykjavík

Í gær var útlit fyrir að apríl sem var að líða yrði annað hvort þriðji eða annar sólríkasti apríl í Reykjavík.  Sólin skein svo í  13,8 klukkustundir í gær. Þar með urðu sólskinsstundirnar í mánuðinum 229,1.

Þetta er þá næst sólríkasti april sem mælst hefur í Reykjavík frá upphafi mælinga árið  1911. Metið er frá árinu 2000 þegar sólin skein í 242,3 stundr. Þriðji er april 1924 með 224,7 sólskinsstundir.

Meðalhitinn í Reykajvik er 1,9 stig í apríl eða eitt stig undir meðallagi. Frá 1901 hafa 30 mánuðir verið kaldari  eða næstum því fjórði hver mánuður. Á þessum tíma hafa fimm arpílmánuðir verið undir frostmarki, sá síðasti 1983.

Á Akureyri er meðalhitinn -0,4 stig eða 1,7 stig undir meðallagi. Þetta virðist ansi kalt en þó hafa einir 17 aprílmánuðir frá 1901 verið kaldari, sá síðasti 1988. 

Alhvítir dagar í Reykajvík voru tveir og tveir dagar voru flekkóttir af snjó. Á Akureyri voru alhvítir dagar taldir þrír! En allir hinir flekkóttir.

Á mestu snjóasvæðunum, á Tröllaskaga, norðausturlandi í sveitunum og í Steingrímsfirði var víða alhvítt eða því sem næst allan mánuðinn. Á Grímsstöðum á Fjöllum þar sem bætt hefur í snjóinn síðustu daga, en var ekkert óskaplegur lengir frameftir, er snjódýptin nú orðinn 75 cm og veit ég ekki annað en það sé snjódýptarmet þar fyrir maí. En snjódýptarmetið þar fyrir april var fjarri því að vera slegið. Langt er í að snjódýptarmertið á Mýri í Bárðardal sé slegið fyrir maí en þar er ekki djúpur snjór. Á Sauðanesvita gæti kannski líka verið met á ungri og óreyndri stöð í hretviðrum lífsins, 18 cm, en á Siglunesi voru reyndar 115 cm snjódýpt 1. maí 1989!

Við Skeiðsfossvirkjun í Fljótum, einhverri mestu snjóasveit landsins, er snjódýptin nú 167 cm en maímetið er 176 cm frá 1. maí 1995.

Mest snjódýpt sem mælst hefur á landinu á hádegisdegi verkalýðins er 204 cm - já, rúmir tveir metrar- mælt á Gjögri árið 1990.

Og enginn kvartaði! 

Hvað eigum við annars að segja um þennan apríl? Í stuttu máli:  Hann gæti hafa verið verri. 

Miklu verri! 

 

Þriðji mesti sólskinsapríl

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• akrv_2013_27_0.xls